Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kerseboom over de vaccinatieplicht voor Oostenrijkers

Antwoord van Minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 9 februari 2022).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Austrian parliament approves vaccine mandate for adults»
van ABC News van 20 januari 20221?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u een voorstander van directe vaccinatiedwang?

Antwoord 2

In Nederland is geen sprake van een vaccinatieplicht. Het is een eigen keuze van burgers
zich al dan niet te laten vaccineren. Wel vind ik het van groot collectief belang
om deelname aan het vaccinatieprogramma te stimuleren. De overheid heeft de verantwoordelijkheid
om met beleidsinterventies de volksgezondheid te bevorderen en moet tegelijkertijd
de individuele rechten en belangen van burgers respecteren. Het collectieve belang
van bescherming van de volksgezondheid moet steeds worden afgewogen tegen de mate
waarin een beleidsinterventie ingrijpt op individuele rechten en belangen.

Vraag 3

Erkent u dat de (terugkerende) geldboetes van maar liefst 3.600 euro die vanaf 1 februari
2022 aan ongevaccineerde Oostenrijkers zullen worden opgelegd een ondraaglijke financiële
last zullen zijn voor veel Oostenrijkers, waardoor zij niet meer in hun levensonderhoud
zullen kunnen voorzien en om die reden binnenkort geen andere keuze meer hebben dan
zich te laten vaccineren, ook al willen zij dat niet?

Antwoord 3

Volksgezondheid is een nationale bevoegdheid. Het is aan Oostenrijk om te bepalen
welke maatregelen noodzakelijk zijn in het belang van de volksgezondheid. Het is in
deze context niet aan het kabinet om een oordeel te vellen over het Oostenrijkse regeringsbeleid.

Vraag 4

Erkent u dat er vanaf 1 februari 2022 sprake is van directe vaccinatiedwang voor Oostenrijkers?
Zo nee, wanneer is er dan volgens u pas sprake van directe vaccinatiedwang?

Antwoord 4

Zoals in het Gezondheidsraadadvies van 4 februari 2021 «Ethische en juridische afwegingen
COVID-19-vaccinatie» staat beschreven, is er sprake van dwang wanneer iemand tegen
zijn wil wordt genoodzaakt iets te doen of te laten. De Gezondheidsraad geeft aan
dat «vaccinatiedwang betekent dat, met tussenkomst van de rechter, iemand tegen zijn
wil wordt gevaccineerd, ook als hij zich (fysiek) verzet». Bij vaccinatiedwang is
er dus geen keuzevrijheid.

Vraag 5

Hecht u aan de lichamelijke integriteit van andere EU-burgers?

Antwoord 5

Ja.

Vraag 6

Hoe valt een vaccinatieplicht zoals in Oostenrijk volgens u te rijmen met het grondrecht
lichamelijke integriteit?

Antwoord 6

Een afweging van grondrechten, zoals het recht op zelfbeschikking en op lichamelijke
integriteit, staat centraal in de huidige discussie over vaccinatiedwang- en drang.
Het collectieve belang van een hoge vaccinatiegraad moet afgewogen worden ten opzichte
van het recht van individuen om wel of niet te kiezen voor vaccinatie tegen het coronavirus.

Het is aan Oostenrijk om bij de vaststelling van dergelijke maatregelen te voldoen
aan de vereisten van noodzakelijkheid, proportionaliteit, tijdelijkheid en rechterlijke
controle. Ook geldt de verplichting om de waarden van de Europese Unie (van artikel
2 VEU) te respecteren. Hieronder valt onder andere het respecteren van democratie,
de rechtsstaat, en internationale verdragsverplichtingen. Binnen deze kaders hebben
de lidstaten beleidsvrijheid om tot een eigen afweging te komen en een balans te vinden
binnen de ingewikkelde afwegingen die moeten worden gemaakt naar aanleiding van de
binnenlandse gezondheidssituatie.

In Oostenrijk is inmiddels 83% van de bevolking gevaccineerd (op 1 februari jl.).
Er zijn ongeveer 43.000 nieuwe besmettingen per dag op een bevolking van 8,9 miljoen
inwoners (26 januari jl.) De Oostenrijkse regering heeft gekozen voor een vaccinatieplicht.
De geldboetes die kunnen worden opgelegd wanneer iemand niet gevaccineerd is, beginnen
bij 600 euro en kunnen, na een herinnering per kwartaal, oplopen tot maximaal 3.600
euro. De vaccinatieplicht geldt niet voor zwangere vrouwen, mensen met aantoonbare
medische redenen en mensen die in de afgelopen 180 dagen COVID-19 hebben gehad.

Vraag 7

Wat vindt u ervan dat Oostenrijk een vaccinatieplicht introduceert?

Antwoord 7

Het is aan Oostenrijk om te bepalen welke maatregelen noodzakelijk zijn in het belang
van de volksgezondheid. Het is in deze context niet aan het kabinet om een oordeel
te geven over het Oostenrijkse regeringsbeleid.

Vraag 8

Acht u het wenselijk dat meer EU-landen het voorbeeld van Oostenrijk volgen?

Antwoord 8

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Bent u bereid de Oostenrijkse ambassadeur nog vóór de inwerkingtreding van de vaccinatieplicht
op het matje te roepen om uw afkeuring over de maatregel uit te spreken?

Antwoord 9

Nee. Er is contact tussen Nederland en Oostenrijk over de coronasituatie in beide
landen. Nederland volgt de ontwikkelingen van de maatregelen in Oostenrijk nauwlettend.
Verder, zie antwoord op vraag 7.

Vraag 10

Kunt u alle vragen afzonderlijk en zo spoedig mogelijk beantwoorden?

Antwoord 10

Ja.