Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kuiken over de financiële ondersteuning op de BES-eilanden van ouders met een zorgintensief kind

Antwoord van Minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen), mede namens
de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (ontvangen 17 maart
2022).

Vraag 1

Kent u het bericht «Als ouder van een gehandicapt kind, kun je maar beter niet in
het Caribisch deel van Nederland wonen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de in het artikel genoemde mevrouw Cristina, die de zorg heeft
voor een kind dat intensieve zorg nodig heeft en daarbij al haar tijd en energie nodig
heeft, behalve veel respect ook de benodigde financiële ondersteuning verdient? Zo
ja, waarom en waarom krijgt zij die dan niet? Zo nee, waarom deelt u die mening niet?

Antwoord 2

Ouders van kinderen die intensieve zorg nodig hebben, kunnen het zwaar voor de kiezen
krijgen. Deze ouders hebben extra veel zorg voor hun kind en hebben extra kosten.
Daarom is er in Europees Nederland een aanvullende tegemoetkoming voor deze ouders:
een verdubbeling van de kinderbijslag. Ik vind dat een dergelijke verdubbeling er
ook voor Caribisch Nederland moet komen voor ouders van kinderen met een intensieve
zorgbehoefte.

Voortbouwend op de verkenning die mijn ambtsvoorganger heeft verricht, ben ik de afgelopen
periode gestart met het uitwerken van deze tegemoetkoming voor Caribisch Nederland,
zodat ook ouders in Caribisch Nederland een bijdrage krijgen voor de extra kosten.
Ik heb veel bewondering voor ouders zoals in het artikel, en het raakt me omdat ik
een ouder zie die haar uiterste best doet de eindjes aan elkaar te knopen om haar
zoon de zorg te bieden die hij nodig heeft.

Vraag 3

Deelt u de mening dat een verschil tussen de kinderbijlslag op Bonaire, Saba en Sint
Eustatius (de BES-eilanden) en het Europese deel van Nederland niet uit te leggen
valt op basis van een verschil tussen de kosten van levensonderhoud? Zo ja, waarom?
Zo nee, waar zit dat verschil in dit opzicht dan?

Antwoord 3

Een één-op-één vergelijking van de kosten van levensonderhoud in Caribisch Nederland
met kosten in Europees Nederland is veelal niet mogelijk, door verschillen in kostenpatronen
en stelsels. Voor specifiek de kinderbijslag geldt bijvoorbeeld dat de bedragen in
Europees Nederland gekoppeld zijn aan de leeftijd van het kind, terwijl in Caribisch
Nederland één bedrag per kind wordt uitgekeerd ongeacht de leeftijd van het kind.
Ook verschillen de betaaltermijnen.

Een dergelijke vergelijking vind ik ook niet zo behulpzaam bij de opgave waar we voor
staan, namelijk het realiseren van het ijkpunt sociaal minimum in Caribisch Nederland.
De afgelopen jaren zijn hierbij wezenlijke stappen gezet. Wat de kinderbijslag betreft
is het bedrag in 2022 meer dan verdubbeld ten opzichte van de hoogte van het bedrag
bij de invoering van de Wet kinderbijslagvoorziening BES in 2016. Dit laat onverlet
dat er nog flinke stappen gezet moeten worden om de bestaanszekerheid in Caribisch
Nederland te verbeteren. De ambities uit het coalitieakkoord worden momenteel vertaald
naar concrete maatregelen, onder coördinatie van de Staatssecretaris van Koninkrijksrelaties
en Digitalisering. In de onlangs aan uw Kamer gestuurde Hoofdlijnenbrief Koninkrijksrelaties
worden deze ambities verder toegelicht.2

Vraag 4

Kunt u uitleggen waarom de regeling van dubbele kinderbijslag voor ouders van een
kind dat intensieve zorg nodig heeft wel voor het Europese deel van Nederland geldt
maar niet voor de BES-eilanden? Zo ja, wat is die uitleg dan? Zo nee, hoe gaat u dan
zo snel als mogelijk deze regeling ook voor de BES-eilanden openstellen?

Antwoord 4

Bij de invoering van de Wet kinderbijslagvoorziening BES in 2016 stond het snel realiseren
van een eenvoudige regeling met een groot bereik voorop. Dubbele tegemoetkoming voor
kinderen die intensieve zorg behoeven is bij de vormgeving van de regeling toen niet
meegenomen. Het voorbeeld in het artikel illustreert dat kinderen in Caribisch Nederland
die intensieve zorg behoeven, net als in Europees Nederland extra kosten kunnen vergen.
Ik vind dat er ook een tegemoetkoming voor ouders van kinderen met een intensieve
zorgbehoefte in Caribisch Nederland moet komen.

De afgelopen periode heb ik de uitvoerings- en juridische aspecten van een dergelijke
regeling in kaart gebracht. Ook heb ik gesprekken gevoerd met verschillende organisaties
die kunnen adviseren of er sprake is van intensieve zorg, een rol die in Europees
Nederland wordt uitgevoerd door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Samen met
de RCN-unit SZW en de beoogd beoordelaar worden de uitvoeringsaspecten momenteel vormgegeven.
Tegelijkertijd wordt een wetsvoorstel uitgewerkt om de verstrekking van extra kinderbijslag
voor de betrokken ouders vast te leggen.

Vraag 5

Waarom blijft de zorg voor kinderen die intensieve zorg nodig hebben op de BES-eilanden
zover achter bij wat nodig is? Hoe gaat u zorgen dat dit snel verbetert?

Antwoord 5

Hierboven heb ik beschreven welke stappen ik zal nemen om de verstrekking van extra
kinderbijslag voor ouders van kinderen die intensieve zorg nodig hebben te realiseren.

Ik vind het belangrijk dat kinderen met een intensieve zorgbehoefte en hun ouders
of verzorgers de zorg en ondersteuning krijgen die zij nodig hebben. Daarvoor zetten
ook andere ministeries zich actief in.

Zo werkt het Ministerie van VWS continu samen met diverse zorgaanbieders om het zorgaanbod
in Caribisch Nederland te verbeteren, waaronder op het gebied van aanspraken op (langdurige)
zorg en hulpmiddelen. In het kader van het VN Verdrag handicap is een impuls gegeven
aan de zelfredzaamheid en participatie van kinderen en volwassenen met een beperking.
Uw Kamer is hierover op 27 november 2020 geïnformeerd.3 VWS zal in 2022 de kennis en expertise van een arts verstandelijk gehandicapten in
Caribisch Nederland inzetten om de doorontwikkeling van het voorzieningenaanbod voor
die specifieke groep te verkennen.

De Ministeries van VWS, OCW en SZW werken daarnaast nauw samen om ook de voorzieningen
voor onderwijs en kinderopvang beschikbaar te maken voor kinderen met een extra zorg-
of ondersteuningsbehoefte. Zo is een pilot gestart in het kader van het programma
BES(t)4Kids voor inclusieve kinderopvang, waarbij een aantal kinderopvangorganisaties
en organisaties voor naschoolse opvang met Sentro Akseso Boneiru en zorgaanbieders
samenwerkt om zorgkinderen op te vangen. Daarnaast wordt er gewerkt aan de inrichting
van specialistische onderwijsvoorzieningen op Bonaire. Dit in aanvulling op de gespecialiseerde
ondersteuning, die nu door het expertisecentrum onderwijszorg en op Kolegio Strea
Briante wordt verzorgd.