Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Eerdmans over de campagne íkwilveiligvliegen.nl

Antwoord van Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 18 maart 2024).

Vraag 1

Bent u bekend met de campagne «Ikwilveiligvliegen.nl»?1.

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw zienswijze op het voornemen van vliegtuigbouwers om de cockpit te bemannen
met slechts één in plaats van twee piloten, het zogenaamde «reduced crew operations»-concept
(extended minimum crew operations (eMCO) en single-pilot operations (SiPO))?

Antwoord 2

Het kabinet is voorstander van technologische ontwikkelingen die de veiligheid vergroten.
In dit stadium zijn er nog veel zaken die nader onderzocht moeten worden voordat een
(positief) oordeel kan worden geven over het concept om met minder piloten te gaan
vliegen.

De overgang van een conventioneel systeem naar een systeem met één piloot aan het
stuur vereist een fundamentele verandering in de veiligheidssystemen en het veiligheidsbeheer.
Dit vereist niet alleen veranderingen in de operationele procedures, vliegtijdbeperkingen,
de rol van luchtverkeersleiding, wijzigingen in de luchtwaardigheid en mogelijke vergunningskwesties.
Er moet ook rekening worden gehouden met zaken als beveiliging en de mogelijke effecten
van cyberveiligheid. Ook zaken als mentale gezondheid en psychologische effecten moeten
in voldoende mate onderzocht worden.

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zal de ontwikkelingen actief volgen
in de bestaande overleggen met EASA en de Europese Commissie.

Vraag 3

Bent u van mening dat er ruim voldoende bewezen techniek op de markt is die een reductie
in de bemanning van een cockpit kan rechtvaardigen?

Antwoord 3

Nee, momenteel is er nog geen voldoende bewezen techniek die een reductie in de bemanning
van een cockpit kan rechtvaardigen.

Vraag 4

Onderschrijft u het standpunt dat het weghalen van een piloot uit de cockpit geen
veiligheidsprobleem verhelpt, maar juist één creëert? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Op basis van de huidige inzichten kan nog geen uitsluitsel worden geven over mogelijke
toekomstige veiligheidsproblemen die het concept om met minder piloten te gaan vliegen
met zich meebrengt. EASA laat momenteel een onderzoek uitvoeren door een consortium
onder leiding van het NLR, waarbij de haalbaarheid van het concept nader wordt onderzocht.
Daarnaast zal een referentiekader voor risicobeoordeling worden ontwikkeld waarbij
de belangrijkste veiligheidsrisico's en -mitigaties worden onderzocht.

Vraag 5

Hoe kijkt u naar de onderzoeksopzet van de European Union Aviation Safety Agency (EASA)
ten aanzien van de ontwikkeling van eMCO en de doelstelling dat nieuwe technologie
ten behoeve van de introductie van eMCO vliegen niet veiliger hoeft te maken?

Antwoord 5

De resultaten van het onderzoek van EASA worden met belangstelling afgewacht. Nederland
heeft als uitgangspunt, dat met de introductie van nieuwe concepten er minimaal een
veiligheidsniveau wordt gewaarborgd dat gelijk is aan het niveau van de huidige vliegoperatie.

Vraag 6

Bent u het ermee eens dat nieuwe technologie in een cockpit geïntroduceerd moet worden
om de vliegveiligheid te verhogen? Zo ja, bent u bereid om EASA op te roepen nieuwe
technologieën en concepten pas toe te laten wanneer het in de praktijk bewezen een
bijdrage levert aan vliegveiligheid?

Antwoord 6

Introductie van nieuwe technologieën mogen er niet toe leiden dat vliegen minder veilig
wordt. Nieuwe technologie mag wat het kabinet betreft alleen worden ingevoerd als
dat bewezen veilig kan.

Vraag 7

Bent u van mening dat de medische en mentale effecten van slechts één piloot in de
cockpit voldoende onderzocht worden? Zo nee, bent u bereid om Europees te pleiten
voor een onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek naar de medische én psychologische
effecten van eMCO (en SiPO), waarbij vanzelfsprekend, alle relevante stakeholders
betrokken worden?

Antwoord 7

Op basis van het onderzoekresultaat wordt bepaald of de medische en mentale effecten
voldoende onderzocht zijn. Indien noodzakelijk zal Nederland pleiten voor nader onderzoek.

Vraag 8

Bent u voornemens om met andere lidstaten een gezamenlijk statement richting EASA
en vliegtuigfabrikanten te geven dat eMCO aantoonbaar de vliegveiligheid moet verhogen
en dat het reduceren van de bemanning tijdens de vlucht pas kan nadat in praktijk
is aangetoond dat één piloot met nieuwe technologie veiliger is dan twee samenwerkende
piloten in de cockpit met nieuwe technologie?

Antwoord 8

Het uitgangspunt zal blijven dat met het concept met minder piloten ten minste een
veiligheidsniveau wordt gewaarborgd dat gelijkwaardig is aan het niveau dat wordt
met bereikt met de huidige vliegoperatie met twee piloten.

Vraag 9

Kunt u elke vraag afzonderlijk en binnen de gebruikelijke termijn van drie weken beantwoorden?

Antwoord 9

Ja.