Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Omtzigt, Paulusma, Van den Berg, Agema, Hijink, Bikker, Stoffer, Van Esch, Azarkan, Westerveld, Kuiken, Koekkoek, Van der Plas, Den Haan, Gündogan en Sylvana Simons over de aangenomen motie inzake Long

Antwoord van Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 19 september
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 4031.

Vraag 1

Herinnert u zich dat op 5 juli 2022 een motie is aangenomen waarvan het dictum luidt:
«(...) verzoekt de regering te bevorderen dat er structureel meer onderzoek gedaan
wordt naar Long COVID, de diagnose, de biomedische oorzaak van Long COVID, de frequentie
en de mogelijke behandelmethodes; verzoekt de regering de Kamer daarover binnen ongeveer
een maand te informeren»?1

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat het Amerikaanse volkstellingsbureau nu vragen over
Long COVID in haar vragenlijsten meeneemt en dat de uitkomst is dat 16 miljoen Amerikanen
in de leeftijdscategorie 18–65 vertellen dat ze Long COVID hebben en twee tot vier
miljoen van deze mensen niet kunnen werken?2

Antwoord 2

Ja

Vraag 3

Is het u bekend dat het ook in Nederland om aanzienlijke aantallen mensen moet gaan,
zoals bijvoorbeeld blijkt uit het feit dat het UWV in de eerste helft van 2022 731
keuringen had met hoofddiagnose COVID en dat 62% volledig arbeidsongeschikt bleek
te zijn? Bent u bekend met het feit dat dit nog waarschijnlijk nog maar het begin
is, omdat iemand normaal gesproken pas twee jaar na ziek worden, gekeurd wordt voor
de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)?

Antwoord 3

Dit aantal is mij bekend. Van de mensen die met hoofddiagnose «COVID-19» werden gekeurd
voor de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) werd volgens het UWV3 8% duurzaam en volledig arbeidsongeschikt verklaard. Van de gekeurden kreeg 54% een
Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) 80–100 uitkering. Dit betekent
dat op het moment van keuring sprake is van (bijna) volledig verlies van arbeidscapaciteit,
maar verbetering van de belastbaarheid niet wordt uitgesloten.

Ik ben ermee bekend dat niet alle mensen die gedurende de pandemie langdurige klachten
hebben ontwikkeld in dit aantal zijn meegerekend. Pas na twee jaar ziekte volgt een
WIA-beoordeling.

Deze cijfers hebben betrekking op mensen die de delta-variant van COVID-19 hebben
doorgemaakt. Mogelijk is er een verschil tussen de delta- en de omikron-variant wat
betreft de kans op langdurige klachten. Dit is een onderwerp van onderzoek binnen
het lopende LongCOVID-onderzoek van het RIVM.

Vraag 4

Heeft u een inschatting van de omvang van Long COVID in Nederland? Zo nee, bent u
bereid om daar onderzoek naar te doen?

Antwoord 4

Uit een recent onderzoek4 blijkt dat één op de acht mensen die een COVID-infectie hebben doorgemaakt aangeven
langdurig klachten te ervaren. Verder onderzoekt het RIVM met het LongCOVID-onderzoek5 onder meer hoeveel mensen na corona langdurige gezondheidsklachten krijgen.

Mensen met klachten die langer dan drie maanden aanhouden kunnen terecht bij C-support
voor een integrale aanpak (het medisch domein, het domein van werk en inkomen en het
(psycho-)sociale domein). Inmiddels hebben circa 18.000 mensen met langdurige klachten
na een COVID-infectie zich gemeld bij C-support.

Vraag 5

Kunt u een brief over de uitvoering van deze motie binnen twee weken aan de Kamer
doen toekomen en daarin ingaan op elk van de genoemde aspecten in het dictum?

Antwoord 5

Ik verwijs hiervoor naar de bijlage «Voorbereiding en bescherming – andere relevante
onderwerpen die verband houden met de langetermijnaanpak van het coronavirus»6 bij de Kamerbrief langetermijnaanpak COVID-19.

Post-COVID is een belangrijk onderwerp. Veel mensen ervaren langdurig klachten na
het doormaken van een COVID infectie en dit heeft grote invloed op degenen die het
treft en hun omgeving. Op dit moment is er helaas nog geen pasklaar oplossing, omdat
er nog veel onduidelijk is over diagnose en mogelijke behandeling van post-COVID.

Ik ben daarom blij dat er snel gestart is met onderzoek naar post-COVID en dat er
op dit moment blijvend en ruime aandacht is binnen de wetenschap voor onderzoek naar
alle aspecten van post-COVID. Zo lopen via ZonMw achttien studies naar het verloop
van post-COVID, het mechanisme achter post-COVID, mogelijkheden voor herstel- en nazorg,
en behandeling. Twaalf van deze onderzoeken zijn biomedisch van aard.

Tevens onderzoekt het RIVM met het LongCOVID-onderzoek onder meer hoeveel mensen na
corona langdurige gezondheidsklachten ervaren, wat deze klachten zijn en hoe lang
deze klachten aanhouden. Daarnaast doen verschillende ziekenhuizen onderzoek naar
de oorzaak en mogelijke behandeling van post-COVID. Naast al dit nationale onderzoek
loopt er internationaal ook zeer veel onderzoek naar alle aspecten van post-COVID.

Vanwege de veelvoud aan onderzoeken, bereiden de Nederlandse Federatie van Universitair
Medische Centra (NFU), de Federatie Medisch Specialisten (FMS) en het Nederlands Huisartsen
Genootschap (NHG) een overkoepelende kennisagenda voor, waarbij nationale en internationale
onderzoeken op het gebied van post-COVID worden samengebracht en geanalyseerd op hun
toepassing in Nederland. Hieruit zal blijken of en welk aanvullend onderzoek nodig
is. Ik juich dit initiatief toe.

Ten aanzien van de vormgeving van een expertisecentrum post-COVID hebben NFU en C-support
toegezegd om de komende maanden gezamenlijk uit te werken op welke wijze kennis en
ervaring uit de wetenschap, onderzoek en praktijk op het gebied van post-COVID structureel
bijeengebracht kunnen worden om binnen afzienbare termijn toepassing te krijgen in
praktijk.

Vraag 6

Kunt u vooral ingaan op het biomedische onderzoek dat in Nederland gedaan wordt, de
wijze waarop dat nu gefinancierd wordt en de wijze waarop u gaat bevorderen dat dat
structureel en grondig gaat gebeuren?

Antwoord 6

Zoals hierboven beschreven financiert het Ministerie van VWS via ZonMw onderzoek naar
de diagnostiek, behandeling en organisatie van post-COVID. Op dit moment worden achttien
onderzoeken gedaan, waarvan twaalf onderzoeken biomedische van aard zijn.

Biomedisch onderzoek is een belangrijk onderdeel van de kennisagenda die de NFU, de
FMS en het NHG voorbereiden. Uit deze kennisagenda zal blijken of er hiaten zijn waarvoor
aanvullend onderzoek nodig is.