Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Hammelburg over het opstappen van Speciaal Oekraïne-gezant

Antwoord van Minister Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking)
(ontvangen 31 mei 2023).

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat de Speciaal Oekraïne-gezant, die op 20 april 2023 is teruggetreden,
pro-Russische uitspraken heeft gedaan, en uitspraken over Oekraïne en Oekraïners heeft
gedaan die zeer kwetsend zijn?

Antwoord 1

De uitspraken van de voormalige Speciaal Gezant voor Bedrijfsleven en Wederopbouw
in Oekraïne waarnaar u verwijst, zijn gedaan in de tijd voordat betrokkene die functie
vervulde. Hij heeft deze uitspraken niet publiekelijk gedaan, maar in het kader van
een interview dat zag op andere thema’s. Het moge duidelijk zijn dat de uitspraken
niet de zienswijze van het kabinet weerspiegelen. Die zienswijze stelt nadrukkelijk
de soevereiniteit, culturele identiteit en territoriale integriteit van Oekraïne centraal.

Vraag 2

Deelt u dat de uitspraken van de Speciaal Oekraïne-gezant, vertegenwoordiger van Nederland,
niet alleen een smet zijn op onze steun voor onafhankelijkheid van Oekraïne, maar
ook ondermijnend voor het draagvlak van deze nodige steun in tijden waarin de Russische
propaganda welig tiert?

Antwoord 2

Zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Welke acties gaat u ondernemen om deze schade te herstellen? Neemt u publiekelijk
afstand van deze uitspraken?

Antwoord 3

Zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 4

Kunt u aangeven hoe het heeft kunnen gebeuren dat deze oud-ambassadeur is aangesteld
als speciaal gezant, nadat hij deze uitspraken heeft gedaan?

Antwoord 4

De voormalige Speciaal Gezant is aangesteld vanwege zijn uitgebreide kennis van de
regio, het Nederlandse bedrijfsleven en de werkwijze van Internationale Financiële
Instellingen. De antecedenten van de voormalige gezant tot aan het moment van pensionering
waren bij het ministerie goed bekend en waren positief. Betrokkene heeft in de benoemingsprocedure
zelf te kennen gegeven na zijn pensionering geen publieke functies of optredens te
hebben gehad of nagestreefd, maar heeft daarbij geen melding gemaakt van de gesprekken
die hebben geleid tot de citaten die hem aanleiding hebben gegeven terug te treden.
Op het moment van aanstelling was voorgenoemde publicatie nog niet verschenen en bij
het ministerie niet bekend.

Vraag 5

Klopt de aanname dat bij dergelijke aanstellingen van oud-medewerkers geen screening
wordt gedaan?

Antwoord 5

Kandidaten voor dergelijke functies worden zorgvuldig beoordeeld op aansluiting van
hun persoonsprofiel op het functieprofiel en hun antecedenten, inclusief activiteiten
in het publieke domein. Bij functies die als vertrouwensfuncties worden geïdentificeerd
is een veiligheidsscreening bovendien standaard onderdeel van de procedure. Daarvan
is voor deze functie geen sprake.

Vraag 6

Kunt u aangeven hoe een dergelijke pijnlijke en gênante fout in de toekomst voorkomen
gaat worden?

Antwoord 6

Het ministerie zal ook in de toekomst bij de aanstelling van gezanten een zorgvuldig
proces doorlopen om te komen tot een goede match tussen het functieprofiel en het persoonsprofiel van kandidaten. Daarbij zal het
ministerie kandidaten nadrukkelijk bevragen op mogelijke gevoeligheden.