Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Beckerman over het bericht 'Citadelhof in Den Bosch opent eigen 'museum'' in het Brabants Dagblad (BD) van 24 januari jongstleden

Antwoord van Minister De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) (ontvangen
21 maart 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met dit bericht en wat vindt u van dit bericht?1

Antwoord 1

Ja. Ik vind het in algemene zin vervelend als de communicatie over de toekomst van
woningen van bewoners niet naar tevredenheid verloopt.

Vraag 2

Hoe hoog staat bij u de cultuurhistorische waarde van woningen op de agenda?

Antwoord 2

De cultuurhistorische waarde van woningen is een factor om rekening mee te houden,
naast andere factoren als beschikbaarheid, betaalbaarheid en duurzaamheid. Het Rijk
heeft ruim 400 gebieden in Nederland met een bijzonder cultuurhistorisch karakter
gekenmerkt als «beschermd stads- of dorpsgezicht». Hiermee is voldoende geborgd dat
hier lokaal zorgvuldig mee omgegaan wordt. Als woningen oud zijn, betekent dit niet
dat er sprake is van cultuurhistorische waarde. Deze afweging maakt de gemeente.

Vraag 3

Maakt u zich ook zorgen over het verdwijnen van woningen met cultuurhistorische waarde,
aangezien naar het nu blijkt gemeenten weinig tot geen respect voor deze cultuurhistorische
waarde tonen, zoals ook de gemeente Rotterdam met de sloop van duizenden historische
panden? Zo ja, hoe gaat u deze bijzondere panden beter beschermen? Zo nee, waarom
niet?2

Antwoord 3

Ik deel uw mening niet dat gemeenten weinig tot geen respect hebben voor de cultuurhistorische
waarde van panden. Mijn beeld is dat gemeenten een zorgvuldige afweging maken en dat
er alleen gesloopt wordt als dit echt nodig is vanwege de technische staat van woningen
en/of als er substantieel meer betaalbare (huur)woningen teruggebouwd kunnen worden.
Het is aan de lokale partijen om hier een afgewogen keuze in te maken.

In het concrete geval van het Citadelhof heeft de gemeente Den Bosch mij laten weten
dat een eerdere algemene beoordeling van dit complex (als onderdeel van een bredere
lijst van potentieel waardevolle complexen) niet heeft geleid tot de conclusie dat
dit complex een beschermde status verdiende. Het Citadelhof ligt buiten het beschermd
stadsgezicht, waar een groot deel van de binnenstad van Den Bosch toe behoort.

Vraag 4

Deelt u de mening dat bij de afweging van de sloop van panden met cultuurhistorische
waarde deze waarde als indicator in de afweging meegenomen dient te worden?

Antwoord 4

Ja, ik deel dat deze waarde dient te worden meegenomen, naast andere factoren.

Vraag 5

Bent u voornemens om de sloop van (cultuurhistorische) woningen bij het Wetsvoorstel
versterken regie volkshuisvesting te betrekken, aangezien de sloop van je (t)huis
levensgrote impact kan hebben? Kunt u uw antwoord nader toelichten?

Antwoord 5

Nee, dit onderwerp komt niet terug in het wetsvoorstel. Keuzes over sloop en vervangende
nieuwbouw kunnen het beste op lokaal niveau gemaakt worden, daar wil ik met het wetsvoorstel
niets aan veranderen.

Vraag 6 en 7

Kunnen deze woningen zonder de komst van dit museum blijven staan?

Vindt u de komst van een museum belangrijker dan het recht op behoorlijke huisvesting
van deze bewoners?

Antwoord 6 en 7

De gemeente Den Bosch en de woningcorporatie Brabantwonen hebben mij laten weten dat
er geen directe relatie is tussen de komst van het museum en de eventuele sloop van
het Citadelhof. De woningen liggen, sinds een raadsbesluit uit december 2020, in een
groter gebied (Spoorzone) waar de komende jaren een gebiedsontwikkeling is voorzien
met aandacht voor wonen, niet-wonen functies en een parkeergarage. De Spoorzone is
aangewezen als NOVEX-gebied. Daarbij komt dat de technische staat van de woningen
in het Citadelhof een ingreep in alle gevallen nodig maakt, omdat de woningen verouderd
zijn.

De gemeenteraad van Den Bosch heeft eind januari 2023 groen licht gegeven voor een
onderzoek naar de mogelijkheden van een verhuizing van het Design Museum naar het
Citadelhof. Ook komt er een onderzoek naar de mogelijke bouw van een parkeergarage
en 185 woningen op die locatie. Op dit moment is er nog geen beslissing genomen over
de benodigde aanpak.

Vraag 8

Wat vindt u ervan dat de wethouder Van der Geld toegeeft dat dit beter met de bewoners
gecommuniceerd had moeten worden?

Antwoord 8

Ik vind het goed dat de wethouder hier eerlijk over is. Communicatie naar bewoners
over de toekomst van hun woning moet te allen tijde zorgvuldig en bij voorkeur persoonlijk
gebeuren.

Vraag 9

Deelt u de mening dat het niet alleen een kwestie is van goed communiceren, maar het
ontbreken van echte zeggenschap van bewoners die hun (t)huis verliezen, zoals we dat
veel vaker zien in bijvoorbeeld de Tweebosbuurt, de Peperstraat in Zaandam, de wijk
Jericho in Amersfoort etc.?

Antwoord 9

Nee, ik deel niet dat er sprake is van het ontbreken van zeggenschap van bewoners.
Ik vind het belangrijk dat bewoners zich kunnen uitspreken over, en invloed kunnen
uitoefenen op, aspecten van het woonbeleid die hen raken. Wettelijke regels, waaronder
de Wet op het overleg huurders verhuurders, borgen de belangen van de zeggenschap
voor huurders en bewoners. De Wet op het overleg huurders verhuurder biedt mijns inziens
het juiste evenwicht tussen inspraak – in de zin van gekwalificeerd adviesrecht –
en beslissingsrecht. Eventuele geschillen over de wijze waarop de verhuurder invulling
geeft aan het informatie-, overleg- en adviesrecht van de bewonerscommissies (en huurdersorganisaties)
kunnen aan de Huurcommissie en de rechter worden voorgelegd.

De lokale prestatieafspraken die worden gemaakt tussen gemeente, woningcorporaties
en huurdersorganisaties zijn ook een uiting van het belang dat wordt gehecht aan goede
betrokkenheid van huurders bij het volkshuisvestingsbeleid dat hen ook aangaat. Ook
is in de Nationale Prestatieafspraken Woningcorporaties de afspraak opgenomen tussen
Woonbond, Aedes en de Minister voor VRO dat een sociaal statuut zal worden vastgesteld.
Hierin zullen randvoorwaarden en inspraak van bewoners worden geregeld voor sloop
en vervangende nieuwbouw. Tot slot geldt dat huurdersorganisaties, evenals elke inwoner
of organisatie in een gemeente, de mogelijkheid hebben om in te spreken bij de behandeling
van vaststelling van gemeentelijke woonbeleid.

Vraag 10

Deelt u de mening dat deze verhuurder geen gebruik zou mogen maken van dringend eigen
gebruik om deze bewoners te dwingen om te verhuizen, zodat zij plaatsmaken voor een
museum, aangezien het dringend eigen gebruik daar niet voor bedoeld is? Zo nee, waarom
niet? Zo ja, komt u dan met aanscherping van wet- regelgeving rondom het dringend
eigen gebruik? Kunt u dit antwoord nader toelichten?

Antwoord 10

Nee, deze mening deel ik niet. Als de sloop van het Citadelhof doorgaat op basis voor
de voorliggende plannen zal er niet alleen een museum worden teruggebouwd, maar ook
een substantiële hoeveelheid nieuwe woningen. Op die manier kunnen er meer woningzoekenden
worden voorzien van een kwalitatief goede en duurzame woning. Dat geeft voldoende
grond voor eventuele gebruikmaking van dringend eigen gebruik door de corporatie.

Vraag 11

Deelt u de mening dat de bouw van een nieuw museum ten koste gaat van een gemeenschap
die al tientallen jaren in goede harmonie samenleeft? Kunt u uw antwoord nader toelichten?

Antwoord 11

Ik erken dat de sloop van een woning een zeer ingrijpende ingreep is. Zoals ik in
mijn eerdere antwoorden aangaf, gaat het mogelijk niet alleen om een museum maar ook
om de nieuwbouw van ongeveer 185 woningen. Soms weegt het algemene belang van veel
woningzoekenden zwaarder dan het belang van een de zittende bewoners. Deze afweging
moet op lokaal niveau gemaakt worden.

Vraag 12

Deelt u de mening dat het verhuizen van het museum nog geen tien jaar later kapitaalvernietiging
is?

Antwoord 12

Ik heb onvoldoende informatie om hierover een uitspraak te kunnen doen.

Vraag 13

Deelt u de mening dat de sloop van deze sociale huurwoningen zonder inspraak van bewoners
indruist tegen het recht op behoorlijke huisvesting die de Staat via verschillende
verdragen geratificeerd heeft? Kunt u uw antwoord nader toelichten?

Antwoord 13

Nee, zie mijn antwoord op vraag 9.

Vraag 14

Deelt u de mening dat de Wet overleg huurders verhuurder (Overlegwet) bij de sloop
van woningen tekortschiet aangezien het adviesrecht, dat een verhuurder makkelijk
gemotiveerd naast zich neer kan leggen, geen echte inspraakinstrument is dat in verhouding
staat tot het belangrijke verlies van iemands (t)huis?

Antwoord 14

Ik deel die opvatting niet. De Wet Overleg huurder verhuurder (Wohv) regelt dat de
verhuurder de huurdersorganisatie op verzoek zo spoedig mogelijk schriftelijk informeert
over zijn beleid en beheer dat rechtstreeks te maken heeft met de berokken woongelegenheden
en de woonomgeving daarvan. Dat is informatie die onontbeerlijk is voor de huurdersorganisatie
om haar taken uit te voeren. De Wohv bevat dan ook belangrijke waarborgen voor de
positie van huurders en huurdersorganisaties.