Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Haga over het bericht ‘Vlissingen en Velsen eerste mega-opvanglocaties voor vluchtelingen

Antwoord van Staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 29 juni
2022)

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Vlissingen en Velsen eerste mega-opvanglocaties voor
vluchtelingen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u toelichten hoe de keuzes voor Vlissingen, Velsen en Den Haag tot stand zijn
gekomen?

Antwoord 2

Ik ben in gesprek gegaan met alle gemeenten die mogelijk een geschikte aanlegplaats
zouden kunnen hebben voor een cruiseschip. De gemeenten Vlissingen en Velsen stonden
ervoor open om gezamenlijk de mogelijkheden te onderzoeken om een cruiseschip te laten
aanmeren waar voor de duur van maximaal zes maanden grootschalig asielzoekers opgevangen
kunnen worden; ook met andere gemeenten worden hierover gesprekken gevoerd.

De opvanglocatie in Den Haag – op het land – loopt via de reguliere contacten tussen
COA en gemeenten.

Vraag 3

Zijn de besluiten voor mega-opvanglocaties in samenspraak genomen met de desbetreffende
gemeenten?

Antwoord 3

Ik wil graag benadrukken dat er nog geen formele besluiten zijn genomen. Er lopen
goede gesprekken met de betreffende gemeenten, waarbij het College van burgemeester
en Wethouders uiteindelijk de beslissing neemt of er een locatie voor een opvangvoorziening
in de gemeente komt.

Vraag 4

Kunt u uitleggen waarom ervoor gekozen is asielzoekers op cruiseschepen op te vangen?
Is er gekeken naar sobere alternatieven?

Antwoord 4

Er is sprake van een opvangcrisis, waarvoor op dit moment de nationale crisisstructuur
is geactiveerd.

Dagelijks melden zich vanuit het buitenland asielzoekers bij het aanmeldcentrum in
Ter Apel. Normaliter worden deze personen vanuit daar geplaatst in azc’s door het
hele land. Maar doordat er te weinig mensen uitstromen uit azc’s, zijn er te weinig
opvangplekken beschikbaar. Daardoor kunnen veel mensen uit ter Apel niet meer terecht
in azc’s.

Om toch de benodigde opvangplekken te creëren in Ter Apel voor de nieuwe instroom
van asielzoekers hebben veiligheidsregio’s crisisnoodopvanglocaties gerealiseerd.
Een crisisnoodopvanglocatie is vaak niet meer dan een sporthal met veldbedden. Gezien
deze omstandigheden en de enorme inzet die dit vraagt van veiligheidsregio’s is dit
slechts een zeer tijdelijke oplossing. Het is nodig om een meer structurele buffer
te creëren om alle mensen die gevlucht zijn voor oorlog en geweld een bed te geven.

Na een zorgvuldige inventarisatie van alle mogelijke opties is gebleken dat de inzet
van een cruiseschip, waar per schip 1000+ asielzoekers opgevangen kunnen worden, het
meest geschikt is om op korte termijn als buffer te fungeren. Ook op andere manieren
wordt ingezet op het realiseren van adequate opvang, onder meer door het tijdelijk
inzetten van commerciële mogelijkheden.

Vraag 5

Wat zijn de kosten voor deze mega-opvanglocaties en hoe wordt het gefinancierd?

Antwoord 5

De financiering verloopt via de reguliere budgetten van COA. De financiële gevolgen
worden dan via de reguliere begrotingssystematiek bezien. Op dit moment zijn er twee
cruiseschepen in beeld. De schepen hebben een scheepshuur van respectievelijk 63.250
en 86.250 euro per dag.

Er komen dan nog kosten bij zoals eventuele havengelden/liggeld, compensatie voor
de eigenaar van de kade, het veilig en geschikt maken van de kade, diesel, voorzieningen
als stroom en water en kosten die de gemeente maakt. Op dit moment is nog niet bekend
wat hiervan de exacte kosten zijn.

Daarnaast gelden uiteraard de kosten die ook voor andere COA-locaties gelden, bijvoorbeeld
op facilitair gebied. Op het schip kan niet zelfstandig gekookt worden, dus de maaltijden
worden centraal bereid.

Vraag 6

Waarom is het besluit genomen om mega-opvanglocaties in het leven te roepen? Is hierbij
rekening gehouden met de leefbaarheid en sociale veiligheid van asielzoekers, maar
ook met die van de omgeving?

Antwoord 6

Het COA zal samen met de gemeente van de grootschalige opvanglocatie een uitgebreid
plan maken voor de leefbaarheid en sociale veiligheid van zowel de asielzoekers als
de omgeving. Hierbij wordt bijvoorbeeld ook gekeken naar onderwijs, dagbesteding,
medische zorg, logistiek en inzet van beveiliging en BOA’s.

Vraag 7

Bent u het eens dat mega-opvanglocaties de druk op directe omgeving, en daarmee op
de zorg, woningmarkt, sociale cohesie, veiligheid en andere voorzieningen, opvoeren?

Antwoord 7

Uiteraard heeft een grootschalige opvanglocatie gevolgen voor en effect op de directe
omgeving.

Samen met de gemeente wordt gekeken welke stappen nodig zijn om de grootschalige opvang
goed te organiseren, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zorg, logistiek, et
cetera. Op 27 juni heeft de gemeente samen met het COA ook een bewonersbijeenkomst
georganiseerd, waar door de inwoners van Velsen-Noord vragen gesteld konden worden
aan de gemeente en het COA. Hier heb ik ook aan deelgenomen. Ik begrijp de zorgen
die geuit worden door de inwoners van de gemeente, en probeer de zorgen samen met
het COA en de gemeente zoveel als mogelijk weg te nemen. Het gesprek met omwonenden
wordt ook de komende maanden voortgezet, mits het schip daadwerkelijk zal aanmeren
in de gemeente Velsen.

De inzet van een cruiseschip heeft geen directe gevolgen op de woningmarkt. Op het
gebied van zorg wordt gebruik gemaakt van de Gezondheidszorg Asielzoekers (GZA), dit
geldt zowel voor grootschalige- als kleinschalige locaties. Door het gebruik van grootschalige
locaties, kan dit zelfs effectiever ingeregeld worden.

Bij het realiseren van opvanglocaties wordt altijd gekeken naar aandachtspunten voor
de veiligheid. In samenspraak met de gemeente wordt dan ook ingezet op inhuur van
particuliere beveiliging en een passende inzet van BOA’s en politie.