Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op de vragen van het lid Hijink over misstanden bij Ambulancezorg Groningen

Antwoord van Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 31 oktober
2022).

Vraag 1

Wilt u reageren op de berichtgeving dat er sprake is van een angstcultuur, seksueel
grensoverschrijdend gedrag en een haperend kwaliteitsbeleid bij Ambulancezorg Groningen?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de dreigementen door het bestuur van de ambulancedienst richting medewerkers
dat door hen gelekt zou zijn naar de media over misstanden bij de dienst? Kunt u uw
antwoord toelichten?

Antwoord 2

Ik kan niet beoordelen of sprake is van dreigementen. Ik weet dat er een onderzoek
is gedaan naar metadata van verzonden e-mails.

Vraag 3

Wat vindt u van de werkwijze van het bestuur van de ambulancedienst die heeft onderzocht
of medewerkers hebben gemaild naar de media over misstanden binnen de dienst? Kunt
u uw antwoord toelichten?

Antwoord 3

Ik heb hier geen oordeel over, zie ook het antwoord op vraag 4.

Vraag 4

Is deze werkwijze – waarbij metadata van verzonden e-mails zijn doorzocht – door het
bestuur van de ambulancedienst wettelijk toegestaan? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 4

Het kan toegestaan zijn voor een werkgever om de metadata van e-mails te bekijken.
Hierbij is het noodzakelijk dat de werknemers vooraf op de hoogte zijn dat er eventuele
controles kunnen plaatsvinden op e-mailgebruik. Dit kan het beste vastgelegd zijn
in een protocol, richtlijn of het werknemershandboek. Daarbij moet de verwerking voldoen
aan de AVG. De werkgever moet een grondslag hebben op grond van de AVG, er moet sprake
zijn van een vooraf bepaald legitiem doel en de verwerking moet proportioneel en subsidiair
zijn. De werkgever moet een afweging van de belangen maken tussen de belangen van
de werkgever en de belangen van de werknemer. De Autoriteit Persoonsgegevens houdt
hier toezicht op.

Vraag 5

Deelt u de mening dat wangedrag en/of grensoverschrijdend gedrag nooit getolereerd
mag worden en dat zorgverleners moeten kunnen vertrouwen op hun werkgever die verantwoordelijk
is voor een veilige werkomgeving? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 5

Ja, grensoverschrijdend gedrag accepteer ik absoluut niet. Wat betreft seksueel overschrijdend
gedrag ben ik nauw betrokken bij het opstellen van het Nationaal Actieplan tegen seksueel
geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag, onder leiding van regeringscommissaris
Mariëtte Hamer. Ik wil dat elke werkgever in de zorg & welzijn weet hoe om te gaan
met zaken als seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Momenteel inventariseer ik wat er nodig is om werkgevers hierin te ondersteunen. Daarnaast
is in het programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg (TAZ) afgesproken dat vakbonden
en beroepsverenigingen, samen met brancheorganisaties, praktische leidraden en handelingsperspectieven
ontwikkelen voor de aanpak van en dilemma’s rondom discriminatie en (seksueel) grensoverschrijdend
gedrag op de werkvloer in zorg en welzijn.

Vraag 6

Vindt u het onderzoek van Dagblad van het Noorden aanleiding om de Inspectie Gezondheidszorg
en Jeugd (IGJ) te verzoeken nogmaals met betrokkenen, waaronder klokkenluiders in
gesprek te gaan? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Ik zie op dit moment geen aanleiding de IGJ te vragen opnieuw met betrokkenen, waaronder
klokkenluiders, in gesprek te gaan. Ik heb van de inspectie begrepen dat zij in haar
toezicht op deze ambulancedienst focust op de borging van de kwaliteit van zorg en
dit ook zal blijven doen. In het toezicht heeft de inspectie ook aandacht voor de
randvoorwaarden die nodig zijn voor het leveren van goede ambulancezorg zoals de aansturing
vanuit de bestuurder en het management en het bestaan van een goede werkcultuur. Wat
betreft de casus van het seksueel grensoverschrijdend gedrag is direct gehandeld.
In de situatie van een arbeidsconflict zoals dat speelde bij de start van de huidige
bestuurder kan de inspectie geen rol spelen, tenzij de kwaliteit van de zorg erdoor
in gevaar komt.

Vraag 7

Waar kunnen zorgverleners veilig melding maken van wangedrag en/of grensoverschrijdend
als zij niet terecht kunnen bij hun eigen werkgever? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 7

Er kan altijd een melding worden gedaan bij het Centrum Seksueel Geweld of bij de
inspectie (IGJ).

Vraag 8

Wat vindt u ervan dat van eind 2019 tot en met begin 2021 geen enkele calamiteit is
gemeld bij de IGJ? Wat voor consequenties worden hieraan verbonden bij het bestuur
van Ambulancezorg Groningen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 8

Het aantal calamiteitenmeldingen en het afhandelen van calamiteiten meldingen door
een ambulancedienst is voor de IGJ een criterium in de beoordeling van het kwaliteitsmanagement
van de ambulancedienst. Op basis hiervan heeft de inspectie met betrekking tot ambulancedienst
Groningen geconcludeerd dat er sprake is van een niet voldoende functionerende kwaliteitscyclus
wat betreft de evaluatie van de eigen ambulancezorg. Dit is door de inspectie met
de bestuurder en andere medewerkers van de ambulancedienst besproken. De ambulancedienst
heeft de intentie hierop te verbeteren en heeft een verbetertraject ingezet. De inspectie
volgt dat traject en heeft op basis daarvan voldoende vertrouwen in de verbeterkracht.
Toezicht op de verbeteracties is een continu proces vanuit de inspectie.

Vraag 9

Welke maatregelen worden nu genomen om de misstanden bij Ambulancezorg Groningen op
te lossen en te zorgen voor een veilige werkomgeving voor zorgverleners? Kunt u uw
antwoord toelichten?

Antwoord 9

Zoals genoemd wil ik dat elke werkgever in de zorg & welzijn weet hoe om te gaan met
zaken als seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Momenteel inventariseer ik wat er nodig is om werkgevers hierin te ondersteunen. Daarnaast
is in het programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg (TAZ) afgesproken dat vakbonden
en beroepsverenigingen, samen met brancheorganisaties, praktische leidraden en handelingsperspectieven
ontwikkelen voor de aanpak van (dilemma’s rondom) discriminatie en (seksueel) grensoverschrijdend
gedrag op de werkvloer in zorg en welzijn.

De IGJ heeft de signalen over de slechte werkcultuur bij de ambulancedienst in Groningen
besproken met de bestuurder. In het toezicht heeft de inspectie ook aandacht voor
de randvoorwaarden die nodig zijn voor het leveren van goede ambulancezorg zoals de
aansturing vanuit de bestuurder en management en het bestaan van een goede werkcultuur.

Door de bestuurder is een externe partij ingeschakeld om onderzoek te doen naar de
openheid en de sociale veiligheid in de organisatie.