Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Kent over berichtgeving van de NOS over het uitkeren van winst in het buitenland na ontvangst van NOW-subsidie

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 26 april
2021).

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het bericht «Grootontvangers van loonsteun in Nederland keren
in het buitenland winst uit» van 19 maart 2021?1

Antwoord 1

Het primaire doel van de NOW is om zoveel mogelijk banen te behouden. In de totstandkomingen
van de NOW-regelingen is telkens de afweging gemaakt hoe werkgelegenheid in Nederland
het beste te beschermen. In die afweging speelt ook mee dat het onwenselijk is en
onrechtvaardig voelt als bedrijven ondanks het beroep op noodsteun toch bonus en dividend
uitkeren. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen is een uitkeerverbod van bonus en dividend
ingevoerd voor aanvragers van de NOW. In de NOW 2 mogen aanvragers van NOW geen bonus
en dividend uitkeren. Dat geldt ook voor dochters van buitenlandse concerns die NOW
aanvragen en daarmee lonen in Nederland doorbetalen. Bij de NOW 1 geldt het verbod
niet voor aanvragen waarbij de omzetdaling op concernniveau is berekend, omdat het
verbod niet direct bij de totstandkoming van de NOW als voorwaarde is gesteld en het
niet mogelijk was om dit verbod met terugwerkende kracht in te voeren. Omdat de mogelijkheid
tot een aanvraag op werkmaatschappijniveau in mei 2020 is geïntroduceerd, kon vanaf
NOW 2 het verbod wel geïntroduceerd worden.

Er is voor gekozen om internationale moeders niet te verbieden om bonus of dividend
in een ander land uit kunnen keren als deze entiteit zelf geen NOW heeft aangevraagd.
Dit is ook uiteengezet in de toelichting op de NOW 2 regeling.2 Enerzijds lopen we hiermee tegen de grenzen van onze jurisdictie aan, omdat deze
bedrijven zich buiten onze invloedssfeer en buiten ons zicht bevinden. Anderzijds
was het risico dat door deze eis Nederlandse banen verloren zouden laten gaan, te
groot.

Onderstaand is per regeling toegelicht hoe het bonus- en dividendverbod is vormgegeven:

Voor NOW1 geldt:

Algemeen

Het betreft het uitkeren van dividend en bonus over 2020 waarover in de regel in de
jaarvergadering van 2021 wordt beslist.

Aanvraag op concernniveau.

In de bovenstaande alinea heb ik toegelicht waarom voor deze aanvragen het verbod
niet geldt.

Aanvraag op werkmaatschappijniveau.

Het bonus- en dividendverbod geldt ook voor de bedrijfsonderdelen die niet zelf aanvragen
en ook voor de bedrijfsonderdelen die geen SV-loon in Nederland hebben. De gedachte
hierachter is dat wanneer een werkmaatschappij NOW nodig heeft terwijl de rest van
het concern nog wel goed genoeg draait, het bedrijf zelf eerst de verliezen van de
werkmaatschappij(en) dient op te vangen en dus vanuit die maatschappelijke verantwoordelijkheid
geen dividend uitkeert. Het bonusverbod ziet specifiek op het bestuur of de directie
van de moedermaatschappij/groepshoofd en de aanvragende werkmaatschappij(en). Het
inkopen van eigen aandelen is ook voor de gehele groep niet toegestaan.

Voor NOW2 en NOW3 geldt:

Algemeen

Het betreft voor NOW 2 en NOW 3.1 het uitkeren van dividend en bonus over 2020 waarover
in de regel in de jaarvergadering van 2021 wordt beslist.

Voor NOW 3.2 en 3.3 betreft het uitkeren van dividend en bonus over 2021 waarover
in de regel in de jaarvergadering van 2022 wordt beslist.

Aanvraag op concernniveau.

De aanvragende entiteit keert geen bonussen uit aan de directie/ het bestuur en ook
niet aan de directie/het bestuur van het concern. Het dividendverbod geldt voor aandeelhouders
van de aanvragende entiteit. Ook mag de entiteit geen eigen aandelen inkopen. Als
een Nederlands bedrijf onderdeel uitmaakt van een (buitenlands) concern mag er ook
geen bonus of dividend aan het moederbedrijf worden uitgekeerd. Voor bedrijfsonderdelen
die zelf geen NOW-subsidie aanvragen geldt het verbod niet, ook niet voor een (buitenlandse)
moeder die geen aanvraag doet (omdat ze bijvoorbeeld geen Nederlands SV-loon hebben).

Aanvraag op werkmaatschappijniveau.

Idem aan NOW 1.

Vraag 2, 3 en 4

Kunt u een overzicht geven van bedrijven die noodsteun hebben ontvangen in 2020 of
2021 waarvan het moederbedrijf dividend of bonus heeft uitgekeerd in 2020 of van plan
is dat in 2021 te doen? Kunt u dit bij deze bedrijven nagaan?

Wat is het totaalbedrag dat deze bedrijven aan bonus hebben verstrekt aan de top van
de onderneming in 2020?

Wat is het totaalbedrag dat deze bedrijven aan dividend hebben verstrekt in 2020?

Antwoord 2, 3 en 4

Dergelijke gegevens kan ik u niet geven. Bij aanvragen voor de NOW waarbij moederbedrijven
bonus of dividend mogen uitkeren, wordt niet bijgehouden of het moederbedrijf dit
al dan niet doet.

Dit is anders bij bedrijven waarbij vanwege een aanvraag op werkmaatschappij-niveau
het dividendverbod ook geldt voor de moederbedrijven. Echter kan pas na afloop van
de sluiting van de relevante vaststellingsloketten voor de definitieve berekening
in kaart worden gebracht welke bedrijven daadwerkelijk noodsteun hebben ontvangen.
Het is pas op dat moment mogelijk om te achterhalen bij welke bedrijven de tegemoetkoming
op nihil is gesteld vanwege de overtreding van het verbod, aangezien het gegevens
over de gehele jaren 2020 en 2021 betreft.

Vraag 5

Hoeveel ontslagen zijn er bij deze bedrijven in Nederland gevallen na het schrappen
van de ontslagboete? Vallen deze cijfers te rijmen met de oorspronkelijke reden om
geen verbod op dividend en bonus in te stellen, namelijk het behoud van Nederlandse
werkgelegenheid?

Antwoord 5

Voor de volledigheid wil ik benadrukken dat er geen sprake is van een boete binnen
de NOW-regeling, maar een correctie van de loonsom als gevolg van ontslag vanwege
bedrijfseconomische redenen.

Het aantal ontslagen is niet bekend. Dit heeft twee redenen:

Een afgenomen aantal werknemers geeft geen inzicht in de achterliggende oorzaak. De
vermindering kan voortkomen uit ontslag, maar kan ook ontstaan door natuurlijk verloop
of een baanwisseling op initiatief van de werknemer.

Binnen de NOW-regeling bestaat geen doelbinding voor deze gegevens. Met andere woorden:
deze gegevens zijn niet noodzakelijk om de NOW-regeling op correcte wijze uit te kunnen
voeren en daardoor ook niet toegankelijk in het kader van privacywetgeving.

Vraag 6

Bent u nadat de cijfers over dividend en bonussen van de moederbedrijven over 2020
bekend werden in gesprek gegaan met de dochterbedrijven over de wenselijkheid hiervan?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Nee, ik ben niet in gesprek gegaan met de dochterbedrijven. Zoals bij het antwoord
van vraag 1 toegelicht, is het bonus- en dividendverbod zorgvuldig tot stand gekomen.
Ik heb daarbij bewust een beroep gedaan op de maatschappelijke verantwoordelijkheid
van bedrijven en die oproep heb ik ook meerdere keren herhaald.

Vraag 7

Blijft u na het zien van deze cijfers nog steeds van mening dat een verbod op het
verstrekken van bonussen en dividend door het moederbedrijf, wanneer deze noodsteun
krijgen vanwege de Nederlandse werkgelegenheid, onwenselijk is?

Antwoord 7

Ja, zie verder het antwoord op vraag 1.

Vraag 8

Deelt u de mening dat het onaanvaardbaar is dat Nederlands belastinggeld er uiteindelijk
aan bijdraagt dat dividendhouders en mensen aan de top van een moederbedrijf zichzelf
kunnen verrijken?

Antwoord 8

De NOW-regeling heeft tot doel om tijdens de huidige pandemie zoveel mogelijk banen
in Nederland te behouden. Dit weegt dusdanig zwaar dat dit in de zorgvuldige totstandkoming
van dit verbod opweegt tegen het gevolg dat moederbedrijven binnen de geldende regels
mogelijk dividend uitkeren.