Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Ellian over het feit dat advocatenkantoor Van Doorne N.V. door ITV is ingeschakeld om onderzoek te doen naar de ernstige situatie rondom de voormalig deelnemers van The Voice of Holland

Antwoord van Minister Weerwind (Rechtsbescherming) (ontvangen 25 februari 2022). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 1708.

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat advocatenkantoor Van Doorne N.V. door ITV is ingeschakeld
om onderzoek te doen naar de ernstige situatie rondom de voormalig deelnemers van
The Voice of Holland?1
2

Antwoord 1

Ja. Laat ik vooropstellen dat ik geschrokken ben van de ernstige situatie rondom de
voormalig deelnemers van The Voice of Holland. Mij is bekend dat Van Doorne N.V. door
ITV is ingeschakeld en dat er inmiddels meerdere aangiften zijn gedaan bij de politie.
Het feit dat er in opdracht van ITV onderzoek wordt gedaan, doet niets af aan de eigenstandige
afweging van het openbaar ministerie (OM) zelf strafrechtelijk onderzoek te doen.
Het OM bekijkt per aangifte of er aanleiding is voor een strafrechtelijk onderzoek.

Vraag 2

In hoeverre bent u van mening dat een advocaat, als zijnde partijdig zoals de kernwaarden
van de advocatuur ook voorschrijven, «onafhankelijk extern onderzoek» kan doen naar
mogelijke strafbare feiten en misstanden die plaatsvonden tijdens en rondom de productieactiviteiten
van de opdrachtgever?

Antwoord 2

Onafhankelijkheid en partijdigheid zijn beide kernwaarden van de advocatuur.3 Dat de advocaat bij zijn beroepsuitoefening partijdig is, lijkt op het eerste gezicht
op gespannen voet te staan met het vereiste van onafhankelijkheid. Partijdige belangenbehartiging
en onafhankelijkheid zijn echter complementair aan elkaar.4 De advocaat is in zijn taakuitoefening onafhankelijk, niet alleen ten opzichte van
bijvoorbeeld de overheid, maar ook ten opzichte van zijn cliënt. De advocaat is tevens
partijdig en dient daarmee primair het belang van de cliënt, maar hij is en blijft
daarbij kritisch en heeft ook oog voor de belangen van andere betrokkenen (zoals de
wederpartij of derden).

In antwoord op eerdere Kamervragen is door de toenmalig Minister van Justitie en Veiligheid
aangegeven dat de geldende beroeps- en gedragsregels en het tuchtrecht voldoende mogelijkheden
geven om een mogelijke spanning tussen partijdigheid en onafhankelijkheid het hoofd
te kunnen bieden.5 Ik onderschrijf dat, evenals het uitgangspunt dat de positie en de rechten van slachtoffers
van zedendelicten dienen te worden gerespecteerd.

Het is op zichzelf te prijzen dat ITV zelf onderzoek wil laten uitvoeren naar mogelijke
misstanden bij het televisieprogramma The Voice of Holland. Een dergelijk onderzoek kan ook door een advocatenkantoor worden uitgevoerd, zolang
is gewaarborgd dat de advocaat zelf of het onderzoeksteam waaraan hij leiding geeft
of waarvan hij deel uitmaakt, over voldoende deskundigheid beschikt op het gebied
van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De advocaat is namelijk op grond van de eigen
regelgeving van de NOvA verplicht om alleen zaken aan te nemen waarvoor hij de deskundigheid
bezit dan wel waarvoor hij gebruik maakt van de deskundigheid van anderen.6

Vraag 3

Onderschrijft u dat een onderzoek door ingeschakelde advocaten slechts kan dienen
ter bepaling van de rechtspositie van de opdrachtgever en dus altijd tot het inkleuren
van partijbelang zal leiden, zoals ook blijkt uit het standpunt van de Orde van Advocaten,
en dus niet primair gericht is op waarheidsvinding? Zo ja/nee, waarom?

Antwoord 3

Zoals in het antwoord op vraag 2 is aangegeven is de advocaat een partijdige belangenbehartiger
die in zijn werk onafhankelijk dient te opereren. Het feit dat de advocaat een partijdige
belangenbehartiger is, maakt dat het onderzoek primair bedoeld is voor de bepaling
van de rechtspositie van de cliënt. In de beantwoording op eerdere Kamervragen is
reeds toegelicht dat het OM een onderzoek dat in opdracht van een bedrijf is verricht,
kan betrekken bij het opsporingsonderzoek, bijvoorbeeld naar mogelijke financieel-economische
delicten. In een dergelijk geval wordt het externe onderzoek door het OM gecontroleerd
en geverifieerd op voldoende diepgang, volledigheid en juistheid.7

Vraag 4

Hoe ziet u de relatie tussen ITV en de ingeschakelde advocaten en daarmee de status
van het onderzoek juist in het licht van het feit dat de advocaten onderzoek doen
ter bepaling van de rechtspositie van de opdrachtgever ITV?

Antwoord 4

Uit het persbericht van ITV blijkt dat ITV het advocatenkantoor Van Doorne heeft ingeschakeld
om onderzoek te doen naar wat er gebeurd is bij het televisieprogramma The Voice of Holland. Dat maakt dat er sprake is van een advocaat-cliënt relatie tussen Van Doorne en
ITV. Zoals bij vraag 2 en 3 is aangegeven, betekent dit dat Van Doorne de werkzaamheden
uitvoert binnen de kernwaarden en andere beroeps- en gedragsregels die gelden voor
advocaten.

Vraag 5

Wat vindt u ervan dat ITV slachtoffers heeft opgeroepen zich te melden bij het door
haar ingeschakelde advocatenkantoor Van Doorne?

Antwoord 5

Het klopt dat ITV iedereen die het slachtoffer is geworden of getuige is geweest van
ongepast gedrag rond het televisieprogramma The Voice of Holland aanmoedigt om contact op te nemen met het ingeschakelde advocatenkantoor. Tegelijkertijd
heeft ITV ten zeerste aangeraden dat slachtoffers of getuigen van strafbare feiten
direct aangifte doen bij de politie. Ik vind dat een verstandig advies. De opsporing
van strafbare feiten en de strafrechtelijke vervolging ervan zijn bevoegdheden van
de politie en het OM.

Vraag 6

Hoe groot is volgens u het risico dat de (rechts)positie van slachtoffers verslechtert,
indien zij spreken met advocaten die namens de opdrachtgever onderzoek verrichten
naar mogelijke strafbare feiten en misstanden die plaatsvonden tijdens en rondom de
productieactiviteiten van de opdrachtgever?

Antwoord 6

Het belang van slachtoffers staat voorop. Het is van groot belang dat slachtofferrechten
worden gerespecteerd, ook in de fase van onderzoek en opsporing. Een particulier onderzoek
naar gebeurtenissen beperkt niet de rechten van slachtoffers en beperkt ook niet de
mogelijkheden om een opsporingsonderzoek te starten. Slachtoffers zijn bovendien niet
verplicht om medewerking te verlenen aan het onderzoek door het ingeschakelde advocatenkantoor.

In het kader van het onderzoek, dat nu in opdracht van ITV wordt uitgevoerd, wijzen
de onderzoekers van het advocatenkantoor erop dat slachtoffers bij vermoedens van
strafbare feiten daarvan melding doen bij de politie. Dit om te waarborgen dat verklaringen
van slachtoffers bruikbaar zijn in het strafproces en te voorkomen dat hun rechtspositie
verslechtert.

Vraag 7

Deelt u de mening dat slachtoffers zich bij vermeende strafbare feiten altijd primair
dienen te melden bij de politie en beschermd dienen te worden? Zo ja/nee, waarom?

Antwoord 7

Ja. Slachtoffers kunnen zich altijd rechtstreeks kunnen melden bij de politie, maar
bijvoorbeeld ook bij Slachtofferhulp Nederland. Als een slachtoffer zich meldt bij
de politie wordt een slachtoffer een persoonlijk en informatief gesprek aangeboden.
Als blijkt dat er mogelijk iets strafbaars is gebeurd, dan kan het slachtoffer als
deze dat wil, vervolgens aangifte doen bij de politie. Dat besluit is aan slachtoffers
zelf. Daarnaast biedt de politie algemene voorlichting aan op de website www.politie.nl over het melden of doen van aangifte in zedenzaken.8

De politie kan na een eerste beoordeling van een aangifte en na besluitvorming door
de officier van justitie een strafrechtelijk onderzoek starten. De belangen van slachtoffers
wegen zwaar mee bij de afweging of en zo ja, hoe in een zedenzaak strafrechtelijk
opgetreden moet worden.

Zowel de politie als het OM nemen zaken rondom seksueel misbruik buitengewoon serieus.
Strafrechtelijke onderzoeken worden uitgevoerd door deskundige teams bestaand uit
gespecialiseerde rechercheurs en officieren van justitie. Het verkrijgen van bewijs
in zedenzaken is vaak lastig en kan veel tijd in beslag nemen. In zedenzaken is het
daarom uiterst belangrijk dat zorgvuldig onderzocht en zo precies mogelijk vastgesteld
wordt wat er is gebeurd. Dit stelt het OM vervolgens in staat om zorgvuldige vervolgingsbeslissing
te kunnen nemen.

Hiervoor is het nodig dat aangevers en (andere) getuigen zoveel mogelijk afzonderlijk
worden gehoord door de politie, zodat (ook onbewuste) beïnvloeding wordt voorkomen.
Bij het voeren van gesprekken met anderen dan de professionals van de politie en het
OM bestaat de kans dat dit een negatieve invloed heeft op het vervolg van een eventueel
opsporingsonderzoek.

Vraag 8

Bent u bereid om in gesprek te gaan met de NOvA en Slachtofferhulp Nederland over
de ontstane ongewenste situatie en gaat u de ontwikkelingen in deze zaak betrekken
bij het onderzoek dat het WODC nu verricht naar de voor- en nadelen van zelfonderzoek
door advocaten? Zo ja/nee, waarom?

Antwoord 8

Ja, zowel met de NOvA als Slachtofferhulp Nederland heb ik regelmatig overleg. Ik
zal bij hen aandacht blijven vragen voor de rechten en de positie van slachtoffers
in zedenzaken. Het is van belang dat rechten van slachtoffers door een ieder worden
gerespecteerd en dat er oog is voor hun kwetsbaarheid. Dat is niet alleen een verantwoordelijkheid
van werkgevers, maar ook van ingeschakelde onderzoekers, advocaten of andere deskundigen.

Het onderzoek dat in opdracht van het WODC is gestart, richt zich op de voor- en nadelen
van zelfonderzoek en zelfmeldingen door bedrijven specifiek in fraude- en corruptiezaken.9 De wet- en regelgeving, praktijkervaringen en de opsporing van fraude- en corruptiezaken
is niet vergelijkbaar met die van zedenzaken. Dat betekent ook dat voor (onderzoek
naar) fraude- en corruptiezaken of zedenzaken zeer verschillende expertise nodig is.
Het is gelet op de uitvoering van dat onderzoek niet mogelijk om de focus op fraude-
en corruptiezaken te wijzigen met het oog op zedenzaken. Ik zal uw Kamer informeren
na afronding van het WODC-onderzoek en ik zal dan bezien of en zo ja, welke stappen
dienen te worden genomen met betrekking tot de huidige werkwijze waarin bedrijven
zelf onderzoek laten verrichten.

Vraag 9

Op welke wijze gaat u verder toezien op de bescherming van de (rechts)positie van
de slachtoffers in deze zaak?

Antwoord 9

Zoals in het antwoord op vraag 7 is toegelicht, neemt de politie alle meldingen en
aangiften met aandacht op. Het borgen van de positie van het slachtoffer is een speerpunt
van dit kabinet. In de afgelopen jaren zijn in wetgeving verbeteringen aangebracht
om slachtoffers beter te beschermen en ook een prominentere rol te geven binnen het
strafproces. Slachtoffers worden actiever gewezen op de rechten die zij hebben, zoals
het recht op informatie, hulp, bescherming en het doen van een aangifte. Zo werd in
2021 de Wet uitbreiding slachtofferrechten aangenomen.10 Alle slachtoffers kunnen bovendien altijd bij Slachtofferhulp Nederland terecht voor
kosteloze juridische hulp bij een strafproces en emotionele steun. Voor slachtoffers
van zedenzaken geldt bovendien dat zij recht hebben op kosteloze rechtsbijstand als
zij een advocaat willen inschakelen.