Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kwint en De Hoop over de aangenomen motie van de leden Kwint en Van den Hul over het in kaart brengen van belemmeringen voor zwangerschapsverlof in het hoger onderwijs (Kamerstuk 35 252, nr. 19)

Antwoord van Minister Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 11 maart
2022).

Vraag 1

Bent u bekend met de brief van uw voorganger waarin ze aangaf dat een nieuw kabinet
moet beslissen over het al dan niet wettelijk verankeren van zwangerschapsverlof in
het hoger onderwijs?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel hogescholen en universiteiten hebben inmiddels de handreiking Zwangere studenten
en studerende ouders in het hoger onderwijs opgenomen in het studentenstatuut? Bent
u van plan om instellingen die dit nog niet hebben gedaan hierop aan te spreken? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 2

Binnen de Landelijke Werkgroep Studentenwelzijn is met de vertegenwoordigers van de
instellingen (VH en UNL, toen nog VSNU) afgesproken dat hogescholen en universiteiten
vrij zijn in de vorm waarop zij de inhoud van de handreiking implementeren. Daarbij
is aangestuurd op opneming in het studentenstatuut. Door universiteiten en hogescholen
is daar op verschillende manieren gehoor aan gegeven. Enkele instellingen hebben de
onderdelen inderdaad opgenomen in het studentenstatuut, of zijn voornemens dit te
doen bij de eerstvolgende wijziging. Dit heeft er mee te maken dat veel instellingen
ten tijde van het maken van deze afspraken in september 2021, hun studentenstatuut
voor collegejaar 2021–2022 reeds hadden vastgesteld. Het Expertisecentrum Inclusief
Onderwijs (ECIO) heeft na publicatie van de handreiking informatiesessies georganiseerd
voor de instellingen. Op de website van veel instellingen wordt verwezen naar de handreiking.
De informatie daarin is ook te vinden op www.hogeronderwijstoegankelijk.nl. Uit een inventarisatie langs de instellingen blijkt dat de studentendecanen goed
bekend zijn met de handreiking en daarnaar handelen.

Ik heb naar aanleiding van uw vragen de VH en UNL gevraagd de handreiking nogmaals
onder de aandacht te brengen bij de instellingen en daarbij verwezen naar de afspraken
die gemaakt zijn binnen de Landelijke Werkgroep Studentenwelzijn.

Vraag 3

Bent u voornemens om zwangerschapsverlof in het hoger onderwijs wettelijk te verankeren?
Zo nee, waarom niet? Op welke andere manier gaat u de rechtspositie van zwangere studenten
verbeteren?

Antwoord 3

Voor zwangere studenten en studerende ouders in het hoger onderwijs is een divers
pakket aan mogelijkheden voor maatwerk gebundeld in de door u aangehaalde handreiking.
Uit een inventarisatie langs de instellingen blijkt dat de instellingen in het hoger
onderwijs bekend zijn met de handreiking Zwangere studenten en studerende ouders en
dat studentendecanen ook conform de handreiking handelen. Tegelijkertijd geven instellingen
aan dat het niet vaak voorkomt dat studenten zich melden met een hulpvraag rond zwangerschap
of ouderschap.

Voor alleenstaande studerende ouders bestaat de Eenoudertoeslag bovenop de studiefinanciering.
Deze kan bij DUO worden aangevraagd. Daarnaast kunnen studenten die vanwege zwangerschap
of ouderschap studievertraging oplopen een beroep doen op het Profileringsfonds van
hun hogeschool of universiteit. Tijdens de begrotingsbehandeling op 18 november 2021
heeft de toenmalige Minister van OCW toegezegd dat dit fonds zal worden omgedoopt
tot studentenondersteuningsfonds. Door de naamswijziging zou direct duidelijker moeten
zijn dat dit fonds tevens bedoeld is voor studenten die door bijzondere omstandigheden
(zoals zwangerschap) studievertraging oplopen, en daardoor een ondersteuningsbehoefte
hebben. Mij hebben geen signalen bereikt van voort bestaande problemen rond de rechtspositie
en de ondersteuning van zwangere studenten en studerende moeders. Uit de Monitor beleidsmaatregelen
2020–2021 blijkt dat het slechts om een zeer kleine groep studenten gaat, waarvan
slechts een deel belemmeringen ervaart in de studie. De eerder aangekondigde ambtelijke
verkenning naar de verankering van hun rechtspositie is nog gaande. Daarbij worden
ook de resultaten van de Studentenmonitor betrokken. In deze studentenenquête kan
de groep zwangere studenten en studerende ouders zelf aangeven of en welke problemen
zij op dit moment nog ervaren. Op basis daarvan kan ik oordelen of uitbreiding of
bestendiging van de rechtspositie van deze studenten nodig is.