Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Raan over de noodzaak van een progressieve vliegbelasting voor veelvliegers

Antwoord van Staatssecretaris Vijlbrief (Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst),
mede namens de Minister van Infrastructuur en Waterstaat (ontvangen 21 april 2021).

Vraag 1

Kent u het bericht «A few frequent flyers «dominate air travel»» en het rapport «Elite
Status: Global inequalities in flying»?1
2

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich het bericht «Slim vervoerspakket levert 9 miljoen ton CO2 besparing op»?3

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3 en 4

Wat is uw reactie op het rapport «Elite Status: Global inequalities in flying»?

Erkent u de vaststelling van Alethea Warrington – werkzaam bij Possible, de organisatie
achter het rapport – dat een kleine minderheid van veelvliegers een oneerlijk deel
van de vluchten voor zijn rekening neemt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3 en 4

Het rapport toont aan dat een relatief groot deel van de vluchten wordt gevlogen door
een klein deel van de bevolking uit de hogere inkomensgroepen. In Nederland neemt
bijvoorbeeld 8% van de bevolking 42% van de vluchten voor zijn rekening. Het kabinet
is zich ervan bewust dat niet iedereen in Nederland evenveel vliegt. Onder andere
in het voorwoord wordt het idee van een veelvliegerstaks geopperd. Hieronder wordt
daar verder op ingegaan.

Vraag 5, 6 en 7

Deelt u de mening dat een veelvliegerstaks een eerlijkere manier is om vliegverkeer
te belasten dan een vlakke vliegtaks, omdat daarmee grotere vervuilers meer gaan betalen?
Zo nee, waarom niet?

Deelt u de mening, onder andere uitgedragen door de Climate Change Committee en de
Citizens’ Assembly van het VK, dat een veelvliegerstaks een goed idee is? Zo nee,
waarom niet?

Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat veelvliegers een eerlijke prijs gaan betalen
voor de vele vliegreizen die zij maken?

Antwoord 5, 6 en 7

De huidige vliegbelasting wordt geheven per vertrekkende passagier. Hoe vaker iemand
vliegt des te vaker betaalt deze persoon de belasting. Grotere vervuilers betalen
onder de huidige systematiek dus al meer. Dit is in lijn met het doel en de opzet
van de vliegbelasting, namelijk de maatschappelijke kosten – waaronder ook de externe
kosten – beter tot uitdrukking te laten komen in de prijs. Voordeel van een vlakke
belasting ligt vooral in de opzet en uitvoering van de wet. De luchthavens zijn de
belastingplichtigen voor de belasting per passagier. Zij hoeven niet bij te houden
wie of hoe vaak een passagier vliegt. Als iemand dus eerst vanaf Schiphol vertrekt
en later in het jaar een vlucht neemt vanaf Eindhoven Airport, dan is dat niet in
de aangiften van de belastingplichtigen te zien. Het volgen van passagiers zou betekenen
dat persoonsgegevens van passagiers gebruikt moeten worden en dat houdt een aanzienlijke
inbreuk op de privacy van de burger in. Nederlandse inwoners vliegen bovendien ook
vaak via buitenlandse luchthavens. Een veelvliegerstaks zou ook kunnen leiden tot
meer vliegen vanaf luchthavens net over de grens.

Vraag 8

Herinnert u zich het onderzoek gedaan door I&O Research in opdracht van Milieudefensie
waaruit naar voren kwam dat 69% van de Nederlanders voor een heffing op vliegtickets
is waarbij naarmate men meer vliegt de prijs van het ticket omhooggaat?4

Antwoord 8

Ja.

Vraag 9

Erkent u dat er groot maatschappelijk draagvlak is voor een veelvliegerstaks? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 9

Het draagvlak voor een belasting kan naar de mening van het kabinet niet zonder haar
heffingssystematiek gewogen worden. Zoals hiervoor al aangegeven zitten aan een veelvliegerstaks
onder andere complexe uitvoeringsaspecten en privacy risico’s, welke van invloed kunnen
zijn op het draagvlak.

Vraag 10

Deelt u de mening dat een veelvliegerstaks, in lijn met het principe «de vervuiler
betaalt», steeds meer gewenst is in de samenleving? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

Zie het antwoord op vraag 9. Daarnaast is het zo dat iedere vlucht een bepaalde uitstoot
heeft. De vliegbelasting zorgt op dit moment al voor een gedeeltelijke internalisatie
van deze maatschappelijke kosten. Hoe vaak iemand vliegt heeft geen invloed op de
uitstoot per vlucht. Verder heeft het kabinet gekozen voor een belasting die korte
vluchten relatief zwaarder belast, door middel van een vlak tarief per passagier,
om het gebruik van alternatief vervoer op de korte afstanden te stimuleren.

Vraag 11

Deelt u de mening van John Sauven van Greenpeace dat ook Air Miles aan banden moet
worden gelegd, zodat veelvliegers niet langer worden beloond voor de vele kilometers
die zij met het vliegtuig afleggen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 11

Private bedrijven zijn vrij om hun commercieel beleid in te vullen naar eigen wensen
en behoeften.