Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kat en Romke de Jong over het bericht 'Aantal startende ondernemers 'nog steeds erg hoog''

Antwoord van Minister Weerwind (Rechtsbescherming), mede namens de ministers van Economische
Zaken en Klimaat en voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen (ontvangen 15 maart
2022)

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Aantal startende ondernemers «nog steeds erg hoog»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat ook personen die onder Wet schuldsanering natuurlijke personen (WSNP-)bewindvoering,
schuldenbewind of curatele staan zich als ondernemer kunnen inschrijven bij de Kamer
van Koophandel?

Antwoord 2

Ja. Iedereen kan in beginsel een onderneming starten en wanneer dit gebeurt, dient
de onderneming te worden ingeschreven in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel.

Het is echter niet de bedoeling dat een schuldenaar buiten de bewindvoerder of de
rechter-commissaris om als ondernemer start. Een schuldsanering is gericht op liquidatie
van het vermogen en vereffening van de schulden en het zonder instemming inschrijven
als ondernemer past daar niet bij.

Voor personen die onder beschermingsbewind staan, is het moeilijk om te starten als
ondernemer, omdat de bewindvoerder de administratie en het beheer heeft.

Anders dan bij schuldsanering en onderbewindstelling leidt onder curatelestelling
tot handelingsonbekwaamheid van de onder curatele gestelde. Voor het verrichten van
rechtshandelingen is toestemming nodig van zijn curator. Indien er toch een onderneming
wordt gestart zonder toestemming, dan zal de curator de nietigheid inroepen van alle
daarop betrekking hebbende rechtshandelingen.

Vraag 3

Hoeveel gevallen zijn er bekend van personen die onder WSNP-bewindvoering, schuldenbewind of curatele stonden en zich zonder toestemming van de bewindvoerder
inschreven bij de Kamer van Koophandel?

Antwoord 3

Dergelijke gegevens worden niet bijgehouden, noch voor de schuldsaneringsprocedure,
noch voor het beschermingsbewind of de curatele.

Bij de Kamer van Koophandel zijn een paar gevallen bekend waarbij een bewindvoerder
melding heeft gedaan van een ondernemer die zich ondanks het bestaan van een onder
Wsnp-bewindvoering, beschermingsbewind of ondercuratelestelling heeft ingeschreven.

Vraag 4

Op welke wijze controleert de Kamer van Koophandel of personen die zich inschrijven
onder WSNP-bewindvoering, schuldenbewind of curatele staat?

Antwoord 4

Bij een opgave voor een inschrijving controleert de Kamer van Koophandel de bevoegdheid
van de aangever en de juistheid van de opgave.

Wanneer de aangever aan de balie zodanig warrig of onsamenhangend overkomt dat er
bij de medewerker van de Kamer van Koophandel twijfel ontstaat aan de bevoegdheid
tot opgave, zal door de Kamer van Koophandel nader onderzoek worden gedaan. In voorkomende
gevallen wordt dan ook het Centraal curatele- en bewindregister gecontroleerd. Indien
blijkt dat er sprake is van een Wsnp-bewindvoering, schuldenbewind of een ondercuratelestelling
zal de Kamer van Koophandel verzoeken om bewijs van de toestemming van de bewindvoerder
of de curator.

De bewindvoerder en de curator zijn verplicht een onder bewindstelling en een onder
curatelestelling van een ondernemer ter registratie aan het Handelsregister op te
geven.

Vraag 5

Als dit niet wordt gecontroleerd, waarom niet?

Antwoord 5

De Kamer van Koophandel krijgt, mede in verhouding tot het jaarlijks grote aantal
inschrijvingen dat in het Handelsregister wordt verwerkt, relatief weinig signalen
dat een onderneming zonder medeweten van de curator of bewindvoerder is ingeschreven.

Een controle van het Centraal curatele- en bewindregister (en ook het Centraal Insolventieregister)
is ook niet sluitend, omdat niet alle relevante gegevens daarin zijn opgenomen. Zo
zijn beschermingsbewinden die voor 1 januari 2014 zijn uitgesproken meestal niet openbaar,
tenzij de rechter anders heeft beslist.

Vraag 6, 7

Bent u van mening dat personen die onder WSNP-bewindvoering, schuldenbewind of curatele
bewind staan extra voorlichting zouden moeten krijgen over de kosten en risico’s die
zijn verbonden aan het starten van een onderneming en dat een controle op het Inzage
Centraal Curatele- en bewindregister daarom gewenst is?

Welke voorlichting wordt er momenteel gegeven aan personen die zich inschrijven bij
de Kamer van Koophandel en in hoeverre wordt hierbij bijzondere aandacht besteed aan
personen in een financieel kwetsbare positie?

Antwoord 6, 7

In een reeds geplande actualisatie van de voorlichting rondom het starten van een
bedrijf en schulden zal de Kamer van Koophandel de situatie van personen in een financieel
kwetsbare positie, zoals de situatie van een (WSNP-)bewindvoering, schuldenbewind
of een ondercuratelestelling meenemen.

Vanuit de context van de desbetreffende regimes (te weten de WSNP, de onder bewindstelling
of de onder curatele stelling) worden de desbetreffende personen door de rechter-commissaris,
de Wsnp-bewindvoerder, de bewindvoerder of curator al gewezen dan wel geïnformeerd
over welke rechten, bevoegdheden en/of verplichtingen ze hebben. Aanvullende maatregelen
worden niet noodzakelijk geacht.

Vraag 8

Welke mogelijkheden zijn er om de kosten van een inschrijving bij de Kamer van Koophandel
kwijt te schelden voor personen in een financieel kwetsbare positie, zoals personen
die onder WSNP-bewindvoering, schuldenbewind of curatele bewind staan?

Antwoord 8

Iemand die in een schuldsaneringsregime zit en zelf kosten maakt voor een inschrijving,
gaat gedurende die procedure een nieuwe schuld aan en die zal moeten worden voldaan
vanuit het vrij te laten bedrag. De vordering kan namelijk niet ten koste gaan van
de boedel die bestaat om de oude (bestaande) schuldeisers uit te voldoen. Het is aan
de bewindvoerder om te bepalen of deze nieuwe schuld naar verwachting kan worden afgelost
gedurende de looptijd of dat het een bovenmatige schuld is.

Voor een curatele geldt dat dit leidt tot handelingsonbekwaamheid van de onder curatele
gestelde. Op grond van artikel 3:32 van het Burgerlijk Wetboek is een rechtshandeling
van een onbekwame vernietigbaar. Voor beschermingsbewind geldt dat de bewindvoerder
de ongeldigheid van een rechtshandeling, die ondanks het bewind door de onder bewind
gestelde is verricht, aan de wederpartij kan tegenwerpen als deze wederpartij het
bewind kende of behoorde te kennen.

Hoewel de Handelsregisterregelgeving geen expliciete bepaling kent voor kwijtschelding
van gemaakte inschrijfkosten, kan de Kamer van Koophandel bij een Wsnp-traject of
(een niet kenbaar) beschermingsbewind, in overleg met de bewindvoerder, bezien wat
de mogelijkheden zijn. De Kamer van Koophandel zal in zo’n geval oog hebben voor de
menselijke maat.

Vraag 9, 10

Mag de Kamer van Koophandel doorverwijzen naar de gemeentelijke schuldhulpverlening
als de inschrijvingskosten over een lange periode niet zijn voldaan?

Zo nee, hoe staat u er tegenover dit toe te voegen aan de wet Vroegsignalering gemeentelijke
schuldhulpverlening?

Antwoord 9, 10

Op dit moment verstrekken schuldeisers betalingsachterstanden met betrekking tot huur,
energie, drinkwater en zorgverzekering aan de gemeente. Extra signalen zijn zinvol
als daarmee mensen met schulden beter en eerder kunnen worden bereikt door de schuldhulpverlening.
Om dat te toetsen heeft de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening een experimenteerbepaling.
Op 1 januari 2022 is een aantal gemeenten experimenten gestart met vroegsignalering
van hypotheekachterstanden en gemeentelijke belastingschulden.

Betalingsachterstanden van inschrijvingskosten in het Handelsregister vallen thans
niet onder deze experimenteerbepaling en de Kamer van Koophandel mag dan ook geen
signalen van betalingsachterstanden verstrekken aan de gemeentelijke schuldhulpverlening.
De Kamer van Koophandel wijst ondernemers wel op de mogelijkheden van schuldhulpverlening
bij de gemeente.

Schuldeisers en gemeenten kunnen voorstellen voor nieuwe experimenten doen. Op voorhand
lijkt een experiment met de Kamer van Koophandel niet kansrijk, omdat het om een relatief
klein bedrag gaat en een beperkte doelgroep (ondernemers met schulden).

De jaarlijkse bijdrage aan de Kamer van Koophandel is afgeschaft in 2013. De enige
vergoeding die een onderneming thans in verband met zijn inschrijving is verschuldigd,
is de eenmalige inschrijfvergoeding van € 51,95.

Vraag 11

Bent u bereid om deze vragen te beantwoorden voor het nog in te plannen commissiedebat
Armoede en Schulden?

Antwoord 11

Ja.