Verslag van een bijeenkomst : Verslag van de zeventiende plenaire vergadering van de Parlementaire Assemblee van de Unie voor de Mediterrane Regio

H/ Nr. 8 VERSLAG VAN DE ZEVENTIENDE PLENAIRE VERGADERING VAN DE PARLEMENTAIRE ASSEMBLEE VAN
DE UNIE VOOR DE MEDITERRANE REGIO

Vastgesteld 4 april 2024

Inleiding

Op 15 en 16 februari 2024 werd de zeventiende plenaire zitting georganiseerd van de
Parlementaire Assemblee van de Unie voor de Mediterrane regio (PA UfM) in het Marokkaanse
parlement in Rabat. De laatste plenaire vergadering vond plaats in 2021. Namens Nederland
nam het Eerste Kamerlid Daan Roovers (GroenLinks-PvdA) deel aan de conferentie, waar
zo’n 180 parlementsleden en staf uit de diverse landen aanwezig waren. De leden van
deze Assemblee zijn het Europees Parlement, de lidstaten van de Europese Unie en landen
rondom de Middellandse Zee, in totaal 43 leden. De meeste landen hadden een delegatie
gestuurd. Er was een Palestijnse delegatie, geen Israëlische. Naast bijeenkomsten
van de vijf commissies werd in plenaire samenstelling vergaderd en parallel vond een
conferentie plaats van parlementsvoorzitters. In drie commissies werd een aanbeveling
besproken en aangenomen. Centraal stond de situatie in het Midden-Oosten, het belang
van dialoog en samenwerking voor stabiliteit en vrede in de regio. Bij afronding van
de bijeenkomst droeg het Marokkaans parlement het voorzitterschap over aan Spanje.
Spanje is voornemens in mei 2025 de Assemblee bijeen te roepen in Madrid.

Plenaire zitting

De plenaire zitting op 16 februari werd geopend door Rachid Talbi El Alami, Voorzitter
van de PA UfM en Voorzitter van het Marokkaans Huis van Afgevaardigden die het belang
benadrukte van het voeren van de dialoog in de Mediterrane regio. «Er is een dringende
noodzaak om het vertrouwen in onze relatie nieuw leven in te blazen,» stelde hij.
Volgens hem ondermijnen diverse factoren de samenwerking en bedreigen de hoop die
voortkwam uit het Barcelona Proces, de Oslo Akkoorden en de Madrid Vredesconferentie
in het Midden-Oosten. «De uitdagingen van de Mediterrane regio zijn erger geworden,
er zijn nieuwe kwesties ontstaan die het begrip en de bilaterale en multilaterale
relaties uithollen,» zie Talbi El Alami. Voorts spraken de Vice-Voorzitters van het
PA UfM, Francina Armengol, Voorzitter van het Spaanse Congres van Afgevaardigden,
Marc Angel, Vice-Voorzitter van het Europees Parlement en Mohamed Abou El Enein, Vice-Voorzitter
van het Huis van Afgevaardigden uit Egypte. Namens het secretariaat van Mediterrane
Unie dat gevestigd is in Barcelona, sprak Kamal El Mahdauoi, politiek directeur van
deze organisatie. Hij verwees naar de ministeriële conferentie in november 2023 waar
een verklaring werd aangenomen. Hierin wordt benadrukt dat de uitdagingen in de Euro-Mediterrane
regio directe actie van alle leden vergt om de Mediterrane Unie te versterken. «We
delen een gemeenschappelijke ruimte en hebben een groot belang bij om regionale uitdagingen
op een constructieve en gecoördineerde manier aan te pakken door duurzame en klimaatbestendige
oplossingen te bieden,» aldus de verklaring. Tot slot was er aandacht voor de Euro-mediterrane
universiteit in Fez, Marokko, opgericht in 2012 door de Mediterrane Unie. Deze universiteit
heeft als doel de culturele dialoog te bevorderen en biedt verschillende studies aan
bijna vijftig verschillende nationaliteiten.

Commissies

De politieke commissie besprak op 15 februari een aanbeveling over de uitdagingen
in het Middellandse Zeegebied waarin wordt opgeroepen de regionale samenwerking inzake
energie te versterken, temeer omdat de regio te maken heeft met een groeiende bevolking
met grotere vraag naar energie. Voorts wordt benadrukt dat de gevolgen voor de voedselzekerheid
van de Russische inval in Oekraïne de reeds ernstige economische en sociale situatie
als gevolg van COVID-19 nog hebben verergerd. Ook wordt ingegaan op de rol van de
Mediterrane landen in het bevorderen van vrede en de noodzaak tot samenwerking op
gebied van migratie. Wat migratie betreft, herinnert de aanbeveling eraan dat de Middellandse
Zee een van de actiefste routes is voor migranten en asielzoekers die, op zoek naar
betere levensomstandigheden of op de vlucht voor conflicten, geweld of vervolging,
lange en gevaarlijke reizen ondernemen om Europa te bereiken. Bezorgdheid wordt uitgesproken
over het grote aantal doden en vermisten in de Middellandse Zee, met name sinds 2014
tot op heden, wat neerkomt op bijna 25.000 verloren levens. De lidstaten van de Unie
voor het Middellandse Zeegebied worden aangemoedigd om, samen met het maatschappelijk
middenveld, nauwer samen te werken om te komen tot meer solidariteit en mechanismen
voor het delen van verantwoordelijkheid, met name over opsporings- en reddingsprocedures
op zee.

De commissie inzake energie, milieu en water nam op 15 februari een aanbeveling aan
waarin onder meer wordt onderstreept dat het belangrijk is de huidige investeringen
in onderzoek, ontwikkeling en innovatie in schone technologieën voort te zetten om
de mitigatie- en aanpassingsproblemen beter aan te pakken. Het roept de lidstaten
op om, met behoud van ecosysteemdiensten in goede staat, te investeren in de technologieën
die nodig zijn om klimaatneutraliteit te bereiken, energiezekerheid te bewerkstelligen
en de industrie te moderniseren, zoals hernieuwbare energie, alternatieve brandstoffen
en duurzame en energie-efficiënte bouwmaterialen. Voorts wordt het belang benadrukt
van het gebruik van gegevens voor de ontwikkeling van digitale instrumenten om extreme
klimaatgebeurtenissen te voorkomen en erop te reageren.

De commissie economische en financiële zaken, sociale zaken en onderwijs, eveneens
bijeen op 15 februari, sprak over economische en sociale impact van gemeenschappelijke
Mediterrane uitdagingen inzake algemene economische vooruitzichten, voedselzekerheid,
werkgelegenheid en het scheppen van banen, en sociaaleconomische ontwikkeling en onderwijs.
In haar aanbeveling hierover herhaalt de PA UfM dat het respecteren van het internationaal
recht de basis is voor een vreedzame ontwikkeling van naties volgens onvervreemdbare
mensenrechten en menselijke waardigheid; de kern van de wereldvredeorde die is ingesteld
door het Handvest van de Verenigde Naties is respect voor de soevereiniteit van staten
en het verbod op het gebruik van geweld; het beginnen van een aanvalsoorlog is de
ernstigste bedreiging voor onze wereldvredeorde.

Bestuur

Het bestuur, bestaande uit het Europees Parlement, Marokko, Spanje en Egypte, heeft
besloten dat een werkgroep zich gaat buigen over het nieuw leven inblazen van een
permanent secretariaat van de Assemblee, waaraan het nu ontbreekt. Een oproep in 2021
voor een secretaris-generaal en een boekhouder heeft geen reacties op geleverd. Wel
is er door Rome een kantoor aangeboden voor het secretariaat. Het is nu aan het Spaans
voorzitterschap hier opnieuw naar te kijken.

De voorzitter van de delegatie, Roovers

De griffier van de delegatie, Bakker-de Jong