Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Haga over het inreisverbod vanuit landen buiten Europa, en dan met name Zuid-Afrika

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat), mede
namens de Minister van Justitie en Veiligheid (ontvangen 4 mei 2021). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 2404.

Vraag 1

Klopt het dat er een inreisverbod geldt voor mensen die van buiten Europa naar Nederland
willen reizen?

Antwoord 1

Ja, dat klopt. Momenteel zijn er verschillende beperkingen van kracht voor personen
die van buiten Europa naar Nederland willen reizen; i) het EU-inreisverbod en aanvullend
hierop ii) een vliegverbod voor reizigers afkomstig uit India, Zuid-Afrika, de Dominicaanse
Republiek, Brazilië, Argentinië, Bolivia, Chili, Colombia, Ecuador, Frans-Guyana,
Guyana, Panama, Paraguay, Peru, Suriname, Uruguay en Venezuela.

i Het EU-inreisverbod

Op 18 maart 2020 heeft Nederland in navolging van de aanbevelingen van de Europese
Commissie het EU-inreisverbod ingesteld voor personen die reizen uit derde landen
om verspreiding van het COVID-19 virus tegen te gaan. Het gaat om een inreisbeperking
voor alle niet essentiële reizen van personen vanuit derde landen naar Europa. Unieburgers
en hun gezinsleden alsmede die van derdelanders met een verblijfsvergunning zijn vrijgesteld
van het inreisverbod. Het inreisverbod kent verder een aantal uitzonderingscategorieën.
Er is daarnaast een EU-veilige landenlijst, waarop de enige landen staan die momenteel
niet onder het EU-inreisverbod vallen.

ii Het vliegverbod

Naast het EU-inreisverbod geldt er voor een aantal landen – waar door de WHO bestempelde
Variants of Concern (VOCs) meer voorkomen dan in Nederland – een vliegverbod. Dit
is een aanvullende nationale maatregel, bovenop het EU-inreisverbod. Door het vliegverbod
zijn de uitzonderingscategorieën van het EU-inreisverbod niet meer van toepassing.
Echter kunnen er in bijzondere gevallen voor Nederlanders die naar Nederland willen
reizen en Schengenburgers – mits zij aantoonbaar op doorreis zijn – uitzonderingen
zijn. Om de import van VOCs te voorkomen heeft het OMT eerder geadviseerd om vliegverboden
voor eerdergenoemde landen in te stellen en te handhaven. Een vliegverbod wordt ingesteld
door de Minister van Infrastructuur en Waterstaat, op aanwijzing van de Minister van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Vraag 2

Geldt dit inreisverbod in gelijke mate voor alle landen, of is bijvoorbeeld voor Zuid-Afrika
een strenger regime in verband met de Zuid-Afrikaanse variant van het coronavirus?
Zo ja, waarom is het inreisverbod voor Engeland dan wel opgeheven?

Antwoord 2

Ja, het EU-inreisverbod geldt -behoudens voor de landen die zijn uitgezonderd1 – in gelijke mate voor alle landen. Het vliegverbod is een aanvullende maatregel
en is ingesteld voor landen waar VOCs, waaronder de Zuid-Afrikaanse variant, meer
voorkomen dan in Nederland. Deze maatregel is ook voor Zuid-Afrika van kracht.

Het EU-inreisverbod is voor het VK onverminderd van kracht, terwijl het vlieg- en
aanmeerverbod voor het VK op 9 maart is opgeheven. Wat betreft het vlieg- en aanmeerverbod
heeft het OMT geadviseerd dat door de uitgebreide verspreiding van de Britse variant
in Nederland, het vlieg- en aanmeerverbod voor het VK niet langer invloed hebben op
de varianten van de epidemie in Nederland, en dat die verboden met ingang van 9 maart
2021 konden worden opgeheven.2 Het kabinet heeft dit advies overgenomen.

Vraag 3

Klopt het dat een ontheffing mogelijk is voor langeafstandsgeliefden op het inreisverbod
vanuit bijvoorbeeld Zuid-Afrika?

Antwoord 3

De langeafstandsgeliefden vallen wel onder de uitzonderingscategorieën van het EU-inreisverbod
voor Nederland, maar niet onder de uitzonderingen op het vliegverbod.

Vraag 4

Klopt het dat geen ontheffing op het inreisverbod mogelijk is voor familiebezoek vanuit
bijvoorbeeld Zuid-Afrika? Zo ja, waarom niet? Zo nee, onder welke voorwaarden is familiebezoek
vanuit bijvoorbeeld Zuid-Afrika dan wel mogelijk?

Antwoord 4

Dat klopt. Bepaalde familieleden zijn wel uitgezonderd van het EU-inreisverbod3, maar niet van het vliegverbod. Slechts in bijzondere gevallen kunnen er voor personen
met de Nederlandse nationaliteit die naar Nederland willen reizen en Schengenburgers,
mits zij aantoonbaar op doorreis zijn, uitzonderingen op het vliegverbod zijn.

Vraag 5

Klopt het dat een bewuste keuze is gemaakt voor een strenge interpretatie van III
(7) uit de COVID-19 Richtsnoeren betreffende personen die zijn vrijgesteld van de
tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen naar de EU wat betreft de uitvoering
van Aanbeveling (EU) 2020/912 van de Raad van 30 juni 2020 waardoor noodhulp voor
een familielid in Nederland uitgesloten is van de opheffing van een inreisverbod voor
dringende gezinsredenen?

Antwoord 5

De implementatie van de aanbeveling is aan de lidstaten. Familieleden van EU-burgers
en van derdelanders (met een verblijfsvergunning) mogen inreizen, wanneer zij vallen
onder de in dit verband gehanteerde definities van gezinslid. Ook geldt het EU-inreisverbod
niet voor EU-burgers, personen met een verblijfsvergunning of visum voor lang verblijf
(MVV). Daarnaast zijn er uitzonderingen op het EU-inreisverbod. Zo kan, wanneer familieleden
niet onder de gehanteerde definitie van gezinslid vallen, een uitzondering worden
gemaakt wanneer sprake is van zwaarwegende omstandigheden voor familiebezoek of humanitaire
overwegingen. Hierbij gaat het echt om reizen in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld
om afscheid te nemen van een terminaal ziek familielid of het bijwonen van een begrafenis.
Deze uitzonderingsgronden gelden alleen voor het inreisverbod en niet voor landen
waarvoor een vliegverbod geldt.

Vraag 6

Kunt u het verschil verklaren tussen de behandeling van langeafstandsgeliefden enerzijds
en familiebezoek anderzijds?

Antwoord 6

Langeafstandsgeliefden en de in antwoord 5 genoemde familieleden, die niet onder gehanteerde
definities van gezinslid vallen, zijn beiden uitzonderingscategorieën op het EU-inreisverbod.
Voor beide categorieën geldt ook dat zij geen uitzondering vormen op het vliegverbod.