Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van van het lid Kwint over signalen die bij de SP zijn binnengekomen over hoge schoolkosten

Antwoord van Minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen
19 oktober 2021).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het gegeven dat bij de opleiding Bloem, groen en styling aan
Yuverta mbo Den Bosch van studenten gevraagd wordt dat zij zelf hun materialen, waaronder
bloemen, vazen en schalen, dienen mee te nemen, wat soms op kan lopen tot 40 euro
per week?1

Antwoord 1

Ik heb de casus voorgelegd aan het College van Bestuur van Yuverta. Het college geeft
aan dat het niet nodig is voor studenten van de opleiding Bloem, groen en styling
om zelf materialen aan te schaffen voor hun praktijkopdrachten. De studenten kunnen
gebruik maken van een basispakket bloemen en overige materialen. Dit basispakket wordt
kosteloos door de opleiding beschikbaar gesteld. Met deze materialen kunnen studenten
alle praktijkopdrachten maken en uiteindelijk hun diploma halen.

Studenten mogen ook zelf materialen meebrengen naar school voor hun praktijkopdrachten.

Het is gebruikelijk dat studenten bloemen meekrijgen van hun stagebedrijf. In de cao
voor de gespecialiseerde bloemendetailhandel is in artikel 42 vastgelegd dat studenten
die stage lopen, wekelijks een tegemoetkoming krijgen in de vorm van materialen voor
praktijkopdrachten op school en op het leerbedrijf. Deze materialen hebben een waarde
van ten minste € 30 per week.

Het komt voor dat de basismaterialen en met name het basispakket bloemen van school,
door studenten als te beperkt worden ervaren. De materialen die wekelijks vanuit de
stagebedrijven beschikbaar worden gesteld bieden dan toch de mogelijkheid aan de student
om de eigen creatieve ideeën te verwezenlijken. De school realiseert zich dat ook
deze regeling ertoe kan leiden dat studenten een zekere mate van ongelijkheid kunnen
ervaren in de klas. De ene student krijgt mooiere of meer bloemen mee van het stagebedrijf
dan de andere of schaft zelf veel materiaal aan. Studenten kunnen zich hierdoor als
het ware gedwongen voelen om wekelijks zelf extra materialen aan te schaffen om niet
uit de toon te vallen. De docenten en coaches hebben hier oog voor en gaan hierover
met studenten in gesprek waar nodig. De ervaring leert dat vrijwel in alle gevallen
een goede oplossing kan worden gevonden, waardoor de studenten zonder (te veel) extra
kosten hun diploma kunnen halen.

Soms komt het voor dat een stagebedrijf geen materialen meegeeft. De school gaat in
dat geval met het betreffende bedrijf in overleg. Veelal wordt dan alsnog een goede
oplossing voor de student en het bedrijf gevonden. Voor studenten die net tussen twee
stages zitten, zoekt Yuverta in onderling overleg naar een oplossing.

Vraag 2

Wat zegt het servicedocument schoolkosten over materialen als bloemen, vazen en schalen?
Is het niet onredelijk om aan te nemen dat bloemen, schalen en vazen bij een opleiding
als deze tot de basisuitrusting behoort? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Volgens de regels van het Servicedocument schoolkosten dient de school te voorzien
in een basisuitrusting die nodig is om het onderwijs te kunnen volgen en examen te
kunnen doen. De bloemen, vazen en schalen waarover het in deze casus gaat, vallen
inderdaad onder de basisuitrusting.

Vraag 3

Welke alternatieven worden aangeboden als studenten geen 40 euro per week kunnen opbrengen
voor bloemen en vazen?

Antwoord 3

Studenten kunnen gebruik maken van het basispakket dat de school kosteloos ter beschikking
stelt. Daarnaast is in de CAO voor de gespecialiseerde bloemendetailhandel in artikel
42 vastgelegd dat studenten die stage lopen, wekelijks een tegemoetkoming krijgen
in de vorm van materialen voor praktijkopdrachten op school en op het leerbedrijf
ter waarde van ten minste € 30 per week.

In het algemeen geldt dat de school van studenten mag vragen om bepaalde onderwijsbenodigdheden,
zoals laptops, boeken en werkkleding, aan te schaffen. Het mbo-studentenfonds maakt
het mogelijk voor scholen om studenten die over onvoldoende financiële middelen beschikken,
hierbij te ondersteunen. Het gaat dan in ieder geval om minderjarige bol-studenten
uit minimagezinnen, maar instellingen zijn vrij om de middelen uit het studentenfonds
ook buiten deze doelgroep in te zetten, waar zij dit nodig achten.

Vraag 4

Bent u van mening dat de school redelijkheid en billijkheid heeft betracht waar het
gaat om de onderwijsbenodigdheden waarover de student dient te beschikken?

Antwoord 4

Ja, het beleid van Yuverta is in lijn met de regels die zijn gesteld in het Servicedocument
schoolkosten mbo.

Vraag 5

Bent u bereid om in gesprek te gaan met Yuverta met als doel ervoor te zorgen dat
deze materialen onder de basisuitrusting van de opleiding gaan vallen? Bent u daarnaast
bereid om in gesprek te gaan met mbo-scholen om ervoor zorg te dragen dat zij zich
beter verantwoorden over schoolkosten en welke materialen wel of niet onder de basisuitrusting
vallen?

Antwoord 5

Het gesprek met Yuverta heeft al plaatsgevonden. Uit het gesprek is gebleken dat bloemen,
vazen en gereedschap, conform het Servicedocument schoolkosten mbo, bij Yuverta onder
de basisuitrusting vallen.

Het Servicedocument schoolkosten mbo is onlangs geëvalueerd. Uit de evaluatie blijkt
dat de instellingen de regels uit het Servicedocument over het algemeen goed toepassen.
Uit de evaluatie blijkt voorts dat de communicatie aan studenten en hun ouders over
onderwijsbenodigdheden voor verbetering vatbaar is. Zo geven studenten en ouders aan
dat het vaak onvoldoende duidelijk is welke onderwijsbenodigdheden verplicht zijn
en welke op vrijwillige basis kunnen worden aangeschaft. Met JOB en de MBO Raad heb
ik afgesproken dat de communicatie door de scholen in het studiejaar 2021–2022 kritisch
zal worden bezien en waar nodig verbeterd, zodat (aankomende) studenten tijdig, juist
en zo compleet mogelijk zijn geïnformeerd omtrent kosten voor de opleiding. Daarnaast
is afgesproken dat scholen op de leermiddelenlijst duidelijk aan dienen te geven of
de aanschaf van onderdelen verplicht, dan wel vrijwillig is. De MBO raad communiceert
hierover regelmatig met haar leden.

Vraag 6

Op welke wijze wordt er toezicht gehouden op mbo-scholen die buitensporige schoolkosten
aan hun studenten vragen? Heeft u daarnaast signalen ontvangen dat op andere scholen
dan Yuverta absurd hoge schoolkosten worden gevraagd?

Antwoord 6

De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op de naleving door scholen van het
Servicedocument schoolkosten mbo.

Ik heb geen signalen ontvangen van absurd hoge schoolkosten bij scholen. Wanneer studenten
of ouders hier toch op stuiten, dan is de aangewezen weg om allereerst in gesprek
te gaan met de school. Wanneer dit niet tot een oplossing leidt, kunnen studenten
of ouders een klacht indienen bij de school. Daarnaast kunnen studenten of ouders
een melding maken bij JOB. JOB heeft samen met de MBO Raad de Taskforce schoolkosten opgericht. De Taskforce neemt meldingen en knelpunten rondom schoolkosten onder de
loep, onderzoekt deze en zoekt waar nodig naar een oplossing.