Brief commissie : Brief aan de Kamervoorzitter over aanbieding jaarrapportage procedureregeling Grote Projecten 2020

Nr. 22
BRIEF VAN DE VASTE COMMISSIE VOOR FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 mei 2021

Hierbij biedt de vaste commissie voor Financiën u de jaarlijkse rapportage aan over
de werking en toepassing van de Regeling Grote Projecten in 2020. De commissie heeft
de jaarrapportage in haar procedurevergadering van 14 april 2021 vastgesteld. In artikel
21 van de Regeling Grote Projecten is vastgelegd dat de vaste commissie voor Financiën
jaarlijks op de derde woensdag in mei (Verantwoordingsdag) een verslag uitbrengt over
de werking en toepassing van de regeling.

De voorzitter van de commissie, Tielen

De griffier van de commissie, Weeber

Jaarrapportage grote projecten over 2020

1 Kernpunten

− In totaal waren aan het eind van 2020 acht grote projecten in uitvoering. Voor drie
daarvan (Mainport Rotterdam, Pantservoertuigen en HSL Zuid) is beëindiging van de
grootprojectstatus voorzien.

− De eindevaluatie van het project HSL-Zuid is op 30 januari 2020 door de Kamer ontvangen.
De commissie voor Infrastructuur en Waterstaat heeft om aanvullend onderzoek gevraagd
naar de realisatie van de oorspronkelijke maatschappelijke doelstellingen.

− De eindevaluatie van het Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR) is op 16 juni
2020 door de Kamer ontvangen.

− Gedurende het jaar 2020 is door de commissie voor Defensie het groot project Grensverleggende
IT (GrIT)1 voorbereid. De Kamer heeft op 11 februari 2021 het programma Grensverleggende IT
aangewezen als groot project.

− Eind 2020 heeft de vaste commissie voor Defensie voor het groot project Vervanging
onderzeebootcapaciteit een uitgangspuntennotitie vastgesteld. Het Ministerie van Defensie
zal in de loop van 2021 de basisrapportage en een accountantsrapport aan de Kamer
aanbieden.2

2 Opzet en achtergrond jaarrapportage 2020

Artikel 21 van de Regeling Grote Projecten luidt: «De vaste commissie voor Financiën brengt jaarlijks op de derde woensdag in
mei een verslag uit aan de Tweede Kamer over de werking en toepassing van deze regeling
in het voorafgaande kalenderjaar.»

In deze jaarrapportage geeft de commissie Financiën een overzicht van de werking en
toepassing van de regeling over het kalenderjaar 2020. Ook enkele ontwikkelingen die
zich na de rapportageperiode (het kalenderjaar 2020) hebben voorgedaan worden genoemd.
Deze aanvullende informatie is actueel tot en met 24 maart 2021.

De jaarrapportages over de kalenderjaren 2004 tot en met 2019 zijn te vinden in de
Kamerstukken 26 399, nr. 5 t/m 21. De opzet en indeling van de jaarrapportages is voor de onderlinge vergelijkbaarheid
ieder jaar in grote lijnen hetzelfde gehouden.

3 Grote projecten in 2020

3.1 Aantal grote projecten en financiële omvang

Ultimo 2020 waren 8 grote projecten in uitvoering, waarvan er 3 in de beëindigingsprocedure
verkeren (Mainport Rotterdam, Pantservoertuigen en HSL Zuid). Tabel 1 laat de ontwikkeling
zien van het aantal grote projecten sinds 2005. Tabel 2 biedt een overzicht van de
budgetten van de projecten die ultimo 2020 onder de regeling vielen.

Tabel 1. Ontwikkeling aantal grote projecten

Jaar

Aantal grote projecten (per einde jaar)

Nieuwe grote projecten

Afgesloten grote projecten

2006

14

1

2

2007

13

1

2

2008

11

0

2

2009

9

0

2

2010

9

1

1

2011

9

1

1

2012

9

0

0

2013

10

1

0

2014

10

0

0

2015

11

1

0

2016

11

0

0

2017

10

0

1

2018

11

1

0

2019

8

0

3

2020

8

0

0

Tabel 2. Budget per groot project (bedragen x € mln.)

Commissie

Groot Project

Budget

Peildatum1

DEF

Verwerving F-35

€ 6.013,7 2

01-07-2020

DEF

Pantservoertuigen

€ 2.229,3

31-12-20163

DEF

Onderzeeboten

Meer dan € 2,5 miljard4

13-12-2019

I&W

HSL-Zuid

€ 7.271

30-06-2020

I&W

Hoogwater Beschermingsprogramma (HWBP-2)

€ 2.657

30-06-2020

I&W

Project Mainport Rotterdam

€ 1.204

31-12-2019

I&W

ERTMS

€ 2.461

30-06-2020

I&W

Hoogfrequent Spoorvervoer

€ 3.776

30-06-2020

X Noot

1

Meest actuele peildatum, zoals vermeld in voortgangsrapportages.

X Noot

2

Kamerstuk 26 488, nr. 461. Dit budget is inclusief de aanschaf van negen aanvullende F-35 toestellen, waartoe
het kabinet in 2019 heeft besloten.

X Noot

3

Het deelproject Fennek, met een totaalbudget van € 197,6 miljoen is reeds in 2011
afgesloten.

X Noot

4

Voor de financiering van de vervangende onderzeebootcapaciteit is een taakstellend
levensduurkostenbudget voor investeringen plus exploitatie voor de levensduur van
30 jaar vastgesteld. Gedetailleerde informatie hierover is opgenomen in een vertrouwelijke
brief (Kamerstuk 34 225, nr. 24).

3.2 Voortgangsrapportages in 2020

In 2020 heeft de Tweede Kamer op basis van de Regeling Grote Projecten acht voortgangsrapportages
ontvangen. Ook de eindevaluaties van het project HSL-Zuid en het project Mainport
Rotterdam zijn in 2020 door de Kamer ontvangen. Voor het groot project Pantservoertuigen
is de Kamer nog in afwachting van de eindevaluatie.

Op grond van de Regeling Grote Projecten maken commissie en bewindspersoon afspraken
over frequentie en verschijningstijdstip. De norm volgens de Regeling is: maximaal
drie maanden na de peildatum van de rapportages.

In tabel 3 is de snelheid weergegeven waarmee de voortgangsrapportages na afloop van
de rapportageperiode (peildatum) aan de Tweede Kamer werden aangeboden.

Tabel 3. Ontvangst voortgangsrapportages door de Tweede Kamer

Ontvangst

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Binnen afgesproken termijn

8

(53%)

7 (46%)

3 (25%)

8

(57%)

6

(43%)

7

(54%)

11

(69%)

5 (33%)

6

(43%)

2

(29%)

2

(29%)

3

(38%)

Binnen 1 maand na termijn

7

(47%)

8 (53%)

8 (67%)

5

(36%)

7

(50%)

6

(46%)

3

(19%)

9 (60%)

6

(43%)

5

(71%)

5

(71%)

3

(38%)

Meer dan 1 maand na termijn

0

(0%)

0 (0%)

1

(9%)

1

(7%)

1

(7%)

0

2

(13%)

1 (7%)

2

(14%)

0

0

2

(25%)

Totaal

15

15

12

14

14

13

16

15

14

7

7

8

3.3 Accountantsrapporten in 2020

In artikel 13, lid 1, van de Regeling Grote Projecten staat: «Bij voortgangsrapportages wordt periodiek, op basis van een nader te bepalen frequentie,
doch ten minste één maal per jaar, een accountantsrapport gevoegd met een oordeel
over de kwaliteit en volledigheid van de financiële en niet-financiële informatie
in de voortgangsrapportage en over de beheersing en het beheer van het project».

In lid 4 staat: «Het accountantsrapport wordt als afzonderlijk document aan de Tweede Kamer gezonden,
uiterlijk twee weken na verschijning van de voortgangsrapportage waarop het accountantsrapport
betrekking heeft».

Daarmee is de uiterlijke termijn waarop het accountantsrapport aan de Kamer moet worden
aangeboden 3,5 maanden na de verslagperiode.

In 2020 heeft de Tweede Kamer bij vijf grote projecten accountantsrapporten ontvangen.

Tabel 4. Ontvangst accountantsrapporten door Tweede Kamer (in maanden na verslagperiode)

Ontvangst

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

< 3,5 maanden

9

6

4

5

4

5

9

6

9

4

1

3

4 – 5 maanden

0

2

2

2

4

2

0

1

0

2

3

1

> 5 maanden

0

0

1

1

0

0

0

0

0

0

0

1

Totaal

9

8

7

8

8

7

9

7

9

6

4

5

3.4 Behandeling rapportages grote projecten in 2020

De commissies kunnen voortgangsrapportages voor kennisgeving aannemen of ze behandelen
door feitelijke vragen te stellen en/of ze te agenderen voor een overleg (algemeen
overleg/commissiedebat, schriftelijk overleg, wetgevingsoverleg of notaoverleg).

Mede vanwege de maatregelen die door de Tweede Kamer in 2020 zijn getroffen om besmetting
met het coronavirus (COVID-19) te voorkomen is de behandeling van de voortgangsrapportages
anders verlopen dan voorheen gebruikelijk. In 2019 werden de rapportages veelal geagendeerd
voor een algemeen overleg. De rapportages die in 2020 zijn ontvangen zijn in meerderheid
behandeld middels schriftelijk overleg.

Over vijf van de voortgangsrapportages zijn in 2020 feitelijke vragen gesteld. Ook
over de eindevaluaties van het project HSL-Zuid en het project Mainport Rotterdam
zijn feitelijke vragen gesteld.

Alle voortgangsrapportages die in 2020 zijn ontvangen zijn geagendeerd voor een algemeen
overleg, een wetgevingsoverleg of een schriftelijk overleg. Over vier voortgangsrapportages
die in 2019 zijn ontvangen is in 2020 algemeen overleg gevoerd. Het schriftelijk overleg
over drie voortgangsrapportages die in 2020 zijn ontvangen is in 2021 afgerond.

Ook de eindevaluatie van het Project HSL Zuid, de eindevaluatie van het Project Mainportontwikkeling
Rotterdam (PMR), de geactualiseerde basisrapportage van het project ERTMS en de Financiële
verantwoording 2019 van het project Verwerving F-35 zijn geagendeerd voor feitelijke
vragen of voor overleg.

In bijlage 1 van deze notitie staat een overzicht van de behandeling per rapportage.

3.5 Wijzigingen grote projecten in 2020

In 2020 is de status van enkele grote projecten veranderd. De wijzigingen zijn hieronder
beschreven. Ook ontwikkelingen die zich na de rapportageperiode (het kalenderjaar
2020) hebben voorgedaan komen aan bod. Onderstaande informatie is actueel tot en met
24 maart 2020.

Commissie Infrastructuur en Waterstaat (I&W)

Eindevaluatie van het Project HSL Zuid

De Kamer heeft de eindevaluatie over het Project HSL Zuid ontvangen. De commissie
voor Infrastructuur en Waterstaat heeft daarover feitelijke vragen gesteld aan de
bewindspersoon en om aanvullend onderzoek verzocht over de verwezenlijking van de
oorspronkelijke maatschappelijke doelstellingen van de aanleg van de HSL-Zuid, te
weten de versterking van de economische ontwikkeling van zowel Nederland als de Randstad
en de vervanging van auto- en vliegverkeer door treinverkeer (substitutie).

Eindevaluatie van Project Maasvlakte Rotterdam (PMR)

De Kamer heeft de eindevaluatie ontvangen over het Project Mainportontwikkeling Rotterdam
(PMR). De commissie I&W heeft feitelijke vragen gesteld aan de Minister van Infrastructuur
en Waterstaat en op 16 december 2020 aan de commissie voor Financiën advies gevraagd
inzake de beëindiging van het project.

Uitgangspuntennotitie groot project ERTMS

De Kamer heeft in 2020 een geactualiseerde basisrapportage over het groot project
ERTMS ontvangen.

Commissie Defensie

Beëindiging groot project Pantservoertuigen

De commissie Defensie heeft de bewindspersonen van Defensie verzocht een eindevaluatie
van het project Pantservoertuigen op te stellen. Het project is verlengd tot 2022
in verband met uitbreiding van het project met onder meer drie extra voertuigen.3 De bewindspersonen hebben gemeld dat de evaluatie na voltooiing van het project wordt
uitgevoerd.

Verwerving F-35

Op 7 februari 2019 heeft de commissie Defensie een gewijzigde uitgangspuntennotitie
vastgesteld, als basis voor toekomstige voortgangsrapportages. In 2020 zijn de financiële
verantwoording 2019 en de jaarlijkse voortgangsrapportage ontvangen.

Vervanging onderzeebootcapaciteit

De commissie Defensie heeft over het project vervanging onderzeebootcapaciteit feitelijke
vragen gesteld en een algemeen overleg gevoerd. Op 12 oktober 2020 ontving de Kamer
van de Algemene Rekenkamer het rapport Vizier op de vervanging van de onderzeeboten; De studiefase doorgelicht. Op 10 december 2020 heeft de commissie de Uitgangspuntennotitie Groot Project Vervanging Onderzeebootcapaciteit vastgesteld. De Staatssecretaris van Defensie heeft op 10 januari 2021 op de notitie
gereageerd.4

Grensverleggende IT (GrIT)

Op 10 december 2020 heeft de commissie Defensie algemeen overleg gevoerd met de Minister
van Defensie over het programma Grensverleggende IT (GrIT). Bij brief van 11 februari
2021 heeft de commissie de Tweede Kamer voorgesteld het Programma Grensverleggende
IT aan te wijzen als groot project.5 Het voorstel ging vergezeld van een positief advies van de vaste commissie voor Financiën.
De Tweede Kamer heeft op 11 februari 2021 met dit voorstel ingestemd.

BIJLAGE 1. GROTE PROJECTEN IN 2020

Ministerie

Groot project

Document

Kamerstuk

Peildatum

Verschenen op

Behandeld op

Behandelwijze

Kamerstuk

Rapporteur

DEF

Verwerving F-35

20e VGR incl. accountantsrapport

26 488-451

30-06-2019

17-09-2019

04-02-2020

Feitelijke vragen

Algemeen overleg

26 488-455

27 830-302

 

 

Verwerving F-35

Financiële verantwoording 2019 incl. accountantsrapport

26 488-460

31-12-2019

15-05-2020

25-06-2020

Algemeen overleg

27 830-309

 

 

Verwerving F-35

21e VGR incl. accountantsrapport

26 488-461

30-06-2020

15-09-2020

30-11-2020

Feitelijke vragen

Wetgevingsoverleg

26 488-462

35 570-X-72

 

 

Pantservoertuigen

Geen rapportages1

 
 
 
 
 
 
 

 

Onderzeeboten

Geen rapportages2

 
 
 
 
 
 
 

I&W

HSL-Zuid

42e VGR

22 026-509

30-06-2019

10-10-2019

04-03-2020

Algemeen overleg

29 984-892

 

 
 

Accountantsrapport bij 42e VGR

22 026-510

 

24-10-2019

04-03-2020

Algemeen overleg

29 984-892

 

 
 

Eindevaluatie grootprojectstatus HSL Zuid

22 026-511

 

30-01-2020

27-01-2021

Feitelijke vragen

22 026-513

 

 
 

43e VGR

22 026-514

30-06-2020

16-10-2020

27-01-2021

Schriftelijk overleg

32 404-104

 

 
 

Accountantsrapport bij 43e VGR

22 026-515

 

02-11-2020

27-01-2021

Schriftelijk overleg

32 404-104

 

 

Mainport Rotterdam (PMR)

Evaluatie Project Mainportontwikkeling Rotterdam

24 691-133

 

16-06-2020

 

Feitelijke vragen

24 691-134

 

 

Hoogwater Beschermings-programma HWBP-2

17e VGR

32 698-51

31-12-2019

02-04-2020

22-06-2020

Feitelijke vragen

Algemeen overleg

32 698-53

27 625-507

 

 
 

Accountantsrapport bij 17e VGR

32 698-52

31-12-2019

28-04-2020

22-06-2020

Feitelijke vragen

Algemeen overleg

32 698-53

27 625-507

 

 
 

18e VGR

32 698-54

30-06-2020

30-09-2020

01-12-2020

Wetgevingsoverleg

35 570-XII-98

 

 

European Railway Traffic Management System (ERTMS)

11ee VGR

33 652-74

30-06-2019

29-10-2019

04-03-2020

Algemeen overleg

29 984-892

Van Aalst, PVV

 
 

12e VGR incl. accountantsrapport

33 652-76

31-12-2019

09-06-2020

13-07-2020

Schriftelijk overleg

29 893-247

Van Aalst, PVV

 
 

13e VGR, tevens geactualiseerde basisrapportage

33 652-77

30-06-2020

30-09-2020

27-01-2021

Feitelijke vragen

Schriftelijk overleg

33 652-78

32 404-104

Van Aalst, PVV

 

Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS)

1e VGR

32 404-93

30-06-2019

03-10-2019

04-03-2020

Feitelijke vragen

Feitelijke vragen

Algemeen overleg

32 404-95

32 404-96

29 984-892

Ziengs, VVD

 
 

2e VGR incl. accountantsrapport

32 404-98

31-12-2019

22-04-2020

27-01-2021

Feitelijke vragen

Schriftelijk overleg

32 404-99

32 404-104

Ziengs, VVD

 
 

3e VGR

32 404-101

30-06-2020

07-10-2020

27-01-2021

Feitelijke vragen

Schriftelijk overleg

32 404-102

32 404-104

Ziengs, VVD

X Noot

1

De vaste commissie voor Defensie heeft in februari 2018 besloten af te zien van verdere
voortgangsrapportages.

X Noot

2

De basisrapportage voor dit project wordt in 2021 verwacht.