Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Dijk over de vertraging omtrent de nieuwe bekostiging van wijkverpleging en het in stand houden van de 5-minutenregistratie

Antwoord van Minister Helder (Langdurige Zorg en Sport) (ontvangen 3 juli 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten «Minutenregistratie thuiszorg op de schop», «VWS presenteert
formule tegen minutenregistratie», «Minister de Jonge maakt haast met vernieuwing
in de zorg en schrapt 5-minutenregistratie voor wijkverpleging», «Weer geen einde
aan 5-minutenregistratie, nieuwe financiering wijkverpleging uitgesteld» en «Minister
Helder stopt en start experiment bekostiging wijkverpleging in 2024» van respectievelijk
10 november 2009, 21 augustus 2014, 8 juni 2018, 12 maart 2023 en 14 juni 2023?1,
2,
3,
4,
5

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Betekent het feit dat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) constateert dat een derde
van de zorgaanbieders de methode van de 5-minutenregistratie nog gebruikt volgens
u dat deze registratie feitelijk nog niet afgeschaft is? Zo nee, kunt u uw antwoord
toelichten?6

Antwoord 2

De 5-minutenregistratie is door het maken van landelijke afspraken in 2018 afgeschaft.
Op landelijk niveau zijn alle acties genomen om tot afschaffing van de 5-minutenregistratie
te komen. De resterende zorgaanbieders moeten nu zelf de aatste stap zetten om hiermee
ook daadwerkelijk te stoppen. Helaas is daarmee de 5-minutenregistratie niet automatisch
uit de praktijk verdwenen, omdat het volgens zorgaanbieders complex is om het hele
ICT-, declaratie- en tijdsregistratiesysteem aan te passen. Uit de informatiekaart
tijdregistratie blijkt dat een derde van de zorgaanbieders nog gebruik maakt van de
5-minutenregistratie. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen de tijdrovende handmatige
en de regeldrukarme geautomatiseerde vorm, waarbij de wijkverpleegkundige bijvoorbeeld
een pasje scant. Van de zorgaanbieders gebruikt 21% een regeldrukarme geautomatiseerde
vorm en 8% de tijdrovende handmatige registratie. Deze organisaties stimuleer ik de
overstap te maken. Ik realiseer me dat de overstap van registratie naar de alternatieve
registratiestandaard zorgplan=planning=realisatie, tenzij («z=p=r,t») voor veel zorgaanbieders
groot is. Om zorgaanbieders hierbij te helpen, kunnen ze gebruik maken van het ondersteuningsaanbod
vanuit Vilans of gebruik maken van ondersteuning vanuit de subsidieregeling «Ontregelprojecten
zorgaanbieders».

Vraag 3

Bent u het er mee eens dat de 5-minutenregistratie in de wijkverpleging een grote
bron van administratieve last is? Zo nee, kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 3

Ja, ik ben het ermee eens dat de 5-minutenregistratie in zorginstellingen waar deze
nog gebruikt wordt, een tijdrovende administratieve last is.

Vraag 4

Bent u het er mee eens dat de 5-minutenregistratie zorgt voor onnodige regeldruk in
de wijkverpleging? Zo nee, kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 4

Ja.

Vraag 5

Bent u er het er mee eens dat de aanwezigheid van een 5-minutenregistratie in de wijkverpleging
ertoe kan leiden dat wijkverpleegkundigen het vak verlaten? Zo nee, kunt u uw antwoord
toelichten?

Antwoord 5

Ik heb geen concrete signalen hiervan, maar in het algemeen is het wel bekend dat
administratieve lasten ten koste kunnen gaan van het werkplezier en soms zelfs leiden
tot uitstroom.

Vraag 6

Bent u het er mee eens dat met de huidige personeelstekorten in de wijkverpleging
het uitbannen van het gebruik de 5-minutenregistratie één van de maatregelen zou moeten
zijn om deze uitstroom te voorkomen? Zo nee, kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 6

Zeker ook tegen de achtergrond van de voortdurende krapte op de arbeidsmarkt in zorg
en welzijn en het belang dat zorgverleners hechten aan vermindering van administratieve
lasten, vergt vermindering van die administratieve lasten van alle betrokken partijen
continue aandacht en inzet. Met veldpartijen zet ik me specifiek in op arbeidsmarktkrapte
via het programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn.

De afschaffing van de 5-minutenregistratie is één van die mogelijkheden om de administratieve
last te verminderen en het werkplezier voor zorgprofessionals te vergroten. Op landelijk
niveau zijn alle acties genomen om tot afschaffing van de 5-minutenregistratie te
komen. De resterende zorgaanbieders moeten nu zelf de laatste stap zetten om te stoppen.

Vraag 7

Erkent u dat het zoeken naar manieren om het gebruik de 5-minutenregistratie in de
wijkverpleging uit te bannen, waar al sinds 2009 aan gewerkt wordt, nu echt te lang
geduurd heeft? Zo nee, kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 7

Het duurt inderdaad lang, en het is ook complex om over te stappen. Bij de laatste
stappen zijn de organisaties zelf aan zet.

Vraag 8

Erkent u dat de 5-minutenregistratie een systeem is dat gebaseerd is op wantrouwen
jegens de wijkverpleegkundigen? Zo nee, kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 8

Dat beeld herken ik niet. De 5-minutenregistratie is bij enkele instellingen op dit
moment door hun eigen administratieve systemen nog nodig om de zorg die geleverd wordt,
te kunnen declareren. Dit ligt er veelal aan dat het complex is om het hele ICT-,
declaratie- en tijdsregistratiesysteem aan te passen, en is niet gestoeld op wantrouwen.

Vraag 9

Wordt het niet eens tijd dat organisaties gaan vertrouwen op hun wijkverpleegkundigen
op basis van hun vakkennis en ervaring, in plaats van de minuten die ze registreren?
Zo nee, kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 9

Ja, daar ben ik het mee eens. Bij de alternatieve registratiestandaard zorgplan=planning=realisatie,
tenzij («z=p=r,t») komt er juist weer meer ruimte voor de professionaliteit van wijkverpleegkundigen.
Dat vraagt van alle betrokkenen een omschakeling in het denken. De focus komt te liggen
op de vakkennis van de wijkverpleegkundigen in plaats van op de te registreren tijd.
Maar waar de 5-minutenregistratie nog gebruikt wordt, is dat vanwege de complexiteit
om over te stappen en niet zozeer als uiting van wantrouwen.

Vraag 10

Hoe moeten wijkverpleegkundigen na de laatste berichten nog hoop hebben dat er ooit
een einde zal komen aan deze vorm van registratie?

Antwoord 10

Het aanpakken van de registratielast rondom tijdregistratie binnen de wijkverpleging
heeft mijn specifieke aandacht. De verplichte 5-minutenregistratie is door bestaande
landelijke afspraken al geruime tijd afgeschaft. De NZa-regelgeving biedt sinds 2018
ruimte voor het gebruik van de alternatieve registratiestandaard zorgplan=planning=realisatie,
tenzij (z=p=r,t). Zorgverzekeraars verplichten de 5-minutenregistratie niet. Zorgaanbieders
kunnen zelf de keuze maken om over te stappen. Ik span mij er de komende periode actief
voor in om zorgaanbieders te ondersteunen bij het gebruiken van z=p=r,t. In samenwerking
met ZN, Actiz, Zorgthuisnl, NZa en V&VN zijn eerder verschillende hulpmiddelen ontwikkeld
om de overstap naar z=p=r,t te bevorderen. Vilans heeft in opdracht van VWS een ondersteuningsaanbod
ontwikkeld. Om daarbij nog een extra impuls te geven zullen organisaties die nog gebruik
maken van de tijdrovende 5-minutenregistratie de komende periode actief benaderd worden.
Om ook hen zo te bewegen gebruik te maken van de ruimte om af te stappen van de tijdrovende
5-minutenregistratie en de daarvoor beschikbare ondersteuning.

Vraag 11

Bent u het er mee eens dat het feit dat bepaalde organisaties niet meer werken met
de 5-minutenregistratie aantoont dat we het gebruik van de 5-minutenregistratie in
de wijkverpleging per direct zouden kunnen uitbannen in plaats van te wachten op uitkomsten
van experimenten? Zo nee, kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 11

Ja, het is al mogelijk over te stappen. Hier is geen experiment voor nodig. De 5-minutenregistratie
is voor de verantwoording al vele jaren afgeschaft en heeft in die hoedanigheid ook
geen verband met de experimentbekostiging.

Vraag 12

Bent u bereid om dit jaar nog de maatregelen te nemen die leiden tot een definitieve
afschaffing van het gebruik van de 5-minutenregistratie in de wijkverpleging? Zo nee,
kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 12

Ja, zie de toelichting van acties die ik opgeschreven heb bij het antwoord op vraag
10.

Vraag 13

Zal u eindelijk de Minister zijn die het gebruik van de 5-minutenregistratie in de
wijkverpleging definitief gaat uitbannen? Zo nee, kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 13

Zie het antwoord op vraag 10.

Vraag 14

Bent u bereid om deze vragen één voor één te beantwoorden?

Antwoord 14

Ja.