Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kathmann over de inwerkingtreding van de Wet straffen en beschermen

Antwoord van Minister Dekker (Rechtsbescherming) (ontvangen 21 juni 2021).

Vraag 1

Kent u het Informatieblad Wet straffen en beschermen gedetineerden?1

Antwoord 1

Ja. Het genoemde informatieblad is door de Dienst Justitiële Inrichtingen (hierna:
DJI) opgesteld en gepubliceerd. Dit informatieblad heeft tot doel om – gedetineerden
– te informeren over de veranderingen die voortvloeien uit de Wet straffen en beschermen
(hierna: Wet SenB)

Vraag 2

In hoeverre verandert de inwerkingtreding van deze wet iets ten aanzien van de verlofmogelijkheden
van degenen die al voor deze inwerkingtreding in detentie zitten?

Antwoord 2

In mijn brief over de inwerkingtreding en toepassing van de Wet SenB van 21 juni 2021
heb ik uw Kamer geïnformeerd over de onmiddellijke werking van het nieuwe stelsel
van re-integratieverlof per 1 juli 2021. Dit betekent kortgezegd dat als een gedetineerde
vóór 1 juli 2021 voor verlof in aanmerking komt zijn ingediende aanvraag op basis
van de oude regeling wordt beoordeeld. Gedetineerden die na 1 juli 2021 voor verlof
in aanmerking komen, vallen onder de nieuwe verlofregeling. Zij kunnen re-integratieverlof
aanvragen. Ten aanzien van het re-integratieverlof voor extramurale arbeid en in samenhang
daarmee plaatsing in een Beperkt Beveiligde Afdeling merk ik nog op dat gedetineerden
die bij de invoering van het nieuwe verlofstelsel op 1 juli 2021 in een Zeer Beperkt
Beveiligde Inrichting verblijven van rechtswege met re-integratieverlof voor extramurale
arbeid worden geplaatst in een Beperkt Beveiligde Afdeling. Voor gedetineerden in
een Beperkt Beveiligde Inrichting wordt aan de hand van de nieuwe verlofregeling beoordeeld
of re-integratieverlof voor extramurale arbeid en plaatsing op een Beperkt Beveiligde
Afdeling geëigend is. De nieuwe verlofregeling is opgetekend in ministeriële regelingen
die op 10 juni 2021 zijn gepubliceerd in de Staatscourant.

Vraag 3

Betekent het feit dat personen voor wie vanwege corona hun detentie is uitgesteld
dat zij nu toch te maken kunnen krijgen met de nieuwe regels ten aanzien van verlofregelingen
terwijl zij onder normale omstandigheden nog onder het bestaande regime van verlofregelingen
zouden vallen? Zo ja, acht u dit billijk ten aanzien van die personen en waarom? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 3

In verband met de bestrijding van het coronavirus heeft DJI in maart 2020 verschillende
maatregelen genomen, om de instroom te beperken. Zo zijn tussen maart 2020 en augustus
2020 geen zelfmelders opgeroepen voor het ondergaan van hun gevangenisstraf. Sinds
augustus 2020 worden deze gedetineerden wel weer opgeroepen. Zij vullen een RIVM-vragenlijst
voor een gezondheidscheck in en sturen die op naar DJI. Op basis daarvan wordt beoordeeld
of er redenen zijn om de zogeheten zelfmelddatum uit te stellen. Ondanks de beperkingen
vanwege corona is DJI er in geslaagd de voorraad aan zelfmelders terug te brengen
tot het niveau «voor corona». Niet uit te sluiten valt dat een latere aanvang van
detentie wegens de coronamaatregelen als gevolg kan hebben dat – een deel – van het
detentietraject onder het bereik van de Wet SenB zal vallen. Met de Wet SenB wordt
(onder andere) voorzien in het nemen van een beslissing over verlof op basis van het
gedrag van de gedetineerde gedurende de gehele detentie, risico’s en slachtofferbelangen
en wordt aan verlof een concreet re-integratiedoel gekoppeld.

Vraag 4

Acht u het mogelijk om voor bovengenoemde groepen van gedetineerden tenminste een
overgangsregeling vast te leggen zodat zij niet (meteen) te maken krijgen met de nieuwe
regels? Zo ja, hoe gaat u hier voor zorgen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Iedere keuze rond overgangsrecht kent voor- en nadelen.2 Tijdens de parlementaire behandeling van de Wet SenB is uitgebreid met uw Kamer gesproken
over de wijzigingen die de wet aanbrengt en de betekenis hiervan. Hiermee wordt een
gevangenisstraf anders ten uitvoer gelegd, waardoor er meer recht wordt gedaan aan
beide doelen van de gevangenisstraf: genoegdoening aan de samenleving en vermindering
van recidive door de tijd in detentie beter te benutten. Binnen de tenuitvoerlegging
geldt onmiddellijke werking als uitgangspunt, hetgeen ik geoorloofd acht voor (onder
meer) het nieuwe re-integratieverlof. De hierbij horende regels zijn vastgelegd in
de onlangs gepubliceerde ministeriële regelingen.