Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ceder en Sylvana Simons over de ernstige situatie in Suriname ten aanzien van ziekenhuiszorg

Antwoord van Minister Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking),
mede namens de Ministers van Buitenlandse Zaken en van Volksgezondheid, Welzijn en
Sport (ontvangen 6 oktober 2022).

Vraag 1

Bent u ermee bekend dat ziekenhuizen in Suriname kampen met een ernstig tekort aan
(specialistisch) personeel, dat onder andere op de Neonatale Intensive Care Unit code
zwart van toepassing is, en dit tot schrijnende situaties leidt?1

Antwoord 1

Ja. De regering is bekend met de precaire situatie in de Surinaamse gezondheidszorg.

Vraag 2

Bent u bereid om Suriname te vragen waar Nederland kan ondersteunen op zowel personeel
als materieel gebied en expertise-uitwisseling?

Antwoord 2

De crisis in de gezondheidszorg in Suriname is ruim aan bod gekomen in de gesprekken
die de Minister-President en de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
hebben gevoerd tijden hun bezoek aan Suriname op 12 en 13 september jl. Een verslag
van deze reis zal separaat aan de Kamer worden verstuurd.

Nederland draagt reeds via het Makandra-programma, dat is opgezet om technische assistentie
uit te wisselen tussen Nederland en Suriname, bij aan de Surinaamse gezondheidszorg.
Voormalig Directeur-Generaal van het RIVM de heer Sprenger is gedetacheerd bij de
Surinaamse regering om te adviseren over de duurzame hervorming van de Surinaamse
gezondheidszorg.

Om uit de huidige gezondheidscrisis te komen heeft de heer Sprenger bijgedragen aan
het opstellen van een Herstelplan Gezondheidszorg dat recent door de Surinaamse regering
is goedgekeurd. Om dit herstelplan te kunnen implementeren zijn financiële middelen
nodig voor het Zorg Transitie Fonds. Suriname heeft tijdens de gesprekken met de Minister-President
en de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking aangegeven een
gedeelte van de nog beschikbare Verdragsmiddelen in te willen zetten voor de gezondheidszorg.
Concreet betekent dit dat ca. € 8 mln. zal worden ingezet voor dit Fonds.

Ook heeft Nederland tijdens de Covid-pandemie Suriname bijgestaan, door middel van
het verstrekken van medicijnen, vaccins, beschermingsmateriaal en het faciliteren
van de inzet van Nederlandse gezondheidsexperts.

Vraag 3

Bent u ermee bekend dat Nederlandse ziekenhuizen of zorgorganisaties direct of indirect
schaars (specialistisch) personeel werven uit Suriname om in Nederland te werken en
hierdoor een «braindrain» ontstaat? Bent u het ermee eens dat dit, gelet op de reeds
ernstige tekorten aan zorgpersoneel, onwenselijk en schadelijk is voor de volksgezondheid
in Suriname? Bent u bereid om Nederlandse ziekenhuizen hierop aan te spreken?

Antwoord 3

Suriname kampt met een tekort aan zorgpersoneel. Volgens onbevestigde berichten worden
er door diverse partijen uit verschillende landen verpleegkundigen geworven in Suriname.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is er mee bekend dat Surinaamse
zorgmedewerkers in de Nederlandse gezondheidszorg werken. Het kabinet zet echter niet
actief in op arbeidsmigratie van buiten de EER (met uitzondering van kennismigratie).
Zo is er in Nederland nog onbenut arbeidsmarktpotentieel van mensen met een zorgachtergrond
of affiniteit met zorg die in de Nederlandse gezondheidszorg kunnen worden ingezet.
Ook wordt gekeken naar de mogelijkheden van urenuitbreiding voor zorgmedewerkers met
een deeltijdcontract. Daarnaast is er nog onbenut arbeidsmarktpotentieel in de Europese
Unie.

Het staat zorgorganisaties echter vrij om Surinaamse verpleegkundigen en artsen in
te zetten als zij voldoen aan de voorwaarden die worden gesteld in de Wet arbeid vreemdelingen
en in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg. Het UWV toetst per
aanvraag onder andere of er prioriteitsgenietend aanbod aanwezig is en of de werkgever
voldoende heeft gedaan om binnen Nederland, de Europese Economische Ruimte en Zwitserland
personeel te vinden. Ook moet worden aangetoond dat de randvoorwaarden op orde zijn
zoals huisvesting en een marktconform salaris.

Vraag 4

Bent u bereid om gezien de financiële situatie van Suriname en gezien de historische
banden (tijdelijk) de reis- en verblijfskosten en kosten voor coördinatie over te
nemen van het Nederlands zorgpersoneel en experts, die zich bereid hebben geacht om
Suriname te ondersteunen? En bent u bereid hiervoor een budget beschikbaar te stellen?

Antwoord 4

Er is reeds een budget beschikbaar voor het bekostigen van reiskosten van experts,
via het Programma Uitzending Managers (PUM). Vooralsnog wordt dit budget toereikend
geacht. Ook wordt via het reeds genoemde Makandra-programma technische assistentie
geleverd.

Voor de eventuele inzet van Nederlands zorgpersoneel dat op vrijwillige basis naar
Suriname wil gaan kan Suriname ervoor kiezen het Zorg Transitiefonds aan te wenden
(zie ook antwoord op vraag 2).

Vraag 5 en 6

Bent u bereid te bezien hoe Nederland, indien daar behoefte aan is, kan helpen met
het opleiden en ondersteunen van instanties die bezig zijn geschoold medisch personeel
op te leiden dan wel te specialiseren? Bent u bereid om hiervoor in samenwerking met
de Minister van VWS een fonds in te richten?

Bent u bereid om bijv. stageplaatsen en samenwerkingsverbanden tussen ziekenhuizen
in Nederland en Suriname te stimuleren en zou u dit financieel willen ondersteunen?

Antwoord 5 en 6

Sinds 2012 ondersteunt Nederland Suriname bij het opleiden van Surinaamse basisartsen
tot medisch specialist. In de samenwerkingsovereenkomst is de afspraak gemaakt dat
Surinaamse basisartsen in de gelegenheid worden gesteld om het gedeelte van hun specialistische
opleiding te volgen in Nederland. Voor de periode dat zij in Nederland verblijven
worden zij geclausuleerd ingeschreven in het BIG-register. In 2022 is deze overeenkomst
voor een periode van vijf jaar verlengd aangezien de samenwerking naar tevredenheid
verloopt.

Daarnaast zijn er, zoals ik heb aangegeven in het antwoord op vraag 2, recent afspraken
gemaakt tussen de Nederlandse en Surinaamse regering over de inzet van de laatste
tranche Verdragsmiddelen. De Surinaamse autoriteiten hebben besloten ca € 8 mln aan
te wenden voor het Zorg Transitie Fonds in het kader van het zogenaamde Herstelplan
Zorg Suriname. Het opleiden van medisch personeel is onderdeel van dit Herstelplan.
Het inrichten van een apart fonds is derhalve niet opportuun.

Ook hebben in het kader van de Twinningfaciliteit Suriname-Nederland, waarmee samenwerking
tussen maatschappelijke partners uit beide landen wordt gefaciliteerd en gefinancierd,
diverse samenwerkingsprojecten in de zorgsector plaats gevonden, zoals een project
rond de opleiding van huisartsen met het Radboud UMC.