Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kostic over de verkoop van illegaal gefokte dieren met ernstige erfelijke aandoeningen via Marktplaats

Antwoord van Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 15 maart
2024). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 1216.

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat er op Marktplaats talloze advertenties zijn aangetroffen waarin
kittens van het ras Scottish Fold en aanverwante kruisingen worden aangeboden?1

Antwoord 1

Ja, dit kan ik bevestigen.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat het verboden is om te fokken met Scottish Fold katten, omdat
deze dieren continu ernstig lijden vanwege erfelijke afwijkingen?

Antwoord 2

Ja, het is op grond van artikel 3.4 van het Besluit houders van dieren verboden om
te fokken met katten met vouworen (waaronder Scottish Fold katten), omdat deze katten
drager zijn van een gen dat zorgt voor kraakbeenafwijkingen in het hele lichaam. Hierdoor
krijgen ze op latere leeftijd ernstige gezondheidsproblemen, zoals kreupelheid en
pijn. Ik vind het vreselijk dat deze dieren nog steeds worden gefokt.

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat uit onderzoek van House of Animals blijkt dat in drie maanden
tijd via meer dan honderd advertenties Scottish Fold kittens zijn aangeboden?

Antwoord 3

Uit het onderzoek blijkt helaas dat een verbod op het fokken met katten met vouworen
onvoldoende effectief is. Daarom werk ik ook aan een houdverbod voor deze katten.

Vraag 4

Hoe verklaart u dat fokkers deze illegaal gefokte dieren nog steeds kunnen verkopen
via online handelsplatformen, zoals Marktplaats?

Antwoord 4

Deze dieren kunnen worden verkocht via online handelsplatformen, omdat het momenteel
nog toegestaan is om Scottish Fold katten te houden, kopen en voor de verkoop aan
te bieden. Online handelsplatformen hebben geen verplichting om na te gaan of de aangeboden
kittens legaal zijn gefokt. Voor een online handelsplatform is het ook niet mogelijk
om op basis van een advertentie vast te stellen of de aangeboden kittens illegaal
zijn gefokt.

Vraag 5

Herkent u de signalen dat advertenties voor Scottish Fold kittens op Marktplaats niet
adequaat worden verwijderd, in tegenstelling tot andere op het platform verboden producten,
zoals sigaretten?

Antwoord 5

De verkoop en aankoop van dieren op Marktplaats is in beginsel toegestaan als de handel
hierin niet is verboden door nationale of internationale wet- en regelgeving. Zo is
bijvoorbeeld sinds 1 juli 2023 de online verkoop van tabak en e-sigaretten verboden.
Advertenties voor Scottish Fold kittens zijn dat niet. De vergelijking tussen sigaretten
en Scottish Fold kittens kan dan ook niet gemaakt worden.

Vraag 6

Deelt u de mening dat Marktplaats hiermee ernstig dierenleed faciliteert? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 6

Nee, die mening deel ik niet. Het zijn de fokkers van deze katten die dit ernstige
dierenleed veroorzaken voor hun eigen (financiële) gewin.

Vraag 7

Kunt u bevestigen dat de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) in 2023 113 waarschuwingsbrieven
en 227 naleefbrieven heeft verstuurd naar fokkers van Scottish Fold katten?

Antwoord 7

Dat klopt.

Vraag 8

Deelt u de mening dat het, gezien het feit dat al zeker 10 jaar verboden is te fokken
met dit soort katten, geen tijd meer is voor waarschuwingen, maar dat er meteen moet
worden ingegrepen?

Antwoord 8

Nee, deze mening deel ik niet. Het artikel uit het Besluit houders van dieren dat
gaat over het fokken met gezelschapsdieren is inderdaad op 1 juli 2014, dus bijna
10 jaar geleden, in werking getreden. Het betreft hier echter een open norm, waarbij
pas meer recent duidelijk is geworden2 en gecommuniceerd3, 4 dat het fokken met katten met vouworen een overtreding van dit artikel is. Daarom
is het niet gek dat er op dit moment waarschuwingen worden verstuurd.

Vraag 9

Hoe vaak heeft de NVWA het afgelopen jaar, naar aanleiding van advertenties op Marktplaats,
handhavend opgetreden bij fokkers van Scottish Fold katten?

Antwoord 9

De NVWA heeft in 2023 naar aanleiding van advertenties op Marktplaats 113 officiële
waarschuwingen en 227 naleefbrieven verstuurd naar fokkers van vouwoorkatten zoals
de Scottish Fold katten.

Vraag 10

Hoe vaak heeft de NVWA het afgelopen jaar de betaalgegevens en/of de advertentiehistorie
van verkopers van Scottish Fold katten gevorderd?

Antwoord 10

Vanaf juni 2023 verstuurt de NVWA officiële waarschuwingen naar aanbieders van vouwoorkatten
zoals de Scottish Fold. Ten behoeve van het kunnen versturen hiervan is gestart met
het vorderen van gegevens bij banken. In 2023 heeft de NVWA bij Marktplaats 201 keer
de advertentiehistorie en bankrekeningnummers gevorderd van verkopers van vouwoorkatten
zoals de Scottish Folds. Daarnaast heeft de NVWA de naam, adres en woonplaats (NAW)-gegevens
van adverteerders 130 keer opgevraagd bij de banken.

Vraag 11

Welke mogelijkheden ziet u om de handhaving te verbeteren en ervoor te zorgen dat
er een einde komt aan de illegale fok van dieren die lijden vanwege erfelijke kenmerken?

Antwoord 11

Om ervoor te zorgen dat er een einde komt aan de illegale fok van dieren die lijden
vanwege erfelijke kenmerken is het ook nodig om de vraag naar deze dieren te stoppen.
Daarom heb ik in de Kamerbrief «Aanpak gezelschapsdieren met schadelijke uiterlijke
kenmerken» d.d. 20 januari 2023 (Kamerstuk 28 286, nr. 1288) aangegeven een houd- en vertoningsverbod te willen voor gezelschapsdieren met schadelijke
uiterlijke kenmerken. In de verzamelbrief dierenwelzijn gezelschapsdieren van 13 juli
2023 (Kamerstuk 28 286, nr. 1303) heb ik aangegeven zo snel mogelijk een houdverbod in te voeren voor katten met vouworen.
Momenteel wordt dit houdverbod vormgegeven. Zoals aangegeven in de verzamelbrief dierenwelzijn
van 24 januari 2024 (Kamerstuk 28 286, nr. 1324) verwacht ik dit voorjaar de internetconsultatie te starten.

De in voorbereiding zijnde nationale en in het EU-voorstel «Verordening inzake het
welzijn van honden en katten en hun traceerbaarheid» (COM/2023/769 final) opgenomen
identificatie- en registratieplicht (I&R) voor katten zal toezichthouders beter in
staat stellen om een fokker te traceren, te achterhalen of een dier illegaal in Nederland
is gefokt, en/of illegaal (voor de leeftijd van de verplichte rabiës-vaccinatie, 15 weken)
is geïmporteerd.

Daarnaast is in het EU-voorstel (COM/2023/769 final) een artikel opgenomen waarin
staat gesteld dat exploitanten van fokbedrijven ervoor moeten zorgen dat fokstrategieën
niet leiden tot het ontstaan van genotypen en fenotypen met schadelijke gevolgen voor
het welzijn van honden en katten of van hun nakomelingen. Voor de effectiviteit van
dit voorschrift is het van belang dat de gedelegeerde bevoegdheden hieromtrent ook
daadwerkelijk en zo spoedig mogelijk na het vaststellen van de verordening opgesteld
worden. Ik dring er in de raadswerkgroepen dan ook op aan dat dit op korte termijn
gebeurt voor de kenmerken waarover nu al wetenschappelijk onderbouwd stelling kan
worden genomen, zoals brachycefale dieren, katten met vouworen en bepaalde designer
breeds5.

Vraag 12

Bent u bereid om er bij Marktplaats op aan te dringen dat ze advertenties van dieren
die in Nederland niet mogen worden gefokt sneller gaan verwijderen? Zo ja, op welke
manier gaat u dit waarborgen?

Antwoord 12

Nee, het is niet doenlijk om op basis van foto's van een dier vast te stellen of deze
al dan niet illegaal is gefokt.

Vraag 13

Bent u bereid om strengere regels op te stellen voor de online verkoop van levende
dieren?

Antwoord 13

De voornoemde «Verordening inzake het welzijn van honden en katten en hun traceerbaarheid»
(COM/2023/769 final) zal hier naar verwachting mogelijkheden toe bieden. In dit voorstel
worden maatregelen voorgesteld om de handel in honden en katten via online platforms
beter te reguleren, onder andere door een EU-brede verplichting tot identificatie
en registratie (I&R) van honden en katten, en een verplichte controle op deze I&R
voordat een advertentie geplaatst kan worden. Online platforms worden daarnaast verplicht
om bij advertenties voor honden en katten een waarschuwing te plaatsen waarin het
belang van verantwoord houderschap wordt benadrukt.

Daarnaast ziet de Digitaledienstenverordening (Digital Servies Act, EU 2022/2065),
die sinds 17 februari 2024 van kracht is, toe op verdere zorgvuldigheidsverplichtingen
voor online marktplaatsen die relevant zijn voor online verkoop van levende dieren
zoals een verbeterde traceerbaarheid van handelaren. Deze ontwikkelingen maken dat
ik momenteel geen aanleiding zie tot strengere nationale regelgeving.

Vraag 14

Welke andere mogelijkheden zijn er, tot het houdverbod voor katten met vouworen in
werking treedt, om te voorkomen dat deze katten nog worden aangeboden via Marktplaats?

Antwoord 14

Op korte termijn zie ik geen andere mogelijkheden om te voorkomen dat deze katten
nog worden aangeboden via Marktplaats. Dat laat onverlet dat ik ook wil dat deze katten
niet meer worden aangeboden op Marktplaats, en ik mij daar voor inzet middels het
houdverbod.

Vraag 15

Kunt u deze vragen één voor één en binnen de daarvoor gestelde termijn beantwoorden?

Antwoord 15

Ja.