Verslag van een bijeenkomst : Verslag van de COSAC Voorzittersconferentie, gehouden in Stockholm, Zweden van 29 januari tot en met 30 januari 2023 (herdruk)

BN/Nr. 85
VERSLAG

Vastgesteld 14 april 2023

In de Zweedse hoofdstad Stockholm vond op zondag 29 en maandag 30 januari de COSAC-voorzittersconferentie
plaats. De COSAC is het samenwerkingsverband van commissies voor Europese aangelegenheden
uit de parlementen van de EU-lidstaten en van een delegatie uit het Europees Parlement.
Elk halfjaar komen de parlementaire delegaties op uitnodiging van het parlement van
het EU-voorzittersland bijeen voor een bespreking van actuele Europese thema’s. Namens
de vaste commissie voor Europese Zaken van de Eerste Kamer heeft Ria Oomen-Ruijten (voorzitter van de commissie Europese Zaken; CDA) deelgenomen met ambtelijke ondersteuning
van Van den Driessche en Den Hartog. Namens de vaste commissie voor Europese Zaken
van de Tweede Kamer heeft Raoul Boucke (ondervoorzitter van de commissie Europese Zaken; D66) deelgenomen met ambtelijke
ondersteuning van De Vrij en Timmer.

De delegatie brengt als volgt verslag uit1:

En marge van de conferentie

Voorafgaand aan de conferentie heeft de delegatie op zondag 29 januari een briefing
gekregen op de Ambassade in Stockholm, verzorgd door Bengt van Loosdrecht, Nederlands
ambassadeur in Zweden. Hier werd voornamelijk gesproken over de prioriteiten van het
Zweedse voorzitterschap; 1) veiligheid, 2) veerkracht en concurrentievermogen, 3)
welvaart, groene en energietransitie, 4) democratische waarden en rechtsstaat.

Opening van de conferentie

De conferentie werd geopend door Hans Wallmark, voorzitter van de commissie voor Europese
Zaken van de Zweedse Rijksdag en Andreas Norlén, voorzitter van de Zweedse Rijksdag.
De heer Norlén noemde de acht interparlementaire conferenties die onder het Zweedse
voorzitterschap worden georganiseerd en een aantal onderwerpen die op de agenda staan,
namelijk economische zaken in een onzekere geopolitieke context, de interne markt
van de Europese Unie (EU), het werk van Europol en Europese samenwerking in de aanpak
van georganiseerde misdaad. Daarnaast noemde hij het belang van het versterken van
de rechtsstaat in Europa en de waarden waarop de EU is gebaseerd, zoals respect, mensenrechten,
vrijheid, rechtsstatelijkheid en democratie. De heer Wallmark vervolgde met de procedurele
zaken en verwees onder andere naar een ingekomen brief van de voorzitter van de commissie
Europese Zaken van de Franse Senaat, de heer Rapin, met een voorstel om tijdens de
COSAC in mei de verbetering van de regels over ethiek en transparantie met betrekking
tot de activiteiten van de Europese instellingen als onderwerp te agenderen. De heer
Wallmark liet weten dat het voorzitterschap en de Trojka hiervoor mogelijkerwijs in
april een videoconferentie gaan organiseren.

De heer Wallmark vroeg daarnaast het permanent lid van het COSAC-secretariaat, Bruno
Dias Pinheiro, een toelichting te geven op het besluit dat genomen moet worden om
de website cosac.eu op te heffen. Deze website wordt sinds 2019 niet meer bijgewerkt
en alle informatie over de COSAC is terug te vinden op ipex.eu. Het voorstel is om
hierover een paragraaf op te nemen in de conclusies van de plenaire COSAC in mei,
zodat na vaststelling de website kan worden opgeheven.

Sessies

Na de vaststelling van de agenda volgden twee inhoudelijke sessies, een sessie over
wat de EU kan doen op het gebied van de bestrijding van georganiseerde misdaad en
een sessie met de presentatie van de prioriteiten van het Zweedse EU-voorzitterschap.

1) De aanpak van georganiseerde misdaad

De eerste sessie werd ingeleid door Ylva Johansson, Eurocommissaris voor Binnenlandse
Zaken. Mevrouw Johansson noemde een aantal tragische voorvallen in Zweden, waaronder
schietpartijen met minderjarige slachtoffers, explosies en de moord op een politica.
Zij benadrukte dat georganiseerde misdaad gezien moet worden als één van de grootste
interne bedreigingen in de EU en dat de aanvallen vanuit de georganiseerde misdaad
de grondslagen van de EU ondermijnen. Hierna ging Johansson in op cijfers over de
georganiseerde misdaad in de EU, die aantonen dat criminele organisaties steeds professioneler
en op internationaal niveau opereren. Daarna noemde zij het belang van nieuwe EU-wetgeving
op het gebied van digitaal bewijsmateriaal, goede samenwerking tussen nationale politie
en Europol en een goede balans tussen wetgeving op het gebied van privacy en veiligheid.
Zij concludeerde dat hoewel de EU veel regelgeving heeft om online privacy te beschermen,
kwetsbare mensen en kinderen die slachtoffer worden van seksueel geweld beter beschermd
moeten worden.

De tweede spreker bij dit onderwerp was Johan Olsson, Hoofd van Nationale Operaties
bij de Zweedse politie. Hij noemde de invloed van de georganiseerde misdaad op de
democratie onacceptabel en gaf aan dat de EU veel doet aan de bestrijding hiervan.
Olsson ging hierna verder in op online activiteit van criminelen, met name op social media. Hij sloot af door het belang van het gebruik van kunstmatige intelligentie en goede
regelgeving in de digitale wereld in de strijd tegen de georganiseerde misdaad te
onderstrepen.

De derde spreker in deze sessie was Hildingson Boqvist, Secretaris-Generaal van kinderrechtenorganisatie
ECPAT Sweden. Zij ging in op verschillende manieren waarop veelal jonge slachtoffers
worden gechanteerd met beelden van seksuele aard of seksueel misbruik. Hierna lichtte
zij de verschillende benaderingen in de bestrijding hiervan toe. Boqvist noemde dat
een meerderheid van deze schadelijke beelden in de EU wordt opgeslagen en de platformen
en internet providers nog niet genoeg verantwoordelijkheid hierin nemen. Zij sloot
af door te stellen dat er nog veel te doen is in de bestrijding van deze georganiseerde
misdaad.

In het daaropvolgende debat zei een meerderheid van de sprekers dat veiligheid een
goed gekozen prioriteit is van het Zweedse voorzitterschap.

2) Presentatie prioriteiten Zweedse voorzitterschap.

De tweede sessie werd ingeleid door de Zweedse Staatssecretaris voor de Minister van
Europese Zaken, Christian Danielsson. Hij gaf aan dat het voorzitterschap van de Raad
van de EU plaatsvindt op een moment van historische uitdagingen, met name de Russische
agressie tegen Oekraïne. Dit onderwerp zal de Europese agenda blijven domineren en
heeft topprioriteit voor Zweden, aldus Danielsson. Hij noemde ook veiligheid, concurrentievermogen,
de groene en energietransitie en democratische waarden en de rechtsstaat als kerntaken
van de EU onder het Zweedse voorzitterschap.

De tweede spreker bij dit onderwerp was Vicevoorzitter van het Europees Parlement
Othmar Karas. Karas sprak zijn steun uit voor Oekraïne. Hij ging in op de veiligheid
van de EU, verwijzend naar de lidmaatschapsaanvraag van Zweden tot de NAVO, de Europese
defensie-unie en het strategisch kompas. Vervolgens noemde hij het krijgen van consensus
over het migratie- en asielpact als belangrijke uitdaging onder het voorzitterschap.
Verder werd nadruk gelegd op de uitkomsten van de Conferentie over de toekomst van
Europa en het belang van energieonafhankelijkheid van de EU.

In het debat dat volgde spraken vele delegaties hun steun uit voor de prioriteiten
van het Zweedse voorzitterschap en de eenheid en steun van de EU voor Oekraïne met
alle beschikbare middelen.

In haar bijdrage vroeg het lid Oomen-Ruijten aandacht voor een prioritering in de behandeling van Europese wetgeving onder het
Zweedse voorzitterschap, voor het uitvoeren van het strategisch kompas en voor het
vinden van oplossingen voor migratie. Na het debat gaf Christian Danielsson aan dat
het Zweedse voorzitterschap zich zou inzetten om de uitdagingen op het gebied van
migratie aan te gaan en voor wat betreft de EU-wetgevingsagenda prioriteit te geven
aan het Fit for 55-pakket.

Tot slot bedankte Hans Wallmark de delegaties voor hun aanwezigheid en bijdragen.
De volgende COSAC-conferentie vindt plaats in plenaire setting en is gepland van zondag
14 tot en met dinsdag 16 mei 2023 in Stockholm.

Namens de delegatie, De voorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken van de Eerste Kamer, Oomen-Ruijten

Ondervoorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken van de Tweede Kamer, Boucke