Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over Nederlanders die naar Oekraïne gaan om te vechten

Antwoord van Minister Ollongren (Defensie), mede namens de ministers van Buitenlandse
Zaken en van Justitie en Veiligheid (ontvangen 14 april 2022)

Vraag 1, 2

Wat is uw oordeel over het bericht «Dit is levensgevaarlijk»?1

Deelt u de mening dat het levensgevaarlijk is om als Nederlander in Oekraïne te gaan
meedoen aan de oorlog?

Antwoord 1, 2

Het kabinet heeft sinds het uitbreken van deze oorlog meermaals aangegeven dat het
zeer onverstandig is om naar Oekraïne af te reizen om mee te vechten. Afreizen en
meevechten is inderdaad gevaarlijk.

Vraag 3

Vindt u het aanvaardbaar dat Nederlanders worden geworven om in Oekraïne te gaan vechten?
Zo nee, wat onderneemt u hiertegen?

Antwoord 3

Het kabinet kan geen beperkingen opleggen aan de bewegingsvrijheid van Nederlanders
die naar Oekraïne af willen reizen maar roept Nederlanders met klem op om dat niet
te doen. Er geldt een negatief reisadvies voor heel Oekraïne.

Vraag 4

Erkent u dat het vaak kwetsbare mensen zijn die aan de oorlog in Oekraïne willen meedoen?
Hoe kunt u deze mensen tegen zichzelf in bescherming nemen?

Antwoord 4

Het is het kabinet noch bekend hoeveel Nederlanders zich aanmelden om in Oekraïne
mee te vechten in deze oorlog, noch wat hun achtergrond is.

Als het gaat om veteranen merkt het Nederlands Veteraneninstituut (NLVI) dat de oorlog
in de Oekraïne bij veteranen met een zorgvraag tot spanningen leidt. Het NLVI heeft
op 9 april jl. een bijeenkomst georganiseerd voor veteranen die behoefte hebben om
onder professionele begeleiding te praten over wat het conflict bij hen teweeg brengt.
Het NLVI verwijst veteranen die iets willen doen voor Oekraïne naar de diverse Veteranen
Ontmoetingscentra. Deze centra organiseren bijvoorbeeld humanitaire acties. Ook wordt
het op de website van het NLVI afgeraden om af te reizen naar Oekraïne.

Vraag 5

Hoe kijkt u ernaar dat Nederlanders die in Oekraïne gaan vechten ons land in gevaar
kunnen brengen, omdat Rusland Nederland daardoor als medeplichtig beschouwt?

Antwoord 5

Nederlanders die in Oekraïne gaan vechten doen dat op eigen initiatief. Het kabinet
raadt het Nederlanders af om naar Oekraïne te reizen. Tegelijkertijd kan het kabinet
geen beperkingen opleggen aan de bewegingsvrijheid van Nederlanders die naar Oekraïne
af willen reizen.

Vraag 6

Wat gebeurt er met Nederlanders die zich in Oekraïne schuldig maken aan oorlogsmisdaden?
Kunnen zij daarvoor in Nederland berecht worden?

Antwoord 6

Burgers hebben geen recht om aan een gewapende strijd deel te nemen en kunnen worden
vervolgd voor het plegen van geweld. Het toetreden tot een buitenlandse krijgsmacht,
hetgeen het recht geeft om deel te nemen aan vijandelijkheden, is niet strafbaar.
Het schenden van het humanitair oorlogsrecht is strafbaar en kan in Nederland worden
vervolgd.

Vraag 7

Wie zijn of waren, net als Gert Snitselaar, actief in de werving van Nederlanders
voor de oorlog in Oekraïne? Wat voor maatregelen neemt u tegen deze figuren?

Antwoord 7

Het kabinet kan niet ingaan op individuele zaken. In algemene zin geldt dat op grond
van artikel 205 van het Wetboek van Strafrecht een persoon door het Openbaar Ministerie
strafrechtelijk kan worden vervolgd als deze zonder toestemming van de regering iemand
werft voor een vreemde krijgsdienst of gewapende strijd. Indien een persoon voor dat
strafbare feit onherroepelijk is veroordeeld kan het Nederlanderschap worden ingetrokken,
tenzij dit zou leiden tot stateloosheid.

Vraag 8

Wat onderneemt u om Nederlanders die in Oekraïne willen gaan vechten te ontmoedigen?
Overweegt u hiertegen een verbod in te stellen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 8

Zoals aangegeven heeft het kabinet sinds het uitbreken van deze oorlog meermaals aangegeven
dat het zeer onverstandig is om naar Oekraïne af te reizen om mee te vechten. Er geldt
een negatief reisadvies voor heel Oekraïne. Het kabinet kan echter geen beperkingen
opleggen aan de bewegingsvrijheid van Nederlanders die naar Oekraïne willen afreizen.