Nota van wijziging : Nota van wijziging

Nr. 7 NOTA VAN WIJZIGING

Ontvangen 17 november 2022

Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd:

A

De begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor
het jaar 2023 komt te luiden:

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
(XIII) voor het jaar 2023 (bedragen x € 1.000)

Art.

Omschrijving

Verplichtingen

Uitgaven

Ontvangsten

 

Totaal

32.919.971

27.178.059

18.637.558

 
 
 
 
 

 

Beleidsartikelen

32.390.039

26.648.127

18.502.208

1

Goed functionerende economie en markten

304.412

340.794

31.934

2

Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

5.734.096

4.423.911

576.949

3

Toekomstfonds

172.014

228.337

80.200

4

Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

13.989.888

15.969.367

4.505.077

5

Een veilig Groningen met perspectief

4.486.758

4.490.008

11.735.415

6

Bijdrage Nationaal Groeifonds

7.702.871

1.195.710

1.572.633

 
 
 
 
 

 

Niet-beleidsartikelen

529.932

529.932

135.350

40

Apparaat

529.932

529.932

135.350

41

Nog onverdeeld

 
 
 

Toelichting

Algemeen

Met deze nota van wijziging op de EZK-ontwerpbegroting 2023 wordt de begrotingsstaat
van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) gewijzigd in verband met
het aangekondigde prijsplafond voor kleinverbruikers, de Tegemoetkoming Energiekosten
voor energie-intensieve mkb-bedrijven (TEK) en aanpassingen in de BMKB-Groen. Ook
wordt het voedingsbudget voor het Nationaal Groeifonds bijgesteld vanwege definitieve
toekenningen aan projecten en de verwerking van dekking van moties ingediend tijdens
de Algemene Politieke Beschouwingen, en worden de NGF-toekenningen verwerkt op de
betreffende beleidsartikelen. Ook worden enkele correcties doorgevoerd voor de Subsidieregeling
Coöperatieve Energieopwekking (SCE) en de gereserveerde middelen voor uitvoeringskosten
medeoverheden.

Onderdeel A

Artikelsgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen

De meerjarige doorwerking verplichtingen en uitgaven met betrekking tot het gewijzigde
beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei,
artikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering
en artikel 6 Bijdrage Nationaal Groeifonds komen er als volgt uit te zien:

Tabel 1 Meerjarige doorwerking verplichtingen (bedragen x € 1.000)

Art.

Omschrijving

2023

2024

2025

2026

2027

2

Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

 
 
 
 
 

 

Stand vóór nota van wijziging

3.876.152

2.340.639

2.391.770

2.346.253

2.391.208

 

Opschaling PPS in beroepsonderwijs (EZK)

152.600

 
 
 
 

 

PhotonDelta (EZK)

266.644

 
 
 
 

 

Tegemoetkoming Energiekosten (TEK)

1.400.000

300.000

 
 
 

 

Uitvoeringskosten TEK

38.700

19.000

 
 
 

 

BMKB

– 50.000

 
 
 
 

 

BMKB groen

50.000

 
 
 
 

 

Stand na nota van wijziging

5.734.096

2.659.639

2.391.770

2.346.253

2.391.208

 
 
 
 
 
 
 

4

Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

 
 
 
 
 

 

Stand vóór nota van wijziging

13.736.744

1.414.567

1.425.828

1.555.192

1.592.257

 

Uitvoeringskosten RVO.nl Tegemoetkoming Energieprijzen 2022 en Prijsplafond Europees
Nederland 2023

2.523

 
 
 
 

 

Prijsplafond Caribisch Nederland Nederland

15.000

 
 
 
 

 

Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE)

113.725

 
 
 
 

 

Kasschuif budget uitvoeringskosten medeoverheden

103.896

 
 

– 51.948

– 51.948

 

Energiehulp Oekraïne

18.000

 
 
 
 

 

Stand na nota van wijziging

13.989.888

1.414.567

1.425.828

1.503.244

1.540.309

 
 
 
 
 
 
 

6

Bijdrage Nationaal Groeifonds

 
 
 
 
 

 

Stand vóór nota van wijziging

8.574.169

4.136.810

4.136.870

103.581

70.883

 

Dekking WKR

– 241.000

 
 
 
 

 

Dekking Westerschelde tunnel

– 28.000

 

– 28.000

– 28.000

– 28.000

 

Opschaling PPS in beroepsonderwijs (EZK)

– 152.600

 
 
 
 

 

PhotonDelta (EZK)

– 266.644

 
 
 
 

 

Werklandschappen van de toekomst (BZK)

– 26.154

 
 
 
 

 

Zelfdenkende moleculaire systemen (OCW)

– 96.900

 
 
 
 

 

Cellulaire Agricultuur (LNV)

– 60.000

 
 
 
 

 

Stand na nota van wijziging

7.702.871

4.136.810

4.108.870

75.581

42.883

 
 
 
 
 
 
 

Totaal

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

 
 
 
 
 

 

Stand vóór nota van wijziging

31.680.181

11.475.014

10.198.774

5.932.103

5.772.623

 

mutatie artikel 2

1.857.944

319.000

0

0

0

 

mutatie artikel 4

253.144

0

0

– 51.948

– 51.948

 

mutatie artikel 6

– 871.298

0

– 28.000

– 28.000

– 28.000

 

Stand na nota van wijziging

32.919.971

11.794.014

10.170.774

5.852.155

5.692.675

Tabel 2 Meerjarige doorwerking uitgaven (bedragen x € 1.000)

Art.

Omschrijving

2023

2024

2025

2026

2027

2

Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

 
 
 
 
 

 

Stand vóór nota van wijziging

2.708.363

1.675.554

1.610.229

1.359.442

1.296.354

 

Opschaling PPS in beroepsonderwijs (EZK)

42.900

39.490

35.390

34.820

 

 

PhotonDelta (EZK)

84.948

84.949

96.747

 
 

 

Tegemoetkoming Energiekosten (TEK)

1.400.000

300.000

 
 
 

 

Uitvoeringskosten TEK

38.700

19.000

 
 
 

 

Brexit Adjustment Reserve (BAR)

149.000

 
 
 
 

 

Stand na nota van wijziging

4.423.911

2.118.993

1.742.366

1.394.262

1.296.354

 
 
 
 
 
 
 

4

Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

 
 
 
 
 

 

Stand vóór nota van wijziging

6.084.453

5.793.439

6.017.121

5.849.262

5.756.726

 

Prijsplafond Europees Nederland

9.748.495

 
 
 
 

 

Uitvoeringskosten RVO.nl Tegemoetkoming Energieprijzen 2022 en Prijsplafond Europees
Nederland 2023

2.523

 
 
 
 

 

Prijsplafond Caribisch Nederland Nederland

12.000

3.000

 
 
 

 

Kasschuif budget uitvoeringskosten medeoverheden

103.896

 
 

– 51.948

– 51.948

 

Energiehulp Oekraïne

18.000

 
 
 
 

 

Stand na nota van wijziging

15.969.367

5.796.439

6.017.121

5.797.314

5.704.778

 
 
 
 
 
 
 

6

Bijdrage Nationaal Groeifonds

 
 
 
 
 

 

Stand vóór nota van wijziging

1.572.633

2.602.163

2.584.862

2.592.876

2.500.229

 

Dekking WKR

– 241.000

 
 
 
 

 

Dekking Westerschelde tunnel

 
 

– 28.000

– 28.000

– 28.000

 

Opschaling PPS in beroepsonderwijs (EZK)

– 42.900

– 39.490

– 35.390

– 34.820

 

 

PhotonDelta (EZK)

– 84.948

– 84.949

– 96.747

 
 

 

Werklandschappen van de toekomst (BZK)

– 1.925

– 4.022

– 6.758

– 6.989

– 6.460

 

Zelfdenkende moleculaire systemen (OCW)

– 6.150

– 14.650

– 16.450

– 15.850

– 16.850

 

Cellulaire Agricultuur (LNV)

 

– 15.000

– 10.000

– 10.000

– 10.000

 

Stand na nota van wijziging

1.195.710

2.444.052

2.391.517

2.497.217

2.438.919

 
 
 
 
 
 
 

Totaal

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

 
 
 
 
 

 

Stand vóór nota van wijziging

15.954.520

13.799.160

12.552.212

11.828.915

11.228.882

 

mutatie artikel 2

1.715.548

443.439

132.137

34.820

 

 

mutatie artikel 4

9.884.914

 
 

– 51.948

– 51.948

 

Mutatie artikel 6

– 376.923

– 158.111

– 193.345

– 95.659

– 61.310

 

Stand na nota van wijziging

27.178.059

14.084.488

12.491.004

11.716.128

11.115.624

Toelichting verplichtingen en uitgaven

Artikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

Opschaling PPS in beroepsonderwijs (EZK)

De commissie heeft geadviseerd om de voorwaardelijke toekenning van € 210 mln om te
zetten in een onvoorwaardelijke toekenning van € 152,6 mln voor de eerste vier jaar
en een voorwaardelijke toekenning van € 57,5 mln voor de laatste vier jaar. Het voorstel
bevat een aanpak voor de opschaling van 15 publiek private samenwerkingen (PPS-en)
in het beroepsonderwijs.

PhotonDelta (EZK)

De commissie heeft geadviseerd het bedrag van € 266,6 mln (fase 1) om te zetten in
een onvoorwaardelijke toekenning. Fase 2 (€ 205 mln) blijft voorwaardelijk toegekend.
Het project PhotonDelta heeft een haalbaarheidsonderzoek afgerond naar de kansrijkheid
van een EU foundry. De resultaten zijn positief.

TEK-regeling

Voor de regeling Tegemoetkoming Energiekosten voor energie-intensief mkb (TEK), zoals
aangekondigd in de Kamerbrief van 14 oktober 2022 (Kamerstuk 32 637, nr. 507) en nader uitgewerkt in de Kamerbrief «Nadere uitwerking leidt tot aanpassing energie-intensiteit
TEK-regeling» van 9 november 2022, wordt een budget geraamd van € 1,7 miljard. Van
dit budget wordt € 1,4 miljard in 2023 geraamd en € 0,3 miljard in 2024. Bij deze
raming worden, net als bij de regeling voor kleinverbruikers, vooralsnog dezelfde
uitgangspunten gehanteerd als in de Miljoenennota. Dit betekent dat het kabinet in
deze voorlopige raming uitgaat van een gasprijs van € 122,73 per megawattuur zoals
aangehouden in de ontwerpbegroting 2023. Deze raming is nadrukkelijk een voorlopige,
waarbij de feitelijke uitgaven hoger of lager zullen uitvallen afhankelijk van de
prijsontwikkeling van de energieprijzen. Het kabinet zal uiterlijk bij Voorjaarsnota
2023 deze raming herijken op basis van de op dat moment bekende inzichten over de
feitelijke kosten.

Bijdrage aan RVO.nl voor de TEK-regeling

De regeling Tegemoetkoming Energiekosten (TEK) voor energie-intensief mkb, zoals aangekondigd
in de Kamerbrief van 14 oktober 2022 (Kamerstuk 32 637, nr. 507), wordt ontwikkeld in nauwe samenwerking met de uitvoerder van de regeling, de Rijksdienst
voor Ondernemend Nederland (RVO). De globale raming van de kosten van de RVO.nl als
bijdrage bij de ontwikkeling en vervolgens uitvoering van de regeling is € 38,7 mln
in 2023 en € 19,0 mln in 2024. Het gaat hierbij met name om kosten van ICT, financieel
beheer, juridische ondersteuning, communicatie en de afhandeling van aanvragen.

BMKB-Groen

Voor de regeling Borgstelling MKB (BMKB) is een groen luik toegevoegd, de BMKB-Groen.
In de Kamerbrief Toetsingskader risicoregelingen introductie groen luik BMKB (Kamerstuk
32 637, nr. 506), die op 10 oktober jl. naar uw Kamer is gestuurd, is deze toevoeging aangekondigd.
Het kabinet werkt aan een wijziging van de regeling met daarin een verhoging van het
garantieplafond van de BMKB-Groen. Dit garantieplafond stijgt in 2023 van € 100 mln
naar € 150 mln, waardoor het garantieplafond van de BMKB-Groen over de gehele looptijd
uitkomt op € 200 mln. De verhoging van het garantieplafond van de BMKB-Groen komt
ten laste van de BMKB, waardoor het garantieplafond van de BMKB daalt van € 665 mln
naar € 615 mln in 2023.

Brexit Adjustment Reserve (BAR)

De EU heeft geld beschikbaar gesteld aan meerdere Ministeries (LNV, EZK en FIN) om
organisaties die op een negatieve manier geraakt zijn door Brexit te ondersteunen.
EZK heeft hiervoor de BAR bedrijfslevenregeling ontwikkeld. Hiervoor is in 2022 € 188 mln
en 2023 € 62 mln beschikbaar. De start van de BAR bedrijfslevenregeling is later dan
gepland. De regeling is op 1 november 2022 ingegaan. Doordat de regeling later dan
gepland open is gegaan is er voor 2022 € 149 mln minder kasbudget nodig, wat middels
de tweede suppletoire begroting in mindering wordt gebracht op de begroting 2022 en
met deze nota van wijziging wordt toegevoegd aan de begroting 2023.

Artikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Prijsplafond Europees Nederland

In de brief aan de Kamer van 4 oktober (Kamerstukken 36 200, nr. 77) stelt het kabinet voor om het variabele plafondtarief voor elektriciteit en gas
vast te stellen op € 1,45/m3 en € 0,40/kWh. De volumegrenzen voor gas en elektriciteit komen in het voorstel op
respectievelijk 1.200 m3 gas en 2.900 kWh elektriciteit. Deze maximumtarieven betreffen de variabele leveringstarieven
per m3 en kWh (inclusief energiebelasting en btw). Subsidiebevoorschotting vindt per energieleverancier
plaats op basis van het verschil tussen het verwachte geleverde volume en het verschil
tussen de contractprijzen en het maximale tarief per energiesoort die daadwerkelijk
in rekening wordt gebracht (de plafondprijzen). Voor de subsidievaststelling achteraf
werkt de regering aan een regeling die conform de motie Erkens via een margetoets
borgt dat leveranciers niet worden overgecompenseerd. De regering stelt de marges
conform de motie Erkens daarbij lager in dan de marges die de afgelopen jaren zijn
behaald.

Voor het totaal van de uitgaven voor het prijsplafond worden vooralsnog dezelfde uitgangspunten
gehanteerd als in de Miljoenennota. Dit betekent dat het kabinet in deze voorlopige
raming uitgaat van een gasprijs van € 122,73 per megawattuur zoals aangehouden in
de ontwerpbegroting 2023. Op basis van deze gasprijs is het budgettaire beslag van
het prijsplafond circa € 11,2 miljard, waarvan een deel (€ 1.452 mln) geraamd zal
worden in 2022 ten behoeve het in december uit te keren voorschot over januari. Het
resterende, voor 2023 benodigde (kas)budget van € 9.748 mln wordt met deze nota van
wijziging opgenomen in de EZK-begroting 2023. Hierbij is voor de inschatting van de
kosten voor kleinverbruikers niet zijnde woningen uitgegaan van 5% van de kosten van
het plafond voor elektriciteit en gas. Voor de inschatting van de kosten voor de compensatie
van warmteaansluitingen is gerekend met 5% van de kosten van het gasplafond. De kosten
verbonden aan de subsidie hangen dus direct samen met de ontwikkelingen van de energieprijs.

Deze raming is nadrukkelijk een voorlopige, waarbij de feitelijke uitgaven hoger of
lager zullen uitvallen afhankelijk van de prijsontwikkeling van de energieprijzen.
Het kabinet zal uiterlijk bij Voorjaarsnota 2023 deze raming herijken op basis van
de op dat moment bekende inzichten over de feitelijke kosten.

Uitvoeringskosten RVO.nl Tegemoetkoming Energieprijzen 2022 en Prijsplafond Europees
Nederland 2023

De uitvoering van zowel de Tegemoetkoming energieprijzen 2022 als de subsidieregeling
Tijdelijk prijsplafond energie voor kleinverbruikers brengt kosten met zich mee voor
RVO.nl.

Prijsplafond Caribisch Nederland

Net zoals in Europees Nederland is de energierekening in Caribisch Nederland hard
gestegen. Vanwege de andere marktsituatie in Caribisch Nederland is een maatwerkregeling
opgesteld als evenknie voor het prijsplafond voor energie in Europees Nederland. De
regeling kent twee delen. Ten eerst worden de vaste kosten van het netbeheer naar
een nultarief teruggebracht. Hiermee worden de huishoudens met een laag verbruik (waaronder
huishoudens in energiearmoede) effectief bereikt. Ten tweede wordt voor het variabele
tarief een maatregel getroffen. Vanwege de monopoliepositie van de elektriciteitsbedrijven
is het van belang hierbij een prikkel te behouden om kosten en verbruik te beperken.
Daarom wordt bij de eindgebruikers 50% van het variabele tarief gedekt, voor zover
dit tarief boven USD 0,38 per kWh uitkomt. Met dit pakket is een investering van in
totaal € 15 mln gemoeid.

Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE)

De systematiek van de SCE lijkt zeer sterk op die van de grotere SDE++-regeling. Door
fluctuerende energieprijzen (het correctiebedrag), onderproductie of uitval van sommige
projecten betaalt het Rijk vaak uiteindelijk minder subsidie uit dan er maximaal juridisch
verplicht was in de subsidiebeschikking. Dit leidt ertoe dat EZK meer subsidieverplichtingen
aan kan gaan dan er aan kasmiddelen beschikbaar zijn. Deze systematiek heeft zich
in de SDE++-regeling bewezen en zorgt ervoor dat de beschikbare middelen doelmatiger
ingezet kunnen worden. Daarom wordt voorgesteld het openstellingsbudget voor de aankomende
SCE-ronde van januari 2023 vast te stellen op € 150 mln. Omdat dit openstellingsbudget
veel ruimer is dan de oorspronkelijk voorziene € 36,275 mln, is de verwachting dat
hiermee aan de verwachte vraag vanuit de sector tegemoet gekomen kan worden. Vanwege
het toepassen van de ramingssytematiek conform de SDE++-regeling is het mogelijk om
dit grotere openstellingsbudget te realiseren met de reeds voor de SCE op de begroting
beschikbare kasmiddelen. Een ophoging van het kasbudget voor de regeling is dus niet
nodig.

Kasschuif budget uitvoeringskosten medeoverheden

Om klimaatbeleid tot een succes te maken, is het van groot belang dat overheden schouder
aan schouder samenwerken. Daarom zijn bestuurlijke afspraken gemaakt gericht op de
uitvoering van het klimaat- en energiebeleid uit het Klimaatakkoord en het beleidsprogramma
Klimaat. In het Coalitieakkoord van het kabinet is voor de jaren 2023 tot en met 2030
in totaal € 5,38 miljard geoormerkt voor de uitvoeringskosten van gemeenten en provincies.

Op verzoek van gemeenten en provincies wordt een schuif van verplichtingen- en kasbudget
voorgesteld van in totaal € 103,9 mln van 2026 en 2027 naar 2023.

Energiehulp Oekraïne

In verband met de grootschalige schade die de Oekraïense infrastructuur is toegebracht
door Russische aanvallen, in combinatie met de aankomende winter, wordt door EZK gewerkt
aan het vanuit Nederland bilateraal Oekraine in-kind voorzien van energietoebehoren en -onderdelen om de elektriciteitsinfrastructuur te
repareren. Hiervoor wordt € 18 mln toegevoegd aan de begroting van EZK.

Artikel 6 Bijdrage Nationaal Groeifonds

Omdat het Nationaal Groeifonds gevoed wordt door de EZK-begroting geldt dat een negatieve
bijstelling van het budget op de fondsbegroting, na overheveling van middelen naar
een andere begroting, op gelijke wijze in mindering wordt gebracht op het voedingsartikel
op de EZK-begroting.

Verwerking van dekking van moties ingediend tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen

Dekking WKR

Aangenomen motie van het lid Wilders van 22 september 2022 waarin de regering is verzocht
de werkkostenregeling (WKR) voor 2023 te verruimen, waardoor werkgevers meer ruimte
krijgen om personeel te compenseren voor de hoge (energie)prijzen via een eenmalige
belastingvrije bonusuitkering. Hiervoor is een bedrag van € 241 mln ten laste van
het Nationaal Groeifonds gebracht. Dit bedrag is gelijk verdeeld over de artikelen
1 en 2 van het Nationaal Groeifonds.

Dekking Westerscheldetunnel

Aangenomen motie van het lid Van der Staaij c.s. van 22 september 2022 waarin de regering
is verzocht om de Westerscheldetunnel uiterlijk per 2025 tolvrij te maken voor personenauto’s
en motoren, dit met behulp van een redelijke bijdrage van de provincie Zeeland en
daarover in overleg met deze mooie provincie te treden. Hiervoor is een bedrag van
€ 140 mln ten laste van het Nationaal Groeifonds gebracht. Dit bedrag is gelijk verdeeld
over de artikelen 1 en 2 van het Nationaal Groeifonds.

Definitieve toekenningen projecten tweede ronde

In april van dit jaar heeft het kabinet een besluit genomen over de tweede ronde van
het Nationaal Groeifonds. Verschillende projecten kregen een toekenning onder voorwaarden
of een reservering. Ook voor projecten uit de eerste ronde zijn reserveringen gemaakt.
Zes van deze projecten hebben een aangepast voorstel ingediend bij de adviescommissie.
Dit betreft vier voorwaardelijke toekenningen en twee reserveringen. De adviescommissie
heeft daarover een advies uitgebracht.

Van de twee reserveringen adviseert de adviescommissie om er een af te wijzen. Dit
is het project «Ontwikkeladviezen» van het Ministerie van SZW. Over de andere reservering
en over de voorwaardelijke toekenningen adviseert de adviescommissie deze om te zetten
in een definitieve toekenning. Het betreft de volgende projecten:

Opschaling PPS in beroepsonderwijs (EZK)

De commissie heeft geadviseerd om de voorwaardelijke toekenning van € 210 mln om te
zetten in een onvoorwaardelijke toekenning van € 152,6 mln voor de eerste vier jaar
en een voorwaardelijke toekenning van € 57,5 mln voor de laatste vier jaar. Het voorstel
bevat een aanpak voor de opschaling van 15 publiek private samenwerkingen (PPS-en)
in het beroepsonderwijs.

PhotonDelta (EZK)

De commissie heeft geadviseerd het bedrag van € 266,6 mln (fase 1) om te zetten in
een onvoorwaardelijke toekenning. Fase 2 (€ 205 mln) blijft voorwaardelijk toegekend.
Het project PhotonDelta heeft een haalbaarheidsonderzoek afgerond naar de kansrijkheid
van een EU foundry. De resultaten zijn positief.

Werklandschappen van de toekomst (BZK)

De commissie heeft geadviseerd om de reservering van € 26,2 mln om te zetten naar
een toekenning. De indieners hebben volgens de commissie een duidelijk verbeterd plan
ingediend, waarin de aandachtspunten goed zijn verwerkt.

Zelfdenkende moleculaire systemen (OCW)

De commissie heeft geadviseerd de voorwaardelijk toegekende middelen ad € 96,9 mln
om te zetten in een onvoorwaardelijke toekenning. Er ligt nu een duidelijk verbeterd
wetenschappelijk plan. De nieuwe focus op chemische AI en uitleg van reservoir computing
is helder. Tevens zijn er heldere en ambitieuze mijlpalen gesteld.

Celllulaire Agricultuur (LNV)

De commissie heeft geadviseerd om de voorwaardelijke toekenning van € 60 mln om te
zetten in een definitieve toekenning. Conform de voorwaarden van de commissie is het
plan significant verkleind en is de focus op onderwijs, opschaling en onderzoek doorgevoerd.
De looptijd van het plan is verkort van vijftien naar acht jaar.

Voor de indiening van deze nota van wijziging is uw Kamer vooraf geïnformeerd via
de Kamerbrief Besluitvorming over projecten Nationaal Groeifonds van 21 oktober 2022
(Kamerstuk 12 346, nr. 6).

Bijlage 4: Moties en toezeggingen

In Bijlage 4: Moties en toezeggingen van de ontwerpbegroting 2023 van het Ministerie
van EZK is per abuis bij het Kamerlid Smolders de partij Forum voor Democratie opgenomen.
Dat moet Groep Van Haga zijn.

Mede namens de Minister voor Klimaat en Energie, De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens