Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Slagt-Tichelman over het smaakjesverbod voor e-sigaretten

Antwoord van Staatssecretaris Van Ooijen (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen
19 januari 2024).

Vraag 1

Deelt u de mening dat de verkoop van opzetbare smaakfilters voor e-sigaretten, zoals
beschreven in het artikel «Zo probeert een populair e-sigarettenmerk het smaakjesverbod
voor vapes te omzeilen», onwenselijk is?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat opzetbare smaakjesfilters voor e-sigaretten verboden zijn? Zo
nee, waarom niet, en welke gevolgen vermoedt u dat dit zal hebben? Zo ja, bent u bereid
om de relevante producenten, importeurs en detailhandels hiervan op de hoogte te brengen?

Antwoord 2

Ik kan hier kort over zijn: deze opzetbare smaakjesfilters zijn inderdaad verboden.
In het Tabaks- en rookwarenbesluit is het zowel verboden om smaakstoffen te gebruiken
als ingrediënt van een vloeistof als voor een onderdeel van elektronische dampwaar.
Door dit laatste wordt voorkomen dat smaakstoffen die niet zijn toegestaan worden
toegevoegd via bijvoorbeeld patronen, een los mondstuk of andere onderdelen van de
e-sigaret, om zo alsnog een bepaalde smaak te creëren. Bij het opstellen van de regelgeving
is er dus expliciet rekening mee gehouden dat de e-sigarettenindustrie op deze manier
het smaakjesverbod zou willen omzeilen. Ik vind het teleurstellend dat dit nu inderdaad
het geval lijkt te zijn.

Vraag 3

Waarom is ervoor gekozen te spreken over onderdelen van elektronische dampwaar in
de nota van toelichting op het smaakverbod, en niet over «losse smaakaccessoires»?
Zou een andere formulering effectiever zijn in het stoppen van de verkoop van opzetbare
smaakfilters?

Antwoord 3

Zoals onder vraag 2 is aangegeven ziet het smaakverbod ook op onderdelen van de e-sigaret.2 Een los mondstuk dat gebruikt (kan) worden voor het consumeren van nicotine middels
een e-sigaret, al dan niet met een smaakje, is onmiskenbaar een product dat onder
de definitie van e-sigaret valt. Deze luidt namelijk als volgt3: «een product dat gebruikt kan worden voor de consumptie van nicotinehoudende damp
via een mondstuk, of een onderdeel van dat product, waaronder een patroon, een reservoir
en het apparaat zonder patroon of reservoir». Gelet hierop geldt het smaakjesverbod
ook voor «losse smaakaccessoires» als opzetbare smaakfilters. Omdat het smaakjesverbod
ook van toepassing is op alle vaste onderdelen van een e-sigaret, is voor het bredere
begrip «onderdelen van elektronisch dampwaar» gekozen. Deze onderdelen zouden immers
buiten het begrip «losse smaakaccessoires» vallen. Voor de effectiviteit in de handhaving
is dit niet relevant.

Vraag 4

Hoe staat het met de handhaving van het leeftijdsgrens voor e-sigaretten en de uitvoering
van de motie van de leden Mohandis en Bikker?4 Hoe vaak werden testkopers in 2023 ingezet? En hoe vaak wil de NVWA testkopers inzetten
in 2024 nu de aanwijzing voor de uitzendkrachten, die als testkopers worden ingezet,
is ingeregeld?5 Zullen zij ook letten op de handhaving van het smaakjesverbod?

Antwoord 4

De aanwijzing van de uitzendkrachten, die als assistent-inspecteur worden ingezet
bij de uitvoering van de controles op de leeftijdgrens van e-sigaretten met testkopers,
is eind 2023 geregeld6. Onder andere hierdoor kan de NVWA meer controles met testkopers inzetten voor de
intensivering van het toezicht naar aanleiding van de motie van de leden Mohandis
en Bikker. De NVWA heeft in 2023 1875 leeftijdgrenscontroles voor rookwaren uitgevoerd
waarbij testkopers zijn ingezet. Voor 2024 zijn 2.200 leeftijdgrenzencontroles voor
rookwaren gepland waarbij in principe altijd testkopers worden ingezet. De testkopers
worden nu niet ingezet voor het smaakjesverbod. Daar worden andere inspectiemethoden
voor toegepast.

Vraag 5

Op welke termijn wilt u de wetswijziging doorvoeren om het boetemaximum te verhogen,
zoals genoemd in de beantwoording van de schriftelijke vragen van het lid Mohandis,
om de handhaafbaarheid van het online verkoopverbod te verbeteren?7

Antwoord 5

Op dit moment ben ik de wijziging van de boetebedragen aan het opstellen. Deze wijziging
kan middels een algemene maatregel van bestuur. In het algemeen duurt de totstandkoming
van een algemene maatregel van bestuur een jaar tot anderhalf jaar. Daarnaast werk
ik aan een wijziging van de boetemaxima, hiervoor is een wetswijziging nodig. Dit
neemt anderhalf tot twee jaar in beslag.

Vraag 6

Op welke datum zijn de resultaten bekend van het onderzoek om te komen tot een uniform
en neutraal uiterlijk van de e-sigaret8 en het onderzoek naar een verbod op wegwerp e-sigaret zoals recent in Frankrijk is
ingevoerd?9 Informeert u de Kamer direct over deze onderzoeksresultaten? Bent u voornemens om
een ontmoedigende maatregel voor neutrale verpakkingen voor e-sigaretten door te voeren?
Zo ja, op welke termijn kan de Kamer wetgeving tegemoetzien? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Om te kunnen bepalen welke stappen gezet moeten worden om de e-sigaret zelf een uniform
en neutraal uiterlijk te geven heb ik het RIVM gevraagd onderzoek te doen naar de
mogelijkheden hieromtrent. Het onderzoek loopt op dit moment en het streven is dat
het rapport in maart met uw Kamer wordt gedeeld.

Met betrekking tot het onderzoek naar e-sigaretten voor eenmalig gebruik kan ik u
melden dat de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat een inventarisatie
laat uitvoeren waarin ook deze producten aan bod komen. Het betreft een inventarisatie
van beleidsmaatregelen op het gebied van de aanpak van kunststofproducten voor eenmalig
gebruik. De Staatssecretaris heeft aangegeven de resultaten voor het einde van 2024
met uw Kamer te kunnen delen.10

Vraag 7

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór de behandeling van de begroting VWS 2024?

Antwoord 7

Ik ben op dit moment in de afrondende fase van het opstellen van een wijziging van
het Tabaks- en rookwarenbesluit in verband met de invoering van standaardverpakkingen
voor elektronische dampwaar en sigaren. Het is mijn intentie om dit besluit dit voorjaar
in het kader van de voorhangprocedure voor te leggen aan de Staten-Generaal.

Vraag 8

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór de behandeling van de begroting VWS 2024?

Antwoord 8

Ja.