Schriftelijke vragen : Het niet kunnen openen van een betaalrekening door kwetsbare mensen

Vraag 1

Bent u het ermee eens dat het hebben van een betaalrekening voor mensen essentieel
is om te kunnen participeren in deze samenleving? En klopt het dat er Europees recht
op een basisbetaalrekening geldt1 en om die reden het Convenant Basisbankrekening2 is afgesloten waarmee mensen met een basisbetaalrekening in ieder geval toeslagen
en loon kunnen ontvangen? Kan het doel en de achtergrond van het Convenant Basisbankrekening
worden toegelicht?

Vraag 2

Bent u bekend met de slachtoffers van criminelen die worden misbruikt als geldezels
om geld door te sluizen via hun eigen betaalrekening naar die van anderen, zonder
dat zij zich bewust zijn van het feit dat zij een strafbaar feit plegen?

Vraag 3

Bent u bekend met het feit dat banken, wanneer zij dit detecteren, de betaalrekening
van deze personen sluiten en dat het voor deze personen vervolgens vrijwel onmogelijk
is om nog ergens een betaalrekening te kunnen openen?

Vraag 4

Bent u op de hoogte van het feit dat banken onredelijk hoge eisen stellen aan het,
na sluiting van een betaalrekening op grond van bovengenoemde redenen, toekennen van
een betaalrekening, door bijvoorbeeld te eisen dat er sprake is van intensieve begeleiding
zoals bewindvoering of schuldhulpverlening van de persoon die de betaalrekening wil
openen? En bent u tevens op de hoogte van het feit dat, zelfs wanneer hier wel sprake
van is, nog steeds vaak een bankrekening wordt geweigerd? Bent u het eens dat dit
zeer onwenselijk is?

Vraag 5

Waar kunnen slachtoffers die een basisbetaalrekening aanvragen, maar wiens aanvraag
wordt geweigerd door een bank, terecht om alsnog een basisbetaalrekening te krijgen?
Welke stappen moet een consument zetten als een basisbetaalrekening ten onrechte wordt
geweigerd en welke stappen kan een (zelfstandig) ondernemer zetten als een zakelijke
rekening wordt geweigerd en er vermoedens zijn van categorale uitsluiting door de
bank?

Vraag 6

Deelt u de mening dat dit disproportioneel zware eisen zijn, omdat gezien de financiële
situatie van het slachtoffer soms helemaal geen noodzaak is om bewind in te stellen
of een schuldhulptraject te starten? Bent u het eens dat begeleiding door bijvoorbeeld
ouders of een schuldhulpmaatje ook voldoende zou moeten zijn om een betaalrekening
te kunnen openen?

Vraag 7

Wat vindt u van de onuitvoerbare eis dat sprake moet zijn van bewindvoering, terwijl
vaak geen bewindvoering kan worden ingesteld als geen sprake is van een betaalrekening?

Vraag 8

Wat vindt u ervan dat slachtoffers alleen maar een betaalrekening kunnen aanvragen
bij de bank die de betaalrekening heeft afgesloten? Deelt u de mening dat het bankenlandschap
ten aanzien hiervan zou moeten worden ontschot, waardoor deze slachtoffers ook bij
andere banken een betaalrekening zouden moeten kunnen openen?

Vraag 9

Bent u het eens dat laatstgenoemde een zeer grote belemmering vormt voor deze personen
om te kunnen participeren in de samenleving omdat het niet hebben van een betaalrekening
het ontvangen van toeslagen en loon en het betalen van bijvoorbeeld belastingen onmogelijk
maakt, waardoor deze doorgaans jonge en kwetsbare mensen verder in de (financiële)
problemen dreigen te geraken? Bent u van mening dat het zeer onwenselijk is dat zij
geen leven kunnen opbouwen en daardoor opnieuw kwetsbaar worden voor misbruik van
criminelen? En bent u het eens dat dit alles indruist tegen het doel van het Convenant
Basisbankrekening?

Vraag 10

Deelt u de mening van de berichten die wij hebben ontvangen dat het sluiten van de
betaalrekening ten eerste male doorgaans dermate veel schrik inboet bij de slachtoffers
dat zij meteen zijn bekomen van de verleiding om zich nogmaals in te laten met dergelijke
activiteiten en transacties, en dit ook reden is om geen disproportionele eisen te
stellen voor het openen van een bankrekening?

Vraag 11

Bent u bereid om met de banken, met in het bijzonder de banken die onderdeel zijn
van het Convenant Basisbankrekening, in gesprek te treden om meer maatwerk toe te
passen voor (jonge en) kwetsbare mensen die slachtoffer zijn geworden van criminelen
bij het toekennen van een betaalrekening, teneinde ervoor te zorgen dat zij een nieuwe
start kunnen maken en niet wederom in de greep komen van criminelen? Bent u bereid
om in die gesprekken in ieder geval het uitvoeren van het Convenant Basisbankrekening
aan de orde te stellen en hoe ervoor te zorgen dat de doelen van dit convenant worden
behaald?