Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid De Hoop over het bericht 'Terwijl bedrijf uit Kampen stopt, wachten talloze studenten nog op schoolboeken én geld: 'Heel zuur’'

Antwoord van Minister Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 31 maart
2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Terwijl bedrijf uit Kampen stopt, wachten talloze studenten
nog op schoolboeken én geld: «Heel zuur»»?1

Antwoord 1

Ja, ik ben hiermee bekend.

Vraag 2

Heeft u een beeld hoeveel studenten er nu nog zonder boeken zitten en/of wachten op
hun geld?

Antwoord 2

Ik kan me goed voorstellen dat studenten, in deze voor hen vervelende situatie, willen
dat de gekochte schoolboeken worden geleverd of dat ze hun geld retour krijgen. Door
de bedrijfsbeëindiging is het niet meer mogelijk om nieuwe bestellingen te plaatsen.
Eerder geplaatste bestellingen zijn volgens TLN vóór 3 maart, mits voorradig, uitgeleverd.
Overige bestellingen zijn geannuleerd en betaalde bedragen voor orders die niet meer
geleverd worden, worden terugbetaald.

TLN verwacht tot aan de zomer 2023 nodig te hebben om alle uitstaande bedragen, waaronder
schoolkosten en Stichting Praktijkleren licenties, aan onderwijsinstellingen te voldoen.
Dit geldt ook voor betaalde bestellingen door studenten, die niet meer worden uitgeleverd.
Het zorgdragen voor de (terug)betalingen heeft voor TLN prioriteit. Ik zal vinger
aan de pols houden de komende periode om te bezien of er door deze situatie studenten
op korte termijn in de (financiële) problemen komen en of ze daadwerkelijk het geld
terug krijgen.

Bundle en de al geleverde digitale leermiddelen blijven voor scholen en studenten
in ieder geval tot het einde van dit studiejaar toegankelijk. Indien een licentie
langer geldig is dan dit studiejaar, dan kan een student het volgende doen:

1. Als de gekochte licentie voldoet aan de ECK-eisen, kunnen studenten met hun schoolaccount
inloggen op de website van de betreffende uitgever.

2. Als de gekochte licentie voldoet aan de ECK-eisen én de school is aangesloten bij
MBOwebshop.nl, kan de student de licenties daar automatisch ophalen.

3. Als een gekochte licentie niet voldoet aan de ECK-eisen, kunnen de studenten deze
direct activeren via de website van de uitgever. Door in te loggen op de website van
de uitgever kan de student de activatiesleutel zien en daarna activeren.

Studenten met een geactiveerd account van Stichting Praktijkleren, kunnen gewoon gebruik
blijven maken van de SPL-licenties zoals ze gewend zijn.

Vraag 3

Bent u het ermee eens dat het kwetsbaar is dat de levering van leermiddelen voor het
mbo straks bij één partij komt te liggen?

Antwoord 3

Het besluit van TLN om te stoppen met diensten aan mbo, hbo en wo heeft gevolgen voor
de marktverhoudingen en voor de keuzevrijheid voor studenten. Ondanks dat er voor
het mbo op dit moment maar één andere distributeur met vergelijkbare dienstverlening
actief is, zijn studenten hier gelukkig niet van afhankelijk. Studenten kunnen hun
leermiddelen ook rechtstreeks bij de uitgeverijen en via online platforms bestellen.
Tegelijkertijd is het onhandig voor studenten wanneer ze in de toekomst geen gebruik
meer zouden kunnen maken van een professionele distributeur. Ik zal daarom de ontstane
afhankelijkheid van één distribiteur met de mbo instellingen bespreken om zo leveringszekerheid
en bestelgemak voor studenten te kunnen blijven borgen.

Vraag 4

Hoe waakt u ervoor dat, wanneer deze partij in de problemen komt, straks nog meer
mbo-studenten zonder boeken zitten?

Antwoord 4

Zoals ik heb aangegeven in het antwoord op vraag 3 kunnen mbo-studenten hun leermiddelen
bij de distributeur aanschaffen. Indien ook die partij in de problemen zou komen op
korte termijn dan kunnen mbo-studenten hun leermiddelen aanschaffen bij online platforms
of rechtstreeks bij uitgeverijen. Verder ga ik in gesprek met de raden en de ketenpartners
om te onderzoeken hoe leermiddelen voor studenten nog beter beschikbaar kunnen komen
en hoe professionele distributie kan worden geborgd.

Op de website van de MBO Raad staat een gedetailleerde uitleg over hoe studenten makkelijk
hun leermiddelenlijst kunnen vinden en hun leermiddelen kunnen bestellen.

Vraag 5

Vindt u het überhaupt wenselijk dat er een commerciële partij zit tussen de mbo-student
en de leermiddelenleveranciers?

Antwoord 5

Wat voor mij voorop staat is dat een distributeur zorgt voor een professionele dienstverlening
aan mbo-studenten zodat zij worden ontzorgd. Verder is van belang dat studenten hun
keuzevrijheid behouden en dat er leveringszekerheid is.

Vraag 6

Bent u het ermee eens dat op de korte termijn studenten moeten worden voorzien van
hun leermiddelen, maar dat dit ook een goed moment is om problematiek, die al langer
speelt in het mbo, aan te pakken, zoals ongebruikte leermiddelen en de ongewenste
koppelverkoop van fysieke boeken en digitale licenties?

Antwoord 6

Ik ben het er mee eens dat het van belang is dat studenten op korte termijn blijvend
worden voorzien van hun leermiddelen. Zover bij mij bekend is er echter geen probleem
met koppelverkoop in het mbo. De problematiek die wel al langer speelt, zoals ongebruikte
leermiddelen, is onder mijn aandacht. In mijn brief van 15 november 2022 heb ik uw
Kamer geïnformeerd over mijn inzet om de problematiek van ongebruikte leermiddelen
aan te pakken.2 Ik heb de mbo-instellingen inmiddels per brief verzocht om kritisch te kijken naar
de leermiddelenlijsten en om op korte termijn concrete afspraken te maken met de studentenraden
over de communicatie van de regeling ongebruikte leermiddelen binnen de instellingen.
Ik zal uw Kamer voor de zomer informeren over de uitkomst van deze inzet en over eventuele
vervolgstappen.

Vraag 7

Denkt u ook na over alternatieve manieren om studenten te voorzien van leermiddelen,
met in achtneming van bovengenoemde problematiek?

Antwoord 7

Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 3 en 4 zijn er diverse manieren om studenten
te voorzien van leermiddelen. Daarnaast worden de schoolboeken en licenties voor basisvaardigheden
vanaf het schooljaar 2024/2025 kosteloos beschikbaar voor studenten onder de 18 jaar.
Hiermee wil ik ervoor zorgen dat deze mbo-studenten gelijk worden behandeld ten opzichte
van leerlingen in het voortgezet onderwijs en dat de drempel naar het mbo wordt verlaagd.
Deze afspraak is opgenomen in de gezamenlijke werkagenda MBO, die ik op 14 februari
2022 aan Uw Kamer heb gestuurd. Hiermee geef ik uitvoering aan het amendement van
de leden Hagen (D66), Van der Graaf (CU), Van der Molen (CDA) en El Yassini (VVD)
en de motie van dezelfde leden.3