Brief Presidium : Brief van het Presidium over een adviesaanvraag aan de Onderwijsraad over basisvaardigheden in het funderend onderwijs

31 289 Voortgezet Onderwijs

Nr. 582 BRIEF VAN HET PRESIDIUM

Aan de Leden

Den Haag, 23 juni 2021

Het Presidium legt hierbij conform artikel 7.35 lid 2 van het Reglement van Orde aan
u voor het verzoek van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, bij
brief van 4 juni 2021, om advies te vragen aan de Onderwijsraad over het onderwerp
«Basisvaardigheden in het funderend onderwijs». Bij deze brief is een uitgewerkte
vraagstelling gevoegd.

Het Presidium stelt u voor om in te stemmen met deze adviesaanvraag en deze door te
geleiden aan de Onderwijsraad.

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Bergkamp

Bijlage 1 Brief van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Aan het Presidium

Den Haag, 4 juni 2021

Namens de leden van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap verzoek
ik u aan de Kamer voor te stellen om aan de Onderwijsraad advies te vragen over het
onderwerp «Basisvaardigheden in het funderend onderwijs». In de bijlage treft u een
uitgewerkte vraagstelling aan.

Ik verzoek u te bevorderen dat de Kamer hierover zo spoedig mogelijk een beslissing
neemt.

De fungerend voorzitter van de commissie, Tellegen

De griffier van de commissie, De Kler

Bijlage 2

De Onderwijsraad is bereid en heeft ruimte in haar werkprogramma om in te gaan op
het verzoek van de Kamer om een advies uit te brengen over basisvaardigheden in het
funderend onderwijs.

In overleg met de Onderwijsraad is de formulering van de adviesaanvrage als volgt
vormgegeven:

Uitwerking van de vraagstelling

Er bestaat al een aantal jaren zorg over de afname van het niveau van de basisvaardigheden
van leerlingen. Onderzoek van de onderwijsinspectie en internationaal vergelijkend
onderzoek wijzen uit dat de prestaties van leerlingen op het gebied van lezen, schrijven
en rekenen afnemen. Ook staan burgerschapskennis en -vaardigheden van leerlingen onder
druk. Deze ontwikkelingen zijn zorgelijk omdat goede taal-, reken- en burgerschapskennis
en -vaardigheden van groot belang zijn om goed deel te kunnen nemen aan het vervolgonderwijs
en de samenleving.

Tegelijkertijd vindt er ook debat plaats over de basisvaardigheden. Wat zijn basisvaardigheden
nu precies? Waarom neemt het niveau van de basisvaardigheden van leerlingen af? Welke
verklaringen zijn hiervoor? Wat kan er tegen worden gedaan? Waar de een stelt dat
basisvaardigheden gelijk staan aan lezen en rekenen, stelt een ander dat schrijven,
digitale geletterdheid en samenwerken ook ertoe behoren. Ook is er verschil van mening
over het niveau dat geldt als «basis». Voor de afnemende prestaties op toetsen in
onderzoeken als Pisa worden verschillende verklaringen aangedragen. Behalve methodologische
verklaringen, die de gebruikte toetsen ter discussie stellen, wordt de afname verklaard
door demografische factoren zoals sociaaleconomische achtergrond van leerlingen. Er
zijn tevens inhoudelijke verklaringen zoals de inrichting van het stelsel die een
demotiverende uitwerking heeft voor groepen leerlingen die al vroeg «voor een lager
onderwijsniveau worden geselecteerd», de overladenheid van het curriculum, de beperkte
aandacht voor lezen, het kwalitatieve en kwantitatieve lerarentekort en grote verschillen
tussen scholen in de mate waarin zij professioneel werken en wetenschappelijke inzichten
benutten. Ten slotte kan er een koppeling worden gemaakt met het lerarenbeleid, aangezien
verbetering van de kwaliteit van het onderwijs valt of staat bij de kwaliteit en kwantiteit
van leraren.

In een advies over basisvaardigheden van leerlingen staat de vraag centraal: Wat is er nodig om het niveau van de basisvaardigheden te verhogen?