Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Podt over het artikel 'Vannacht sliepen toch mensen buiten in Ter Apel'

Antwoord van Staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 4 november
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 408.

Vraag 1

Klopt het dat er afgelopen nacht weer mensen buiten hebben geslapen in Ter Apel? Om
hoeveel mensen ging het en waarom is er voor deze mensen geen plek gevonden?1

Antwoord 1

Het klopt dat er in de nacht van dinsdag 27 op woensdag 28 september circa 30 mensen
buiten hebben geslapen. Omstreeks 00.45 uur ’s nachts was aan iedereen op het voorterrein
van Ter Apel onderdak geboden. De groep die deze nacht buiten heeft doorgebracht is
op een later moment in Ter Apel aangekomen en kon daarom niet meer naar een opvanglocatie
worden gebracht. Ook was er op dat moment geen mogelijkheid meer, ondanks de inspanningen
van alle samenwerkingspartners op en rond de locatie, om anderszins in onderdak te
voorzien, zoals in de sporthal en wachtruimen van de IND op Ter Apel. Alle inspanningen
zijn erop gericht om dit in de toekomst te voorkomen.

Vraag 2 en 4

Klopt het dat overdag mensen nog steeds, soms urenlang, in de regen buiten staan te
wachten voor de poort van Ter Apel?

Wat kan er nog meer worden gedaan om te voorkomen dat mensen uren in steeds slechter
wordend weer voor de poort staan en om te voorkomen dat mensen toch weer buiten slapen?

Antwoord 2 en 4

Het klopt dat er overdag mensen zowel binnen als buiten op en rond het aanmeldcentrum
in Ter Apel wachten op verschillende processtappen.

De samenwerkingspartners op en rond de locatie spannen zich in om het logistieke proces
in goede banen te leiden. Waar mogelijk wordt op de locatie, o.a. in de wachtruimte
van de diverse ketenpartners, mensen binnen een plek geboden om te wachten. Met spoed
wordt op dit moment gewerkt aan een overkapping zodat als mensen buiten moeten wachten
zij enig comfort hebben tijdens het wachten en zij droog blijven als het regent. Tot
de overkapping er is worden andere oplossingen in gezet, zoals het uitdelen van poncho’s.

Vraag 3 en 5

Zijn deze mensen afkomstig van (crisis)noodopvanglocaties? Zo ja, waarom wordt er
voor deze mensen niet gewerkt met «ticketing» (zoals tijdens u tijdens het asieldebat
van 8 september heeft aangekondigd), zodat zij pas op het moment dat er plek voor
hen is in Ter Apel daar ook naartoe hoeven? Zo nee, waarom kunnen deze mensen niet
overdag opgevangen worden?

Klopt het dat de aanwezigheid van enkele honderden mensen voor de poort van Ter Apel
niet alleen weinig humaan is, maar dat dit ook niet helpt in het houden van overzicht
over wie er aan de beurt is, hoe en waar mensen het beste geholpen kunnen worden?
Wat kan hier op korte termijn aan gedaan worden?

Antwoord 3 en 5

Sinds 10 september jl. wordt gewerkt met een ticketingsysteem. Mensen die zich melden
voor de eerste asielaanvraag krijgen een voorinschrijving door de IND en een ticket.
Tot ze een afspraak hebben voor het identificatie en registratie (I&R) proces krijgen
ze opvang in de daarvoor opgerichte tijdelijke locatie in Marnerwaard. Wanneer het
I&R-proces heeft plaatsgevonden, wordt men ondergebracht in een opvanglocatie elders
in het land.

Op dit moment reizen incidenteel mensen die verblijven op (crisis)noodopvanglocaties,
en zijn aangekomen voor de inzet van het ticketingsysteem, zelfstandig naar Ter Apel
omdat zij de indruk hebben op die manier eerder aan de beurt te zijn in het I&R-proces.
Aan deze groep wordt voorlichting gegeven om te laten zien dat het zelfstandig afreizen
er niet toe leidt dat de asielaanvraag sneller in behandeling wordt genomen. Ook is
het incidenteel voorgekomen dat mensen naar Ter Apel werden gebracht als er een crisisnoodopvanglocatie
sloot. Dit is uitdrukkelijk niet de bedoeling. In reactie daarop is met de betrokken
veiligheidsregio’s afgesproken dat dit in het vervolg daarom niet meer zo zou gebeuren.

Naast de hierboven genoemde maatregelen die worden uitgewerkt voor Ter Apel is op
26 augustus jl. uw Kamer geïnformeerd over de bestuurlijke en politieke afspraken
die het kabinet samen met partners in de migratieketen en medeoverheden heeft gemaakt
over de aanpak van de opvangcrisis.2 De in de bestuursovereenkomst genoemde maatregelen moeten ook bijdragen aan de doorstroom
in de asielketen en daarmee het ontlasten van Ter Apel.

Vraag 6

Wie is er verantwoordelijk voor de mensen op het terrein voor de poort van Ter Apel?
Als dit de gemeente is: hoe wordt deze geacht iets te doen als deze zo afhankelijk
is van de chaotische situatie in de asielketen? Als dit het Centraal Orgaan opvang
asielzoekers (COA) is: waarom wordt niet meer zorg gedragen voor het welzijn van mensen
voor de poort?

Antwoord 6

De veiligheidssituatie op het voorterrein van Ter Apel is een gedeelde verantwoordelijkheid
van de gemeente Westerwolde en de veiligheidsregio Groningen. Alle andere partijen
en organisaties die betrokken zijn bij het aanmeldcentrum in Ter Apel, zoals het COA,
doen er samen echter alles aan om te voorkomen dat er mensen voor de poort van het
aanmeldcentrum moeten overnachten.

Vraag 7

Hoe verloopt de realisatie van nieuwe opvangplekken sinds de afspraken met de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO)? Wat zijn de
projecties ten aanzien van de opvangcapaciteit tot aan de inwerkingtreding van de
wet voor de verdeling van asielzoekers over het land?

Antwoord 7

In de brief die op 14 oktober jl. naar uw Kamer is verstuurd, bent u hierover reeds
geïnformeerd.3

Vraag 8

Ligt de registratie van asielzoekers door de Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie
en Mensenhandel (AVIM) – zo belangrijk voor doorplaatsing van asielzoekers door het
land – op schema? Zo nee, wat wordt daaraan gedaan?

Antwoord 8

Als gevolg van het gebrek aan opvang in Ter Apel zijn asielzoekers die nog niet waren
geïdentificeerd door de AVIM naar noodopvanglocaties elders in Nederland gebracht.
Het is van belang dat deze asielzoekers alsnog geïdentificeerd worden. De eenheden
Noord-Nederland (Ter Apel) en Brabant-Oost (Budel) hebben niet voldoende capaciteit
om de ontstane achterstand weg te werken. Daarom zijn eenheden uit de rest van Nederland
gevraagd tijdelijk bijstand te leveren. Deze bijstand wordt afgeschaald zodra de achterstanden
met identificatie zijn weggewerkt.

Vraag 9

Kunt u deze vragen beantwoorden voor het commissiedebat van 17 oktober 2022?

Antwoord 9

Gezien de complexiteit en het aantal vragen van verschillende Kamerleden over dit
onderwerp is het niet gelukt om dit verzoek te honoreren.

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Jasper van
Dijk (SP), ingezonden 29 september 2022 (vraagnummer 2022Z18100).