Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over levering van munitie met verarmd uranium door de VS aan Oekraïne

Antwoord van Minister Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 23 oktober 2023).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 30.

Vraag 3 en 5

Kent u de opvatting van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA), dat het
gebruik van munitie met verarmd uranium op lange termijn voor burgers nadelige gevolgen
kan hebben, zoals ook bleek na de invasie in Irak?1

Erkent u dat de conclusies van het IAEA voldoende moeten zijn om van het gebruik van
munitie met verarmd uranium af te zien? Bent u bereid dit onderwerp in de Algemene
Vergadering van de VN aan de orde te stellen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3 en 5

In de issue brief van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) waar u naar verwijst («Assessing
Effects of Depleted Uranium: The IAEA Role») wordt gesteld dat het Agentschap na gezamenlijk
onderzoek met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het VN-Milieuprogramma (UNEP)
heeft geconcludeerd dat de aanwezigheid van residuen van verarmd uranium in het milieu
geen radiologisch gevaar vormt voor de bevolking van getroffen regio’s.2

Vraag 4

Herinnert u zich uw steun aan resolutie 65/55 van de Algemene Vergadering van de Verenigde
Naties (AVVN) over de gevolgen van gebruik munitie met verarmd uranium die op 13 januari
2011 is aangenomen, waarin besloten is de gevolgen van gebruik van munitie met verarmd
uranium te onderzoeken?3

Antwoord 4

Ja.

Vraag 1, 2, 6 en 7

Wat is uw oordeel over het bericht: «Munitie met verarmd uranium naar Oekraïne»?4

Hoe oordeelt u over het leveren van 120 mm munitie met verarmd uranium door de Verenigde
Staten (VS) aan Oekraïne? Hebt u de VS op de hoogte gebracht van uw inzichten in de
risico’s voor de volksgezondheid? Zo ja, wat was de reactie? Zo neen, wilt u dat alsnog
doen?

Deelt u de mening van Nederlandse Vereniging voor Medische Polemologie (NVMP)-Artsen
voor Vrede dat Nederland het gebruik van verarmd uranium uitdrukkelijk moet veroordelen?5

Steunt u nog steeds de «voorzorgsbenadering» inzake verarmd uranium? Zo ja, bent u
het eens dat een internationaal moratorium noodzakelijk is vanwege de schadelijke
langetermijneffecten ervan (als gevolg van de radioactiviteit van munitie met verarmd
uranium)?

Antwoord 1, 2, 6 en 7

Nederland heeft in 2022 voor resolutie A/RES/77/49 (Effects of the use of armaments and ammunitions containing depleted uranium) van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (AVVN) gestemd. Deze resolutie
benoemt dat geen wetenschappelijke consensus bestaat over de langetermijneffecten
van wapens en munitie met verarmd uranium. Nederland onderschrijft daarom, conform
de resolutie, het belang van verder onderzoek naar de gezondheids- en milieueffecten
van het gebruik van wapens en munitie met verarmd uranium.

Vanwege de wetenschappelijke onzekerheden over de gevolgen van het gebruik wapens
en munitie met verarmd uranium, steunt Nederland inderdaad een voorzorgsbenadering.
Dit betekent dat de Nederlandse strijdkrachten geen gebruik maken van munitie met
verarmd uranium en dat Nederland deze ook niet levert aan andere landen.

Zoals de resolutie echter benoemt, is er geen internationaal verbod op het gebruik
van deze wapens. In combinatie met de wetenschappelijke onzekerheden, maken andere
landen andere keuzes in dezen.

Nederland spreekt daarom geregeld met internationale partners, inclusief de VS, over
het belang om (potentieel) gevaarlijke stoffen te vervangen door on- of minder gevaarlijke
alternatieven.

Vraag 8

Hoe voorkomt u escalatie van de oorlog, als bondgenoten steeds verder gaan in levering
van omstreden wapens, zoals clusterbommen en munitie met verarmd uranium?

Antwoord 8

Het kabinet hecht eraan te onderstrepen dat deze oorlog enkel te wijten is aan de
Russische invasie van Oekraïne. Rusland kan deze oorlog morgen stoppen door haar troepen
terug te trekken, de vijandelijkheden te staken en de Oekraïense soevereiniteit te
respecteren.

Rusland blijft echter doorgaan met deze aanvalsoorlog. Dat schept de noodzaak voor
Nederland, bondgenoten en partners, om Oekraïne militaire steun te blijven leveren.
Alleen zo kan Oekraïne zichzelf verdedigen tegen Russische agressie. Deze steun is
in lijn met het internationaal recht en bij het leveren van steun houden Nederland,
bondgenoten en partners voortdurend oog voor escalatierisico’s.

Er is overigens geen indicatie dat de levering van munitie met verarmd uranium resulteert
in verdere escalatie. Dit was bij de levering van dit type munitie door het Verenigd
Koninkrijk eerder dit jaar ook niet het geval.