Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Agema over meldingen dat kleine kinderen bijna zijn gestikt in papieren rietjes

Antwoord van Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 11 april
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 2269.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht ««Milieubewuste» rietjes zijn levensgevaarlijk voor
jonge kinderen: meldingen verstikking»?1

Antwoord 1

Dit bericht is gepubliceerd naar aanleiding van het persbericht van de Nederlandse
Voedsel en Warenautoriteit (NVWA): «NVWA onderzoekt verstikkingsgevaar papieren rietjes». Het wijst mogelijk op een ernstig risico van een relatief nieuw product. Het is
goed dat de NVWA een waarschuwing heeft afgegeven en hier nader onderzoek naar doet.

Vraag 2

Krijgt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) deze meldingen ook vanuit gehandicapteninstellingen
en verpleeghuizen, aangezien de indiener van deze schriftelijke vragen een soortgelijke
melding kreeg over papieren rietjes van iemand met een lichamelijke beperking?

Antwoord 2

Bij de IGJ zijn tot op heden geen meldingen van incidenten met papieren rietjes binnengekomen.

Vraag 3

Zo niet, bent u bereid de IGJ te vragen hier onderzoek naar te doen? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 3

De IGJ houdt toezicht op de kwaliteit en veiligheid van de zorg en doet hiervoor onafhankelijk
onderzoek op basis van de risico inschatting die zij maakt. Ik ga ervan uit dat wanneer
de IGJ aanleiding ziet voor een onderzoek, zij dit zelf zal initiëren en zie op dit
moment geen aanleiding om dit aan IGJ te verzoeken.

Vraag 4

Vindt u het advies van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) om goed op
te letten voldoende?

Antwoord 4

Het is nog niet duidelijk wat de omvang van het probleem is, hoe vaak incidenten voorkomen
en hoe ernstig de effecten zijn. Ik steun het initiatief van de NVWA om dit nader
te onderzoeken en zal in het oog houden of de toezichthouder signalen krijgt dat aanvullende
maatregelen nodig zijn.

Vraag 5

Zijn er meer meldingen binnengekomen bij de NVWA, nadat zij een oproep hiertoe deden?

Antwoord 5

Na de oproep van de NVWA zijn er zo’n 1.300 meldingen binnengekomen, variërend van
onvrede over de rietjes tot aan mogelijke incidenten van bijna verstikkingen. De NVWA
analyseert op dit moment de meldingen om de omvang en de ernst goed te kunnen vaststellen.
Op basis daarvan zullen vervolgacties worden bepaald.

Vraag 6

Weegt de milieuwinst op tegen het risico dat kleine kinderen, gehandicapten en hoogbejaarden
lopen op verstikking door de papieren rietjes? Zo ja, hoe dan?

Antwoord 6

Plastic rietjes voor eenmalig gebruik zijn sinds 3 juli 2021 verboden op basis van
de EU-Richtlijn 2019/904 betreffende de vermindering van de effecten van bepaalde
kunststofproducten op het milieu (Europese Single-use plastics richtlijn), omdat ze
in de top 10 van meest gevonden wegwerpplastics op Europese stranden voorkwamen. De
milieu-impact van deze wegwerpplastics is groot, waardoor met alle lidstaten passende
maatregelen per productcategorie zijn afgesproken.

Er zijn genoeg alternatieven voor plastic rietjes voorhanden. Naast papieren rietjes,
zijn er ook rietjes van andere materialen te verkrijgen, bijvoorbeeld herbruikbare
rietjes van siliconen of bamboe. Bovendien is een rietje niet altijd nodig. Er kan
ook gedronken worden uit een drinkfles, tuitbeker of een kinderdrinkbeker waarbij
het rietje onderdeel is van het product. In deze context vind ik het verbod op plastic
rietjes voor eenmalig gebruik een goede keuze. Bovendien is er reeds een uitzondering
op het verbod van plastic rietjes voor medisch gebruik, speciaal bedoeld voor ouderen
(en hun verzorgers) en kwetsbare groepen. Via drogisterijen en apotheken mogen de
plastic rietjes aan deze doelgroepen worden verstrekt.

Natuurlijk zijn ongelukken met kleine kinderen of kwetsbare groepen niet acceptabel.
Alternatieven die de plastic rietjes vervangen, moeten aan Europese en nationale productvereisten
voor veilig gebruik voldoen. De daarvoor verantwoordelijke instantie (NVWA) houdt
hierop toezicht.

Als er onverhoopt toch incidenten zijn, moeten de daarvoor verantwoordelijke instanties
dit oppakken. Blijkens het bericht waar de vragen naar verwijzen, gebeurt dit ook.

Vraag 7

Zo nee, bent u bereid de invoering van de papieren rietjes terug te draaien? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 7

De wetgeving schrijft niet het invoeren van papieren rietjes voor, maar verbiedt het
op de markt brengen van plastic rietjes voor eenmalig gebruik. Ik zie het terugdraaien
van dit verbod niet als een mogelijkheid, zie ook antwoord 6.