Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Boswijk over de kosten van afschalen van de steun aan Oekraïne

Antwoord van Minister Bruins Slot (Buitenlandse Zaken), van Minister Ollongren (Defensie)
en van Minister Van Leeuwen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) (ontvangen
26 februari 2024).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel The High Price of Losing Ukraine: Military-Strategic
and Financial Implications of Russian Victory1 en het artikel De kosten en baten van «onze» lotsverbondenheid met Oekraïne2?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de conclusie van de analyse van het Amerikaanse Institute for the
Study of War (ISW) dat het Amerikaanse volk het recht heeft om te bevragen wat de
financiële kosten zouden kunnen zijn als Oekraïne niét wordt geholpen, juist omdat
zij zoveel besteden om Oekraïne in de strijd tegen Rusland te helpen? Deelt u de mening
dat dit net zo goed geldt voor de Nederlandse (en Europese) bevolking?3

Antwoord 2

Het is het beleid van het kabinet de steun aan Oekraïne onverminderd voort te zetten.
Nederland doet dit samen met partners in de EU, NAVO en daarbuiten. Nederland doet
dit niet enkel in het belang van Oekraïne, maar ook in het eigen belang. De consequenties
van deze oorlog zijn namelijk groot voor de wereld, Europa en daarmee ook voor Nederland.
Het niet steunen van Oekraïne heeft ook (financiële) consequenties voor Nederland.
De consequenties zijn breder dan een financiële kosten-baten analyse. Het is gestoeld
op het besef dat naast de vrijheid, veiligheid en welvaart van Oekraïne, ook die van
Nederland en Europa op het spel staan in deze oorlog, net zoals de internationale
rechtsorde.

Vraag 3

Onderschrijft u conclusie van het ISW dat nu korten op steun aan Oekraïne op langere
termijn mogelijk veel hogere kosten met zich zal brengen en dat de kosten dus op dit
moment in wezen voor de baten uitgaan?

Antwoord 3

Korten op steun aan Oekraïne heeft, behalve grote gevolgen voor Oekraïne, ook directe
implicaties voor veiligheid en welvaart op het Europese continent. Als Rusland deze
oorlog wint, zal dit de vrijheid, veiligheid en welvaart van zowel Oekraïne, Europa
en Nederland ernstig aantasten. De kosten en vergaande consequenties hiervan zijn
breder dan (enkel) financiële kosten en inderdaad veel hoger dan onze steun aan Oekraïne
nu. Zo bezien is de internationale en Nederlandse steun aan Oekraïne een investering
in onze collectieve vrijheid, veiligheid en welvaart op lange termijn.

Vraag 4 en 5

Deelt u de mening dat het van groot belang is dat goed in kaart wordt gebracht wat,
naast de immense klap voor onze waardengemeenschap, de financiële kosten voor Nederland
en de Europese Unie zouden kunnen zijn als de steun, zowel militair als civiel, aan
Oekraïne wordt afgeschaald en Oekraïne vervolgens de oorlog van Rusland verliest?

Worden er ook door Nederlandse onderzoeksinstituten of door de ministeries zelf dergelijke
kosten-baten scenario’s uitgewerkt met betrekking tot de oorlog in Oekraïne? Zo ja,
welke zijn dit en kunnen deze met de Kamer worden gedeeld (indien afkomstig van het
ministerie)? En zo nee, bent u voornemens een grondig onderzoek/analyse in gang te
zetten naar de mogelijke gevolgen van een verlies van Oekraïne?

Antwoord 4 en 5

Het is evident dat een Oekraïens verlies zeer schadelijk zou zijn voor Nederland,
de Europese Unie en de internationale rechtsorde. Hoewel deze kosten veel breder zijn
dan enkel financieel en moeilijk te becijferen, voert het kabinet doorlopend gesprekken
met onderzoeksinstituten, onder andere over scenario’s. Ook in de ministeries staat
het denken hierover nooit stil. We blijven de Kamer doorlopend informeren over onze
inzet ten aanzien van de oorlog, en welke afwegingen daaraan ten grondslag liggen.

Vraag 6

Wordt in bondgenootschappelijk verband (EU/NAVO) onderzocht welke financiële en militair-strategische
gevolgen een verlies van Oekraïne mogelijk zou hebben?

Antwoord 6

Binnen de NAVO en EU wordt gesproken over alle scenario’s en de mogelijke gevolgen
daarvan. De NAVO en de EU blijven daarbij alle nodige stappen nemen om de veiligheid
van het verdragsgebied te waarborgen. Het kabinet kan omwille van de veiligheid niet
publiekelijk ingaan op details van deze scenario’s.

Vraag 7

Kan het demissionaire kabinet actiever gaan communiceren over de financiële en militaire
risico’s die wij in Nederland lopen, indien Oekraïne de oorlog verliest?

Antwoord 7

Het kabinet communiceert reeds actief over het belang van steun aan Oekraïne en de
bedreiging die Rusland vormt voor onze nationale en internationale veiligheid. Hierbij
behoort ook het benoemen van risico’s van een eventueel verlies van Oekraïne. Deze
boodschap wordt door onder andere de Ministers van Buitenlandse Zaken, Defensie en
voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking als ook de Commandant der Strijdkrachten
consistent verwoord bij publieke optredens4. Ook in lijn met de motie Dassen c.s.5 zal het kabinet waar mogelijk en relevant blijven communiceren over eventuele maatschappelijke
gevolgen en benodigde investeringen in de eigen veiligheid. Er wordt altijd een afweging
gemaakt tussen het belang van operationele veiligheid en dat van het delen van informatie.

Vraag 8

Heeft u kennisgenomen van het rapport Setting Transatlantic Defence up for Successvan het Estlandse Ministerie van Defensie, waarin wordt betoogd dat we Rusland in
Oekraïne een halt kunnen toeroepen, indien EU-lidstaten samen 0,25 procent van hun
bbp (120 miljard euro) zouden willen besteden aan militaire hulp aan Kyiv? Wat vindt
u van dit voorstel?

Antwoord 8

Ja. Sinds het begin van de Russische invasie van Oekraïne zet Nederland zich, samen
met internationale partners, in om Oekraïne militair te steunen en zo een halt toe
te roepen aan de Russische agressie. Het is ook in het belang van onze eigen veiligheid
en vrijheid om deze steun voort te zetten. Het is hierbij belangrijk dat alle internationale
partners bijdragen. Het kabinet verwelkomt alle oproepen aan internationale bondgenoten
om de steun aan Oekraïne kracht bij te zetten. Daarbij is Nederland pragmatisch over
de manier waarop deze steun het beste wordt ingevuld.

Vraag 9

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór de begrotingsbehandeling Buitenlandse Zaken?

Antwoord 9

Helaas is dit niet voor de begrotingsbehandeling gelukt.