Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Krul over het bericht ‘Jonge huisartsen springen in gat dat Co-Med achterlaat, maar worden tegengewerkt door curator’

Antwoord van Minister Agema (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 19 augustus
2024).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat huisartsen die een nieuwe start willen maken
in praktijken van Co-Med, bijvoorbeeld in Breezand, worden tegengewerkt doordat zij
geen toegang krijgen tot de patiëntendossiers?1

Antwoord 1

De overdracht van individuele patiëntendossiers naar de zorgaanbieders en/of zorgverleners
die tijdelijk de zorg bieden via het door de zorgverzekeraars georganiseerde alternatieve
aanbod, is geborgd. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft per 27 juni
2024 bestuursdwang opgelegd om de inzage en (eventueel overdracht) van de patiëntendossiers
te regelen2. Vervolgens geldt voor de curatoren, net als voor elke zorgaanbieder bij dossieroverdracht,
de KNMG-handreiking «Overdracht patiëntendossier bij verandering van huisarts».

Naast de overdracht van individuele dossiers kan er ook sprake zijn van een overdracht
van (een deel van) een praktijk. Bij de overname van huisartspraktijken kan sprake
zijn van goodwill betalingen, die goodwill wordt vaak verdedigd, omdat het patiëntenbestand een bepaalde
economisch waarde vertegenwoordigd. Indien van goodwill betalingen sprake is geweest
bij de eerdere overname van een praktijk door Co-Med, stellen de curatoren zich op
het standpunt dat zij deze waarde zoveel mogelijk terug willen zien. Het is ook de
plicht van curatoren om zoveel mogelijk opbrengsten te verkrijgen voor de schuldeisers
bij de afwikkeling van een faillissement. De curatoren van de failliet verklaarde
Co-Med praktijken staan in nauw contact met andere betrokken partijen zoals zorgverzekeraar
CZ, de huisartsen en de IGJ.

In het algemeen vind ik goodwill betalingen in de huisartsenzorg geen goede zaak.
Daarom roep ik bestaande praktijkhouders op om geen goodwill te vragen bij de overdracht
van hun praktijk, om zo geen onnodige drempels op te werpen voor jonge huisartsen
om praktijkhouder te worden.

Vraag 2

Klopt het dat de curator de patiëntendossiers alleen tegen een vergoeding wil vrijgeven
en zo ja, wat is daarvan de reden?

Antwoord 2

Na een faillissement zijn de curatoren verantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg,
zolang de zorgverlening wordt voortgezet of afgebouwd. Dit geldt onder meer voor het
borgen van de continuïteit van zorg, door middel van inzage en eventuele overdracht
van de individuele patiëntendossiers.

De curatoren geven aan dat individuele patiëntendossiers zonder extra kosten kunnen
worden overgedragen. Zoals ook aangegeven bij de beantwoording van vraag 1, wordt
er wel gekeken naar de economische waarde van een praktijk bij overname van een (gedeelte
van een) praktijk. Bij de overname van een praktijk, die meer dan alleen patiëntendossiers
omvat, moeten de curatoren de waarde van de praktijk realiseren volgens de faillissementswet.
Dit is nodig om de belangen van de schuldeisers te behartigen.

De NZa heeft mij geïnformeerd en laten weten dat de huisarts die de praktijk in Breezand
wil overnemen en curatoren in onderhandeling zijn over een maatschappelijk aanvaardbaar
bedrag voor de overname.

Vraag 3

Klopt het dat volgens de richtlijn van artsenfederatie KNMG een curator geen geld
mag vragen voor patiëntendossiers?

Antwoord 3

Na een faillissement is de curator verantwoordelijk voor de overdracht van medische
dossiers en de bijbehorende kosten. De handreiking van de KNMG bevat geen expliciete
bepalingen die aangeven dat een curator geen geld mag vragen voor het verstrekken
van patiëntendossiers.

Vraag 4

Zijn er ook specifieke richtlijnen voor curatoren met betrekking tot patiëntendossiers
en zo ja, welke verantwoordelijkheid voor de curator vloeit daaruit voort?

Antwoord 4

Nee, er zijn geen specifieke richtlijnen voor curatoren met betrekking tot patiëntendossiers.
Momenteel fungeren de curatoren als zorgaanbieder, aangezien zij de nieuwe «bestuurder»
van Co-Med zijn. Daarom moeten zij zich houden aan alle richtlijnen en normen voor
zorgaanbieders.

De verantwoordelijkheid van de curator is om de dossiers conform KNMG-handreiking
«Overdracht patiëntendossier bij verandering van huisarts» over te dragen. Dit omvat
het waarborgen van de beheer- en bewaarplicht van medische dossiers en het faciliteren
van de overdracht op een wijze die de continuïteit van zorg niet in gevaar brengt.

Vraag 5

Wie heeft op dit moment het eigendomsrecht van de patiëntendossiers van Co-Med en
op wie rust daarmee de beheer- en bewaarplicht?

Antwoord 5

Er is in het Nederlands recht geen sprake van eigendom van medische gegevens. De zeggenschap
over (medische) gegevens is wel geregeld. Hier valt ook de in de Wet op de geneeskundige
behandelingsovereenkomst (WGBO) geregelde beheer- en bewaarplicht onder die rust op
patiëntendossiers. Op grond van de WGBO is de huisarts verplicht om een dossier bij
te houden (art. 7:454 BW). Ook rust op die arts de plicht om dit dossier 20 jaar te
bewaren of zoveel langer als redelijkerwijs uit de zorg van een goed hulpverlener
voortvloeit (art. 7:454 lid 3 BW).

De verantwoordelijkheid voor de beheer- en bewaarplicht van medische dossiers ligt
na het faillissement van Co-Med bij de curatoren. De curatoren zijn verantwoordelijk
voor een zorgvuldige en veilige overdracht van de dossiers, conform KNMG-handreiking
«Overdracht patiëntendossier bij verandering van huisarts».

Vraag 6

Wat zijn de wettelijke regels rondom het overdragen van patiëntendossiers en gegevensdragers
in de situatie dat door een faillissement dossiers en gegevensdragers in handen komen
van een curator?

Antwoord 6

Patiëntendossiers en gegevensdragers moeten zorgvuldig worden beheerd en overgedragen,
ook in geval van faillissement conform de KNMG-handreiking «Overdracht patiëntendossier
bij verandering van huisarts». De IGJ ziet toe op de naleving van deze regels.

Vraag 7

Wat gebeurt er met patiëntendossiers als er geen opvolger gevonden wordt voor een
praktijk van Co-Med? Klopt het dat er in zo’n situatie nog geen goede wettelijke oplossing
is voor de overdracht van dossiers?

Antwoord 7

Indien er geen opvolger wordt gevonden voor een praktijk, blijft de curator verantwoordelijk
voor de dossiers, een en ander conform artikel 5.2 van de voornoemde handreiking van
de KNMG. De curator dient de dossiers over te dragen aan een hulpverlener die zorg
kan dragen voor de beheer- en bewaarplicht.

Vraag 8

In hoeverre speelt hierbij de Algemene verordening gegevensverwerking (AVG) en het
aanhangige wetsvoorstel Verzamelwet gegevensbescherming een rol, dat voorziet in het
wegnemen van onduidelijkheden rondom het overdragen van dossiers als derde instanties
zoals een curator betrokken zijn?

Antwoord 8

Het wetsvoorstel Verzamelwet gegevensbescherming regelt onder meer dat in de Uitvoeringswet
AVG een wettelijke grondslag wordt opgenomen voor de overdracht van medische dossiers
door hulpverleners en niet-hulpverleners (bijvoorbeeld een curator, erfgenaam of executeur)
aan een opvolgende hulpverlener. Dit met het oog op het waarborgen van de beheer-
en bewaarplicht die rust op medische dossiers. Deze grondslag maakt het voor curatoren
mogelijk om zonder toestemming van individuele patiënten, medische dossiers over te
dragen aan een opvolgende hulpverlener.

Vraag 9

Bent u bereid te bezien of in het wetsvoorstel Verzamelwet gegevensbescherming aanvullende
regels nodig zijn om de overdracht van dossiers in geval van faillissement soepel
te laten verlopen, of er nu wel of geen opvolger is?

Antwoord 9

Het wetsvoorstel Verzamelwet gegevensbescherming bevat aanpassingen van de Uitvoeringswet
AVG, waaronder het creëren van grondslagen voor de overdracht van medische dossiers.
Aanvullende regels zijn niet de oplossing voor het ontbreken van een opvolgende hulpverlener
die zorg kan dragen voor de patiënt en daarmee voor de beheer- en bewaarplicht van
medische dossiers.

Vraag 10

Deelt u de mening dat het belang van goede hulpverlening vereist dat dossiers adequaat,
snel en zonder belemmeringen worden overgedragen aan huisartsen die een nieuwe start
willen maken?

Antwoord 10

Ja, ik deel de mening dat het essentieel is voor goede hulpverlening dat dossiers
adequaat, snel en zonder belemmeringen worden overgedragen aan nieuwe huisartsen.
De continuïteit van zorg voor patiënten moet gewaarborgd blijven.

Vraag 11

Welke stappen zet u om ervoor te zorgen dat huisartsen die een nieuwe start willen
maken in praktijken van Co-Med zoals in Breezand worden geholpen?

Antwoord 11

Ik word door de toezichthouders NZa en IGJ op de hoogte gehouden van alle ontwikkelingen
rondom de afwikkeling van het faillissement. Als er knelpunten zijn waarvan de toezichthouders
vinden dat daar een rol is voor VWS, zal ik mijn rol pakken en bezien wat nodig is.
Zoals aangeven in de beantwoording van voorgaande vragen moet daarbij onderscheid
gemaakt worden in de overdracht van individuele medische dossiers en de overdracht
van medische dossiers bij overname van een praktijk. Voor de overdracht van individuele
medische dossiers geldt de opgelegde bestuursdwang van de IGJ die de overdracht daarmee
mogelijk maakt en de handreiking van KNMG die gevolgd moet worden door curatoren.

Bij een overname van een praktijk is het op dit moment een aangelegenheid tussen o.a.
curatoren en de overnamekandidaat, waarbij de curatoren ook een rol hebben om de opbrengsten
voor de schuldeisers zo hoog mogelijk te krijgen.

Inmiddels hebben de zorgverzekeraars ook laten weten in onderhandeling te zijn met
de curatoren over een financiële vergoeding. De zorgverzekeraars benadrukken dat ze,
net als ik, tegen het betalen van goodwill zijn of het betalen voor overdracht van
patiëntendossiers. Maar ondanks deze bezwaren zien zij dat een financiële vergoeding
nodig is en zijn ze in onderhandeling3.

Ik blijf de ontwikkelingen nauwgezet volgen en vind het van belang dat voor alle patiënten
zo snel als mogelijk zicht is op een structurele oplossing.

Vraag 12

Wilt u van alle praktijken van Co-Med een update geven per praktijk hoe de toekomst
er voor deze praktijken en hun patiënten uitziet?

Antwoord 12

Op https://www.cz.nl/co-med#praktijken is per praktijk de meest actuele informatie te vinden over het alternatieve aanbod
en eventuele structurele oplossingen.