Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ellian en Michon-Derkzen over het bericht ‘Steeds vaker zelfgeprinte 3D-vuurwapens in onderwereld: ’Op korte afstand dodelijk’

Antwoord van Minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 16 augustus
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 3150.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Steeds vaker zelfgeprinte 3D-vuurwapens in onderwereld:
«Op korte afstand dodelijk»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat het aantal zelfgeprinte 3D-vuurwapens steeds meer in opkomst is? Hoe
wordt hier tot dusver op geanticipeerd?

Antwoord 2

Ja, dat klopt. De politie en het Openbaar Ministerie constateren dat het aantal zelfgeprinte
3D-wapens in opkomst is. Op grond van de Wet wapens en munitie is het verboden om
zonder vergunning wapens te vervaardigen. Het geven van een printopdracht om een 3D-wapen,
of wapenonderdeel, te vervaardigen zonder vergunning levert dan ook een strafbaar
feit op.

Er wordt vanuit verschillende fronten geanticipeerd op zelfgeprinte 3D-wapens.

Door de Dienst Landelijke Recherche van de politie is een fenomeenonderzoek verricht
naar 3D-geprinte vuurwapens. In dit onderzoek is onder meer aandacht besteed aan het
juridisch kader en zijn aanbevelingen gedaan voor de verdere opvolging en monitoring
van dit probleem. Zoals bijvoorbeeld het instellen van een landelijk aanspreekpunt
3D-geprinte vuurwapens, de online monitoring van de ontwikkeling van 3D-geprinte vuurwapens,
het opstellen en verspreiden van een «Informatieblad» 3D-printing vuurwapens. Er zijn
ook aanbevelingen gedaan voor interventies die zien op het opsporen en vervolgen van
verdachten die zich bezighouden met dit fenomeen, alsmede alternatieve bestrijdingsmethoden
op basis van publiek-private-samenwerking. De politie is bezig om in samenwerking
met andere partners gevolg te geven aan de aanbevelingen uit het fenomeenonderzoek.

Eind mei 2022 is door de politie een internationale conferentie georganiseerd in samenwerking
met Europol, het European Multidisciplinary Platform Against Criminal Threats (EMPACT)
en de Universiteit Leiden om de ontwikkelingen rond 3D-geprinte wapens te bespreken.
De conferentie heeft bijgedragen aan een steviger internationaal netwerk voor de aanpak
van het probleem, er is een duidelijker beeld van de huidige aard en omvang van de
problematiek en er zijn interventie strategieën besproken. In Nederland zal er bijvoorbeeld
op korte termijn meer aandacht worden besteed aan de voorlichting en informatievoorziening
richting politieambtenaren, zodat de 3D-wapens, onderdelen hiervan en printers beter
worden geïdentificeerd.

De Europese Vuurwapenrichtlijn besteedt expliciet aandacht aan nieuwe technologieën
zoals het printen van 3D-wapens. De Europese Commissie rapporteert elke vijf jaar
over de effecten hiervan. De volgende rapportage wordt in 2025 verwacht. De Europese
Commissie heeft inmiddels op 27 oktober 2021 aan het Europees Parlement en de Raad
laten weten dat zal worden nagegaan of er behoefte is aan specifieke regels op EU-niveau
voor het voorhanden hebben van en de handel in blauwdrukken voor 3D-printen, waaronder
het verbod op het voorhanden hebben, de bekendmaking en de verspreiding van digitale
of gedrukte blauwdrukken door niet-erkende wapenhandelaren, waarvan is aangetoond
dat zij de vervaardiging van essentiële onderdelen van vuurwapens mogelijk maken.2

Tenslotte wil ik de Wet wapens en munitie toekomstbestendig maken en anticiperen op
nieuwe ontwikkelingen en technologieën. Daarom heb ik aan de door mij ingestelde Commissie
Wet wapens en munitie de opdracht meegegeven om ook de mogelijkheden in kaart te brengen
om het verspreiden en publiceren van ontwerpen van 3D-wapens te verhinderen, waaronder
het verbieden.

Vraag 3, 4 en 5

Klopt het voorts dat het publiceren en verspreiden van de ontwerpen van 3D-wapens
nog niet expliciet verboden is?

Hoe staat u tegenover strafbaarstelling van het verspreiden en publiceren van 3D-geprinte
vuurwapens?

Op welke termijn zou een dergelijke strafbaarstelling mogelijk zijn?

Antwoord 3, 4 en 5

Het klopt dat het publiceren en verspreiden van de ontwerpen van 3D-wapens niet expliciet
verboden is. Ik acht het zeer ongewenst dat aan de hand van ontwerpen van wapens relatief
eenvoudig 3D-wapens kunnen worden geprint. Dat is ook de reden dat ik, zoals ik reeds
in mijn antwoord op vraag 2 heb aangegeven, de Commissie Wet wapens en munitie de
opdracht heb meegegeven om ook de mogelijkheden in kaart te brengen om het verspreiden
en publiceren van ontwerpen van 3D-wapens te verhinderen, waaronder het verbieden.
De Commissie Wet wapens en munitie zal uiterlijk in oktober 2022 haar eindrapport
opleveren. Ik wil hier verder niet op vooruit lopen.

Dit betekent niet dat dergelijke handelingen nooit tot een strafrechtelijke vervolging
en veroordeling kunnen leiden. Bijvoorbeeld in het geval dat het publiceren en verspreiden
van ontwerpen van 3D-wapens kan worden aangemerkt als strafbare voorbereidingshandelingen.

Vraag 6

Hoe beoordeelt u de constatering dat deze wapens een nieuwe doelgroep bereiken, namelijk
mensen met extremistisch gedachtegoed? Past dit in de trend van opkomende rechts-extremistische
(accelerationistische) groepen?

Antwoord 6

Het baart mij zorgen dat toegang tot 3D-geprinte wapens de drempel tot het bezit van
illegale wapens en het daadwerkelijk plegen van (terroristisch) geweld kan verlagen.
Indien interesse in 3D-geprinte wapens door extremisten een trend zou worden is dit
verontrustend. Op dit moment is er één casus bekend en op basis daarvan kan niet worden
gesproken van een trend. Wél laat het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN 56)
zien dat er onder rechts-extremistische personen een fascinatie voor (vuur)wapens
in het algemeen bestaat.

Vraag 7

Is er bij u bekend of ontwerpen voor 3D-vuurwapens rondgaan op rechts-extremistische
fora of in chatgroepen? Weet u of er in die groepen ook instructies over het monteren
van dergelijke wapens rondgaan?

Antwoord 7

Het is mij bekend dat die ontwerpen rondgaan. De politie ziet deze bestanden zo nu
en dan ook terug bij Nederlandse rechts-extremisten en in hun groepen. Lang niet alle
bezitters van zulke bestanden zullen echter in staat of voornemens zijn om daadwerkelijk
een 3D-wapen te printen. Wie daar wel toe kan en wil overgaan, vindt online relatief
eenvoudig instructievideo’s. Zoals ik reeds in mijn antwoord op vraag 2 heb aangegeven,
heb ik de Commissie Wet wapens en munitie de opdracht meegegeven om ook de mogelijkheden
in kaart te brengen om het verspreiden en publiceren van ontwerpen van 3D-wapens te
verhinderen, waaronder het verbieden.

Vraag 8

Kunnen de afspraken en/of uitkomsten van het Interpol-congres over dit soort wapens,
wat op dit moment plaatsvindt, met de Kamer gedeeld worden?

Antwoord 8

De internationale conferentie aangaande de ontwikkelingen rond 3D-wapens is georganiseerd
door de Nederlandse politie in samenwerking met Europol. Op de website van Europol
kunt u een verslag met conclusies van de conferentie vinden:
https://www.Europol.Europa.eu/media-press/newsroom/news/printing-insecu….