Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kröger en Van der Lee over het bericht dat er 8 olietankers met Russische fossiele brandstof op weg zijn naar de havens van Rotterdam en Amsterdam

Antwoord van Minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken), van Minister Harbers (Infrastructuur
en Waterstaat) en van Minister Jetten (Klimaat en Energie) (ontvangen 6 september
2022).

Vraag 1

Is het u bekend dat volgens een persbericht van de Oekraïense ambassade in Nederlandse
er momenteel acht olietankers met Russische fossiele brandstof op weg zijn naar de
havens van Rotterdam en Amsterdam? En dat zij allemaal vertrokken zijn vanuit een
Russische haven, zoals Primorsk, Novorossiysk, Ust Luga en Moermansk en hun geschatte
aankomstdata variëren van 3 tot 11 mei?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat het gaat om de volgende schepen: Nissos Paros (SVBP3) onder Griekse
vlag, die vanuit Novorossiysk op weg is naar Rotterdam en daar op 4 mei aankomt; Antarctic
(D5BM7) onder Liberiaanse vlag, die ook vanuit Novorossiysk onderweg is naar Rotterdam
en daar op 11 mei aankomt; Ryman (9HA4401) onder Maltese vlag, die vanuit Moermansk
onderweg is naar Rotterdam en daar op 3 mei aankomt; Eco Fleet (V7HX3) onder de vlag
van de Marshall eilanden, die vanuit Ust Luga onderweg is naar Rotterdam en daar op
4 mei aankomt; Clearocean Miracle (D5RX9) onder Liberiaanse vlag, die vanuit Ust Luga
onderweg is naar Rotterdam en daar op 5 mei aankomt; Sabetta (VRQZ6) onder Chinese
vlag, die vanuit Ust Luga onderweg is naar Rotterdam en daar op 4 mei aankomt; Seascout
(9HSM7) onder Maltese vlag, die vanuit Ust Luga onderweg is naar Rotterdam en daar
op 4 mei aankomt; en Clear Stars (V7A2627) onder de vlag van de Marshall eilanden,
die vanuit Primorsk onderweg is naar Amsterdam en daar op 4 mei 2022 aankomt?

Antwoord 2

Ja, het gaat om deze schepen.

Vraag 3

Is het zo, dat nu de Sunny Liger – die vaart onder de vlag van de Marshall eilanden
en beladen met gasoline vanuit Primorsk onderweg was naar Göteborg, maar nu voor anker
ligt bij IJmuiden – niet wordt gelost, er een precedent is geschapen, waardoor ook
andere, zoals de in vraag 2 benoemde schepen, niet kunnen of hoeven te worden gelost?

Antwoord 3

Het schip Sunny Liger is niet gelost, omdat Nederlandse havenmedewerkers solidair
wilden zijn met de Zweedse havenmedewerkers waar het schip in eerste instantie wilde
lossen. Dit was een besluit van de havenmedewerkers en hun vakbond. Er is hiermee
geen precedent geschapen. De Nederlandse overheid heeft zorgvuldig gekeken naar de
EU-sancties en is op basis daarvan tot de conclusie gekomen dat er geen juridische
gronden waren om de toegang tot de haven van Amsterdam te weigeren. Op grond van de
EU-sancties mogen schepen, die olie uit Rusland naar een EU haven brengen worden toegelaten.
Dit uiteraard totdat de EU-boycot van Russische olie, waartoe de EU op 3 juni besloot,
in werking treedt voor lopende contracten, namelijk eind dit jaar voor ruwe olie en
in februari 2023 voor olieproducten. Zoals bekend heeft het kabinet gepleit voor een
olieboycot.

Vraag 4

In hoeverre wordt er nu in de Brusselse besprekingen over een zesde sanctiepakket
tegen Rusland, bekeken of ook schepen onder niet-Russische vlag, die beladen met Russische
fossiele brandstof Europese havens willen aandoen, geweigerd kunnen worden?

Antwoord 4

Het onlangs ingestelde importverbod op Russische olie geldt voor olie vervoerd in
schepen zowel onder Russische als niet-Russische vlag. Als onderdeel van het vijfde
EU-sanctiepakket werd reeds een verbod op de import van kolen uit Rusland ingesteld.

Vraag 5

Is het mogelijk om vooruitlopend op een binnen afzienbare tijd overeen te komen boycot
van Russische olie al schepen (ongeacht de vlag waaronder ze varen) proactief te weren?

Antwoord 5

Van regeringswege is het op dit moment niet mogelijk om niet-Russisch gevlagde schepen
met Russische olie(producten) te weren (behalve als sprake zou zijn van nieuw afgesloten
contracten met meermalige transacties). Dat zal veranderen op het moment dat de op
3 juni jl. aangenomen EU-sancties op import van Russische olie van kracht worden,
na overgangstermijnen voor ruwe en verwerkte olie van respectievelijk 6 en 8 maanden.

Het kabinet heeft al in de Kamerbrief van 22 april jl.1 de ambitie uitgesproken voor het einde van het jaar van Russische energie, inclusief
olie, onafhankelijk te willen zijn. Nederland moet daarbij echter wel rekening houden
met het feit dat veel van de olie die Nederland binnenkomt voor doorvoer naar andere
EU-lidstaten is bestemd. Tevens heeft het kabinet in diezelfde brief Nederlandse bedrijven
opgeroepen om de import van Russische olie zo veel mogelijk te beperken.

Vraag 6

Indien de overheid deze mogelijkheden niet ziet of niet wil benutten, in hoeverre
is de overheid dan van plan om op te treden als Nederlandse bedrijven, werknemers
en/of maatschappelijke organisaties zoals vakbonden, weigeren dit type schepen met
Russische fossiele brandstoffen aan te laten meren of te lossen?

Antwoord 6

Zie het antwoord op vraag 5.

Vraag 7

In hoeverre kan de reder van dergelijke schepen via juridische weg proberen af te
dwingen dat haar schip mag aanmeren en gelost moet worden? En in welke mate speelt
de bestemming daarbij een rol; maakt het uit of een schip direct op weg was naar Nederland,
of zoals de Sunny Leger, eerst een andere bestemming had?

Antwoord 7

Zie antwoord op vraag 5. Als een reder van een niet-Russisch gevlagd schip met Russische
olie(producten) zich houdt aan de thans geldende EU-sancties, dan kan hij, bij een
afwijzende beschikking om te mogen aanmeren/lossen, na bezwaar bij het bestuursorgaan,
uiteindelijk bij de rechter hiertegen in beroep gaan.

Vraag 8

Probeert de reder van de Sunny Leger al juridische stappen te ondernemen? Zo ja, welke
stappen zijn dat (of kunnen dat zijn) en hoe lang zal zo’n traject naar verwachting
duren?

Antwoord 8

De reder heeft voor zover bekend geen juridische stappen ondernomen. De Sunny Liger
bevindt zich inmiddels niet meer in Nederlandse wateren.

Vraag 9

Bent u bereid alle mogelijke stappen te onderzoeken en te benutten om het lossen van
deze schepen in Nederland te verhinderen en/of te vertragen?

Antwoord 9

Zie de antwoorden op de vragen 5 en 8.

Vraag 10

Bent u bereid deze vragen zo snel als mogelijk te beantwoorden?

Antwoord 10

We hebben de vragen zo spoedig als mogelijk beantwoord.