Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Piri over het misbruik van ‘grijze paspoorten’ door de Turkse AK-partij

Antwoord van Minister Kaag (Buitenlandse Zaken), mede namens de Staatssecretaris van
Justitie en Veiligheid (ontvangen 4 juni 2021).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Turkey’s ruling Islamists dogged by mounting
corruption claims»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u ermee bekend dat er vanwege fraude en corruptie in enkele Turkse gemeentes
onder leiding van de AK-partij ten minste tientallen personen voor enkele duizenden
euro’s een zogenaamd «grijs» paspoort hebben gekocht om vervolgens naar Duitsland
te reizen zonder terug te keren?

Antwoord 2

Het kabinet heeft kennisgenomen van mediaberichten daarover.

Vraag 3 en 4

Deelt u de zorgen dat middels de illegaal verstrekte grijze paspoorten mensensmokkel
naar Europa in de hand wordt gespeeld? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Welke stappen gaat u zetten, al dan niet in Europees verband, om deze vorm van mensensmokkel
naar de Europese Unie tegen te gaan?

Antwoord 3 en 4

Berichten dat officiële documenten oneigenlijk worden gebruikt om irreguliere migratie
richting de EU te faciliteren zijn zorgelijk en dienen grondig te worden onderzocht.
Turkije heeft de afgifte van dienstpaspoorten inmiddels opgeschort voor niet-ambtenaren
die willen reizen in het kader van projecten. Nederland zet zich o.a. in Europees
verband in om irreguliere migratie en mensensmokkel tegen te gaan. Conform het concept
van geïntegreerd grensbeheer en het barrièremodel mensensmokkel neemt Nederland op
verschillende niveaus actie om risico’s zo vroeg mogelijk te onderkennen en toepasselijke
maatregelen te nemen. Daarbij wordt onder andere gebruik gemaakt van samenwerking
met andere lidstaten en derde landen, inzet van liaison officers en vooraf verkregen
passagiersinformatie. Daarnaast werken KMar en politie samen met Europol om mensensmokkel
te bestrijden. In dat verband worden in het kader van het Europol Empact project operationele acties uitgevoerd om verschillende modus operandi van mensensmokkelaars
tegen te gaan. Als de Nederlandse grensautoriteiten of liaisons signalen krijgen over
mogelijk misbruik van Turkse dienstpaspoorten, wordt deze informatie intern en extern
gedeeld met relevante (keten)partners zodat hierop de nodige interventies uitgevoerd
kunnen worden.

Vraag 5

Zijn er gevallen bekend waarbij Turkse personen op een grijs paspoort naar Nederland
zijn afgereisd? Zitten hier ook personen tussen die via corruptie aan een dergelijk
paspoort zijn gekomen en niet naar Turkije zijn teruggereisd?

Antwoord 5

Reizigers met een Turks dienstpaspoort zijn vrijgesteld van de visumplicht voor Nederland.
Dit betekent echter niet dat er geen grenscontroles plaatsvinden. Reizigers met een
dienstpaspoort worden, zoals ten aanzien van alle derde landen geldt, gecontroleerd
of zij voldoen aan de toegangsvoorwaarden. Daarbij wordt o.a. een check uitgevoerd
in het Schengeninformatiesysteem en worden er vragen gesteld omtrent doel, duur en
middelen. Op basis van de thans beschikbare informatie is niet bekend of personen
die middels corruptie aan een grijs paspoort zouden zijn gekomen, met dit document
naar Nederland reizen en vervolgens niet naar Turkije terugreizen.