Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Tellegen over het artikel 'De 28-jarige Marjolein had spijt van de Laatste-Wil-pil. Justitie doet nu onderzoek naar haar zaak'

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 16 augustus
2021). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 3663.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «De 28-jarige Marjolein had spijt van de Laatste-Wil-pil.
Justitie doet nu onderzoek naar haar zaak»?1

Antwoord 1

Ja, dat artikel is mij bekend.

Vraag 2

Kunt u een overzicht geven van de verschillende rechtszaken die er op dit moment lopen
met betrekking tot de Coöperatie Laatste Wil (CLW) en aangeven wanneer de uitspraken
van deze rechtszaken worden verwacht?

Antwoord 2

De CLW is een civiele procedure begonnen tegen de Staat over – kort gezegd – de rechtmatigheid
van het verbod op hulp bij zelfdoding. Het is nog niet bekend wanneer de uitspraak
in deze rechtszaak wordt verwacht. Voor zover mij bekend zijn er op dit moment verder
geen rechtszaken waarbij de CLW partij is.

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat er opnieuw sprake van is dat een jonge vrouw met psychische
klachten en suïcidale neigingen haar leven heeft beëindigd met een illegaal verkregen
zelfdodingsmiddel (zie ook de casus van de toen 19-jarige Ximena)?

Antwoord 3

Het bericht in de Volkskrant dat deze jonge vrouw met psychische klachten en suïcidale
neigingen een dodelijk chemisch middel innam om haar leven te beëindigen, na haar
daad daarvan spijt kreeg en door haar ingeroepen hulp niet meer mocht baten, vind
ik afschuwelijk en uitermate tragisch. Er is aangifte gedaan tegen de Coöperatie Laatste
Wil wegens hulp bij zelfdoding. Over het strafrechtelijk onderzoek dat door de officier
van justitie van het parket Den Haag is gestart kan ik echter vanwege het belang van
het onderzoek verder geen mededelingen doen.

Vraag 4

Bent u het ermee eens dat mensen met psychische klachten en/of suïcidale neigingen
te allen tijde moeten kunnen rekenen op goede, passende zorg? Zo ja, waarom? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 4

Ja, ik deel uw mening dat mensen met psychische klachten en/of suïcidale

neigingen moeten kunnen rekenen op goede, passende zorg. Het is de plicht van de overheid
kwetsbare mensen te beschermen. De meeste mensen vinden tijdig de zorg die zij nodig
hebben. Helaas moeten mensen met sommige (complexe) psychische aandoeningen (te) lang
daarop wachten. Op 26 mei jl. is de discussienota Zorglandschap ggz gemaakt. De discussienota zorglandschap ggz schetst beleidsopties voor een toekomstbestendige
ggz. De afgelopen maanden is gesproken met een groot aantal mensen dat op uiteenlopende
manieren betrokken is bij de ggz zoals behandelaren, cliënten en naasten, wetenschappers
en onderzoekers. De beleidsopties die naar aanleiding daarvan zijn opgesteld moeten
nader worden bediscussieerd, uitgewerkt en onderbouwd. Dit kan zeker helpen bij het
bieden van goede, passende zorg in de toekomst. Besluitvorming is uiteraard aan een
nieuw kabinet.

Vraag 5

Klopt het dat mensen met psychische klachten en/of suïcidale neigingen door vrijwilligers
van CLW via huiskamerbijeenkomsten op een laagdrempelige manier informatie wordt verschaft
over het verkrijgen en gebruik van zelfdodingsmiddelen? Zo ja, wat vindt u hiervan?

Antwoord 5

Ik kan mij alleen baseren op hetgeen op de website van de CLW staat en daarop wordt
over huiskamerbijeenkomsten het volgende vermeld: «De groepsgrootte is niet beperkt.
De richtlijn is vijf of zes personen. Alle leden van de CLW zijn welkom, eventueel
met introducé.»

Het zou kunnen dat ook (jonge) mensen met psychische klachten en/of suïcidale neigingen
de huiskamerbijeenkomsten bezoeken.

Ik vind het onwenselijk dat middel X in omloop is en dat mensen in anonimiteit en
zonder begeleiding van een arts of andere professional deze fatale stap kunnen zetten.
Mijn beleid is er daarom op gericht om een drempel op te werpen in de beschikbaarheid
voor consumenten van bepaalde stoffen. Ik heb uw Kamer hierover geïnformeerd in mijn
brief van 3 september 2018.2

Vraag 6

Hoe gaat u ervoor zorgen dat mensen met suïcidale neigingen en/of psychische klachten
worden doorverwezen naar de juiste psychische hulpverleningsinstanties?

Antwoord 6

Sinds 2014 bestaat de landelijke agenda suïcidepreventie, met doelstellingen en activiteiten
voor meerdere jaren, met als doel om samen met partners binnen en buiten de zorg te
werken aan minder suïcidepogingen en suïcides. In de derde landelijke agenda (2021–2025)
is één van de doelstellingen het opleiden, bijscholen en toerusten van professionals.
Veel professionals binnen en buiten de zorg komen in aanraking met suïcide(pogingen),
maar kampen met handelingsverlegenheid op dit onderwerp. Het is daarom belangrijk
om professionals hierin (beter) toe te rusten. Daarom wordt samen

met opleidingsinstituten en beroepsgroepen ingezet op het ontwikkelen

van (e-)modules en trainingsmateriaal voor (zorg)professionals en het inbedden van
deze modules in opleidingsprogramma’s.

Vraag 7

Wat gaat u eraan doen om te voorkomen dat nog meer mensen met psychische klachten
en/of suïcidale neigingen op laagdrempelige wijze informatie kunnen krijgen over het
verkrijgen en gebruik van zelfdodingsmiddelen? Hoe ziet u dit in het kader van de
in 2018 gemaakte afspraken in het convenant met de chemische industrie?

Antwoord 7

Het Ministerie van VWS probeert zo veel als mogelijk is de chemische stofnaam van
stof «X» geheim te houden. De stof wordt ook in onderlinge communicatie tussen VWS
en anderen bij voorkeur niet bij naam genoemd. Ook de partijen die deelnemen aan de
in 2018 opgestelde code proberen de aandacht voor de stof zo klein mogelijk te houden.
Daarnaast probeert de industrie en de gespecialiseerde handel in chemische producten
de verkoop van de stof aan consumenten zoveel mogelijk te beperken. In verband met
een eventuele zoektocht naar alternatieve routes ga ik hier niet verder in op de methoden
die hiervoor gebruikt worden. Tegelijkertijd valt er voor het Ministerie van VWS weinig
te doen aan de openbare informatie die via allerlei routes toegankelijk is. Handel
in de stof is niet volledig te verbieden.

Vraag 8

Is er contact tussen het Ministerie van VWS en CLW over de wens van CLW om zelfdodingsmiddelen
te legaliseren en/of is er naar aanleiding van deze casus contact met CLW geweest?

Antwoord 8

De CLW heeft aangegeven met het Ministerie van VWS (opnieuw) in gesprek te willen
over een zogenaamde «proeftuin», waarbinnen de werkwijze van de CLW rondom het dodelijk
poeder kan worden getest zonder straf- of tuchtrechtelijke gevolgen. Dit verzoek is
door het ministerie afgewezen vanwege de demissionaire status van het kabinet én de
beleidslijn (code met veldpartijen) van het huidige kabinet dat het onwenselijk is
dat bepaalde stoffen die geschikt zijn voor suïcide gemakkelijk voor particulieren
beschikbaar zijn.

Naar aanleiding van de casus van de 28-jarige Marjolein heeft het Ministerie van VWS
contact gehad met de CLW.

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid van der Staaij
(SGP), ingezonden 7 juli 2021 (vraagnummer 2021Z12996).