Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Hammelburg over humanitaire actie in Oekraïne

Antwoord van Minister Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking)
(ontvangen 27 februari 2022).

Vraag 1 en 2

In hoeverre bereidt u zich voor op verschillende humanitaire crisisscenario’s in en
rond Oekraïne veroorzaakt door de Russische aanval?

Kunt u uiteenzetten hoe de verschillende humanitaire crisisscenario’s eruitzien?

Antwoord 1 en 2

Voor de Nederlandse respons op de humanitaire gevolgen van de Russische inval in Oekraïne
houdt Nederland nauw contact met de daarvoor verantwoordelijke organisaties: OCHA,
de VN-organisatie die de internationale noodhulp coördineert, ECHO, de noodhulporganisatie
van de EU, en het Rode Kruis. Nederland kijkt actief naar de ontwikkeling van de humanitaire
noden en koerst de respons op de informatie en analyses van onze vertrouwde partners.
Daarmee kan de geboden hulp zo goed mogelijk aansluiten bij de noden van de getroffen
landen. De VN en het Rode Kruis zullen de komende dagen nieuwe hulpverzoeken uitbrengen,
gebaseerd op de huidige inschatting van noden in Oekraïne en omringende landen.

De algemene situatie in Oekraïne is echter zeer onzeker en ontwikkelt zich snel. De
humanitaire implicaties en noden zijn daardoor slecht in te schatten. Adequate rapportages
en analyse ontbreken nog, maar uit eerste berichtgeving blijkt dat hulpverleners gebrekkige
toegang hebben tot de getroffen gebieden en momenteel zelf moeten schuilen voor het
geweld. Nederland zal partijen daarom blijven oproepen om het internationaal humanitair
recht na te leven. Het is van het grootste belang dat humanitaire actoren ongehinderd
toegang hebben om levensreddende en spoedeisende hulp te verlenen. Ook de veiligheid
van hulpverleners is en moet een prioriteit blijven voor alle betrokken partijen.

Vraag 3 en 4

Zijn er middelen gereserveerd om humanitaire noodhulp te kunnen bieden wanneer dat
nodig blijkt?

Bent u bereid deze middelen waar nodig onmiddellijk in te zetten?

Antwoord 3 en 4

VN-noodhulporganisaties als OCHA, UNICEF, WFP en UNHCR, en het Rode Kruis hebben zich
de afgelopen periode voorbereid op verslechtering van de humanitaire situatie in Oekraïne.
Deze organisaties zijn al ter plekke actief en hebben meegedeeld «to stay and deliver».
Een en ander is mede mogelijk dankzij de meerjarige en ongeoormerkte financiering
van Nederland aan deze humanitaire partners. Die flexibele, vroegtijdige vorm van
steun is één van de pijlers van het Nederlandse noodhulpbeleid.

Om de coördinatie en uitvoering van de hulpverlening inzake Oekraïne in goede banen
te leiden wordt in Genève een interagency Emergency Operations Centre opgezet. Dit centrum richt zich op coordinatie van de einternationale hulp en nationale
respons. De leiding is in handen van OCHA en UNHCR.Wat betreft de respons richt de
aandacht zich op voortzetting van de lopende noodhulp in het kader van het eerder
gepubliceerde Humanitarian Response Plan en op contingency planning voor met name de opvang van ontheemden en vluchtelingen in Oekraïne en de buurlanden.

De VN heeft aangekondigd op dinsdag a.s. een geactualiseerde noodhulpplan en hulpverzoek
uit te brengen. Het kabinet maakt daarvoor onmiddellijk € 20 miljoen vrij voor de
door de VN gecoördineerde humanitaire hulp in Oekraïne en de buurlanden, ten behoeve
van de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Daarmee kunnen mensen die op de vlucht
slaan voorzien worden met essentiële goederen en diensten, zoals voedsel, water en
medische zorg

De VN heeft via het mondiale VN-noodfonds CERF ook reeds een bedrag van USD 20 miljoen
vrijgemaakt voor het lenigen van acute humanitaire noden in de regio’s Donetsk en
Loegansk en andere delen van het land. Nederland draagt in 2022 een totaal van 55
miljoen euro bij aan CERF en is daarmee de vijfde donor

Via het EU Civil Protection Mechanism(UCPM) heeft Nederland ook hulpverzoeken ontvangen van autoriteiten in Oekraïne en
buurlanden voor humanitaire hulp aan de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Het
kabinet stelt op verzoek van de autoriteiten in Moldavië hulpgoederen ter beschikking
voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen aldaar, ter waarde van ruim een half miljoen
euro. Deze goederen gaan vandaag nog op transport. Ook stelt het kabinet op verzoek
van de Oekraïense autoriteiten, via het UCPM, medicijnen en medische hulpgoederen
beschikbaar; deze zending vertrekt begin deze week. De goederen voor Moldavië gaan
vandaag nog op transport; de medische hulpgoederen volgen begin deze week

Het Nederlandse Rode Kruis en de leden van de Dutch Relief Alliance treffen momenteel voorbereidingen voor het opstarten en opschalen van hun hulpactiviteiten.
Hiervoor worden momenteel de humanitaire noden in kaart gebracht.

Als EU-lidstaat draagt Nederland ook bij aan het werk van de EU noodhulporganisatie
ECHO.

De Kamer zal op de hoogte worden gehouden van alle relevante ontwikkelingen en verdere
humanitaire hulp voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne.

Vraag 5

Kunt u, ondanks het op dit moment onzekere verloop van de situatie in Oekraïne en
mijn volle begrip daarvoor, uiteenzetten hoe de humanitaire noodhulp aan Oekraïne
eruit zal zien?

Antwoord 5

Zie het antwoord op vragen 1 en 2

Vraag 6 en 7

Kunt u toezeggen op zeer korte termijn over de behoefte aan noodhulp te spreken met
de Oekraïense autoriteiten?

Kunt u toezeggen op zeer korte termijn met uw counterparts binnen de Europese Unie
te spreken over de gezamenlijke strategie voor het bieden van noodhulp?

Antwoord 6 en 7

Het kabinet staat in voortdurend contact met de Oekraïense autoriteiten, en de autoriteiten
in buurlanden, over de behoefte aan noodhulp – rechtstreeks, in EU- en VN-verband
en in de verschillende overleggen voor de coördinatie van internationale hulpverlening.
De verdere mogelijkheden voor steun vanuit de EU zullen ook tijdens de informele RBZ/OS
van 6 en 7 maart a.s. aan de orde komen.