Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Peters over het bericht dat ruim 10.000 ontvangers van bijstand de dupe zijn geworden van een fout bij gemeenten

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 10 juni
2021). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 2371.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat in ruim 200 gemeenten bij bijstandsgerechtigden
met schulden, beslag gelegd is op meer geld dan wettelijk mag volgens de beslagvrije
voet?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het juist dat de betreffende gemeenten de vakantietoeslag niet doorgaven aan de
polis-administratie van het UWV, waardoor er tientallen euro’s per maand te veel is
ingehouden?

Antwoord 2

De desbetreffende gemeenten geven de vakantietoeslag in een ander ritme dan maandelijks
door aan de Polisadministratie. De Polisadministratie is onderdeel van de loonaangifteketen.
In de loonaangifteketen is het toegestaan om de vakantietoeslag per maand of per andere
tijdseenheid door te geven. De loonaangiftes die gedaan zijn, zijn dus correct. Helaas
heeft deze werkwijze in de praktijk tot de vervelende situatie geleid dat in sommige
gevallen de beslagvrije voet te laag is vastgesteld, omdat de rekenmodules voor de
beslagvrije voet ervan uitgaan dat de vakantietoeslag maandelijks wordt doorgegeven.

Vraag 3

Kunt u bij benadering aangeven hoeveel mensen hiervan de dupe zijn geworden?

Antwoord 3

Bij naar schatting 10.000 tot 15.000 beslagleggingen op bijstandsuitkeringen is een
te lage beslagvrije voet vastgesteld.

Vraag 4

Is het juist dat dit probleem ontdekt werd door het gebruik van een nieuwe rekenhulp
door deurwaarders?

Antwoord 4

Sinds de inwerkingtreding van de wet vereenvoudiging beslagvrije voet per 1 januari
jl. wordt de beslagvrije voet niet langer handmatig berekend aan de hand van gegevens
die mensen zelf aanleveren. De berekening van de beslagvrije voet gebeurt nu via rekenmodules
die gebruikmaken van gegevens uit de Polisadministratie en de Basisregistratie Personen.
Aan de hand van de uitkomsten van de rekenmodules – waaronder die van de gerechtsdeurwaarders
– constateerden zowel gemeenten als gerechtsdeurwaarders dat er mogelijk een te lage
beslagvrije voet werd berekend bij bijstandsgerechtigden.

Vraag 5

Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om te voorkomen dat deze fout opnieuw gemaakt
gaat worden en de bijstandsgerechtigden met schulden de dupe worden van het verkeerd
toepassen van de beslagvrije voet?

Antwoord 5

Gemeenten die de vakantietoeslag niet maandelijks doorgeven aan de Polisadministratie
verhogen de beslagvrije voet voorlopig handmatig tot 95% van het inkomen. Door deze
handmatige aanpassing wordt voorkomen dat er opnieuw beslagen met een te lage beslagvrije
voet worden gelegd op bijstandsuitkeringen. Ondertussen werk ik aan een structurele,
geautomatiseerde oplossing.

Vraag 6

Welke maatregelen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat de gedupeerde bijstandsgerechtigden
worden gecompenseerd?

Antwoord 6

De Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) heeft haar leden
verzocht om de mensen die het betreft actief op te zoeken, direct de beslagvrije voet
aan te passen en indien mogelijk het te veel ingehouden bedrag terug te storten. Als
de gerechtsdeurwaarder het bedrag al heeft doorgestort aan de schuldeiser wordt naar
een oplossing op maat gezocht. Het te veel ontvangen bedrag terugvragen bij de schuldeiser
en het tijdelijk niet innen zijn mogelijke invullingen van een maatwerkoplossing.

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Van Kent (SP),
ingezonden 30 maart 2021 (vraagnummer 2021Z05122) en van het lid Gijs van Dijk (PvdA), ingezonden 30 maart 2021 (vraagnummer 2021Z05123).