Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Houwelingen over het Volkskrant artikel omtrent HCSS, met als titel 'De denktank van Rob de Wijk heeft een heldere visie op de wereld, maar is er ook transparantie in eigen huis?'

Antwoord van Minister Ollongren (Defensie) (ontvangen 20 juni 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «De denktank van Rob de Wijk heeft een heldere visie
op de wereld, maar is er ook transparantie in eigen huis?»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kan de Kamer een overzicht ontvangen (inclusief de bijbehorende aanbestedingsdossiers)
van alle opdrachten die sinds 2020 vanuit Defensie (inclusief de krijgsmachtonderdelen)
zijn verstrekt aan HCSS? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Ja.

Er kunnen drie soorten opdracht aan HCSS onderscheiden worden: 1) onderzoeksopdrachten
binnen raamovereenkomst PROGRESS, 2) onderzoeksopdrachten door verschillende Defensieonderdelen
buiten PROGRESS en 3) overige opdrachten.

1) Onderzoeksopdrachten die binnen raamovereenkomst PROGRESS sinds 2020 zijn uitgezet
staan in tabel A in de bijlage. PROGRESS is het gezamenlijk programma van Defensie
en het Ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) waarin strategische beleidsondersteunende
onderzoeksopdrachten uitgevoerd worden door het consortium van denktanks HCSS en Clingendael.
De huidige raamovereenkomst loopt van 2020–2023. Dit is een vervolg op het eerdere
programma (2017–2019) waarvoor een openbare Europese aanbesteding is geweest, gewonnen
door het consortium van Clingendael en HCSS. Het Programma van Eisen en de raamovereenkomst
van het huidige programma staan op open.overheid.nl, deze zijn in een recent Woo-besluit
deels openbaar gemaakt (BS2023015382).

2) In tabel B in de bijlage staan onderzoeksopdrachten die door verschillende Defensieonderdelen
zijn uitgezet bij HCSS sinds 2020. Deze onderzoeken passen oftewel qua scope (beleidsondersteunend,
strategisch t.o.v. militair-specifiek) of financiële ruimte niet binnen PROGRESS.
Deze onderzoeksopdrachten vallen onder de Onderzoek & Ontwikkeling, militair-specifiek
en/of rubriceringsregels van de Aanbestedingswet 2012 of de Aanbestedingswet op Defensie-
en Veiligheidsgebied. De onderliggende offertes en contracten kunnen niet worden gedeeld
omdat daar of bedrijfsvertrouwelijke- of commercieel vertrouwelijke gegevens in staan.

3) Naast onderzoeksopdrachten worden er opdrachten aan HCSS uitgezet die betrekking hebben
op bijdragen aan opleidingen, symposia, klankbordgroepen en/of samenwerking met de
Nederlandse Defensie Academie. Hier is in totaal in 2020 EUR 71k, in 2.21 EUR 28k,
in 2022 EUR 18k en in 2023 (tot en met mei) EUR 8k aan besteed.

Vraag 3

Hoeveel ambtenaren van Defensie zijn op dit moment gedetacheerd bij HCSS?

Antwoord 3

Op dit moment (juni 2023) is er één Defensiemedewerker gedetacheerd bij HCSS.

Bijlagen:

Tabel A: Overzicht onderzoek binnen PROGRESS

2020

WP1

EU/NL Connectivity

 

Toekomst van het multilateralisme

 

Omgaan met China

WP2

Legale migratie

 

Buitenlandbeleid Rusland

 

Turkije als draaischrijf

 

Effectiever NLD en EU buitenlandbeleid: MENA

 

Effectiever NLD en EU buitenlandbeleid: OP/WB

WP3

Staat van Unie

 

Institutionele hervormingsagenda

 

Geopolitieke aspiraties Commissie

WP4

Europese Strategische Autonomie

 

Vernieuwing Wapenbeheersing – Arctische veiligheid

 

Grijze zones van conflicten

 

Flow Security

 

Gevolgen COVID-19 voor de EU

WP5

Global Security Pulse – Strategic Alerts

 

Power and Influence

 

Cooperation in multi-order

 

Netherlands and the World

 

Strategic Monitor 2020–2021

 

Strategic Monitor 2019–2020

 

COVID-19 and Geopolitics

2021

WP1

Digitale connectiviteit in FOIP en in de Europese achtertuin: handelingsperspectieven
NL

 

Toekomst van het multilateralisme

 

Verbeterde effectiviteit van het Europese buitenlandbeleid

WP2

Turkije in de MENA-regio en de Kaukasus vis-a-vis andere regionale spelers

 

Gevolgen van integratie Belarus en Rusland tot Unistaat voor de EU en NAVO

 

De EU als bevorderaar van democratie of «stabilitocracy» in de Westelijke Balkan?

 

De toekomst(en) van Rusland en Europese invloed

WP3

Divergentie tussen de lidstaten

 

Geopolitiek en de strategische autonomie van de EU

 

Vertrouwen tussen de lidstaten en EU instituties

 

(Online) State of the Union conferentie

WP4

Strategisch Kompas

 

Inroepen EU bijstands- en solidariteitsclausules

 

Countermeasures and norms in hybrid conflict

 

Chinese veiligheids- en defensiecapaciteiten

WP5

Strategic Alerts

 

Klimaatverandering en veiligheid

 

Innovatiemercentilisme

 

Non-proliferatie en wapenbeheersing

 

Inlichtingen- en veiligheidssamenwerking

 

Defensiematerieelsamenwerking

 

Strategische Monitor

2022

WP1

Afrika project

 

Multilateralism: EU Contributions to Maritime Security

 

India: a like-minded ally or a country with shared interests?

WP2

Kwetsbaarheden van Moldavië

 

De EU als geopolitieke actor m.b.t. de Kaukasus

 

Gulliver’s strings: How to reconnect Russia to Europe

 

Naar oplossingen voor het conflict in Libië

WP3

Open strategische autonomie

 

Het nieuwe MFK en herstelfonds

 

Economische convergentie

 

Online State of the Union conferentie

WP4

EU defensie capaciteitenopbouw – specialisatie

 

EU Strategisch Kompas – doorvertaling en uitvoering

 

Impact en effectiviteit van responses tegen hybride dreigingen

 

Arms control

WP5

Dataverwerving en surveys

 

Toekomstige militaire interventies

 

Klimaatverandering en veiligheid

 

Early Warning Sub-Sahara Afrika

 

Kritieke grondstoffen

 

Opkomende/ontwrichtende technologieën

 

Jaarrapport

2023

WP1

Hoe kan Nederland, Global Gateway en digitalisering

 

Strategische aanvoerketens en kritische grondstoffen als geopolitiek middel

 

Guarding the Maritime Commons: Europe in the Indo-Pacific

WP2

Rusland in de Balkan

 

Weerbaarheid op het gebied van cyber en desinformatie

 

Oekraïne en de wederopbouw

WP3

Open strategische autonomie en de EU Green Deal Industrial Plan

 

Open strategische autonomie en defensiesamenwerking

WP4

Politiek-militaire denkgroep: duiding oorlog in Oekraïne

 

De Zeitenwende en de Duits-Nederlandse defensiesamenwerking

 

De gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor het EU veiligheid- en defensiebeleid

 

Hybride dreigingen en responses: van principes naar praktijk

WP5

Strategische monitor

Aanvullende onderzoeksopdrachten binnen raamovereenkomst PROGRESS

Strategic Foresight & Direction (2020 (EUR 91k), 2021 (EUR 9k), 2022 (EUR 48k))

Oekraïne-crisis (2022 (EUR 50k))

Hybride aspecten Oekraïne-crisis (2022 (EUR 19k))

Onderzoek naar inrichtingsprincipe 2 (2022 (EUR 26k))1

EU-NAVO Hybride Dreiging (2022 (EUR 49k))

Toekomst Joint Expeditionary Force (2023 (EUR 61k))

X Noot

1

Let op: Dit zijn onderzoeken die via PROGRESS bij HCSS, Clingendael of beide instituten
zijn uitgezet. WP = Werkpakket.

Dit onderzoek is deels buiten PROGRESS gefinancierd, zie Tabel B.

Tabel B: Overzicht onderzoeksopdrachten HCSS buiten PROGRESS

Titel

DO; jaartal (kosten1)

Algemene onderzoeksopdracht Landmacht, deelstudies tot dusver over onderwerpen:

• Conventionele afschrikking Rusland

• Lessen uit het landgevecht oorlog Oekraïne

Landmacht;

2022–2024 (EUR 300k)

Strategische kennisbehoefte Commando Zeestrijdkrachten

Marine;

2022–2024 (EUR 206k)

Een flexibele organisatie voor flexibel optreden: Onderzoek naar inrichtingsprincipe 2

DGB;

2022 (EUR 61k)

De toekomstige nationale inzet van de krijgsmacht (Hoofdtaak 3)

DGB;

2022 (EUR 37k)

Kennisplatformfunctie Gedragsbeïnvloeding in de Militaire Context

Landmacht;

2021–2023 (EUR 427k)

Onderzoeksopdracht Integrated Air and Missile Defence

Luchtmacht, Landmacht, Marine;

2021 (EUR 133k)

High value of the North Sea

Marine;

2021 (EUR 107k)

Onderzoeksondersteuning t.b.v. Visievorming NLD SOCOM

SOCOM;

2020–2022 (EUR 140k)

Algemene onderzoeksopdracht Doorontwikkeling Landmacht, over onderwerpen:

• Cybercapaciteit landmacht

• Hybride dreiging/oorlog

Landmacht;

2020–2021 (EUR 100k)

Suppletie op studie Ruimte voor Vernieuwing: Capaciteitenontwikkeling van de 5e Generatie
Luchtmacht (2018–2020)

Luchtmacht;

2020 (EUR 17k)

Ondersteuning Vervanging Onderzeeboten

COMMIT;

2020 (EUR 41k)

Evaluatie European-Led Mission Awareness Strait of Hormuz (EMASoH)

Defensiestaf;

2020 (EUR 99k)

Onderzoek Kansrijke Integratie Mens-Technologie Binnen Defensie

DGB;

2020 (EUR 125k)

Actualiseren kennistaxonomie

DGB;

2020 (EUR 21k)

Onderzoeksopdracht Concept Development & Experimentation (CD&E) Manoeuvreren in het Menselijke Terrein

Landmacht;

2019–2021 (EUR 360k)

Kennisplatformfunctie Context van Onbemande Systemen

Landmacht;

2019–2021 (EUR 400k)

Onderzoeksondersteuning Doorontwikkeling Landmacht

Landmacht;

2019–2020 (EUR 100k)

X Noot

1

Noot: COMMIT = Commando Materieel- en IT; DGB = Directoraat-Generaal Beleid; SOCOM
= Special Operations Command;

Kosten zijn geëxtraheerd in de vorm van bestellingen, excl. BTW, en zijn naar de toekomst
toe indicatief; HCSS is eindverantwoordelijk voor al deze onderzoeksopdrachten maar
kan ook andere partijen inschakelen om samen mee te werken.