Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid De Roon over een oud-ambassadeur van Soedan die in verband is gebracht met een ernstig terreurplan

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 23 februari 2021).

Vraag 1

In hoeverre bent u op de hoogte van het feit dat de oud-ambassadeur van Soedan in
Nederland, gelinkt wordt aan een terreurzaak in de VS?1
2

Antwoord 1

Hiervan ben ik op de hoogte.

Vraag 2

Klopt het dat de oud-ambassadeur, de heer Sirajuddin Hamid Yousif, van 2010 tot en
met 2013 ambassadeur was in Den Haag? Wat was de reden voor zijn vertrek in 2013?

Antwoord 2

Dit klopt. De ambassadeur vertrok in 2013 omdat zijn termijn afliep.

Vraag 3, 4, 5, 6

Waren er bij het aantreden van de heer Sirajuddin Hamid Yousif in 2010 al aanwijzingen
bij Nederland bekend voor zijn betrokkenheid bij het plan om het VN-hoofdkantoor op
te blazen?

Hebben de Nederlandse inlichtingendiensten deze man wel gescreend voordat hem toestemming
werd verleend hier als ambassadeur te werken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom heeft
de screening gefaald?

Op welke wijze heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken de oud-ambassadeur – die
een genocideplegend regime vertegenwoordigde – zelf onderzocht voor het moment van
aantreden?

Hoe kan het dat iemand die al in 1993 betrokken was bij terreur, en als een haas uit
de VS vertrok toen het hem te heet onder de voeten werd, jaren later de diplomatieke
status kreeg in Nederland?

Antwoord 3, 4, 5, 6

De benoeming van een ambassadeur gebeurt door de zendstaat, maar de beoogd ambassadeur
kan pas beginnen als het gastland met deze benoeming ingestemd heeft, door het verlenen
van agrément. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken onderzoekt voorafgaand aan de
agrémentsverlening of er zwaarwegende redenen zijn om geen agrément te verlenen.

Vanwege de waarde die wordt gehecht aan vertrouwelijkheid in de bilaterale relatie
met landen kan ik echter alleen in algemene zin de procedure uiteenzetten die gevolgd
wordt bij agrémentaanvragen. Ik kan niet op individuele casus ingaan. Immers, het
verlenen dan wel weigeren van agrément betekent een oordeel over de mogelijkheid van
een persoon om geloofwaardig als ambassadeur te functioneren. Dat is een zware beslissing,
waar in het geval van weigering bijna per definitie verschil van mening met de zendstaat
over ontstaat. Om dergelijke discussies effectief te kunnen voeren, is het belangrijk
dat landen er van op aan kunnen dat deze discussie in vertrouwen tussen beide landen
gevoerd wordt en niet in de openbaarheid komt.

Vraag 7

Is Nederland door de VS over de terreurplannen en betrokkenheid van de oud-ambassadeur
geïnformeerd en is er bewijs gedeeld? Zo ja, kunt u dan exact aangeven op welke momenten?

Antwoord 7

In verband met de vertrouwelijkheid in de bilaterale relatie met landen kan ik geen
mededeling doen over mogelijke informatie die is verkregen van andere landen.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de screening van deze oud-ambassadeur destijds hopeloos heeft
gefaald temeer uit openbare bronnen al bekend was van zijn betrokkenheid bij de Soedanese
terreurplannen?3

Antwoord 8

Die mening deel ik niet. Als gesteld in het antwoord op vraag drie tot en met zes,
voorafgaand aan de agrémentverlening wordt door het Ministerie van Buitenlandse Zaken
nagegaan of er zwaarwegende redenen zijn om geen agrément te verlenen. Als die zwaarwegende
redenen er niet zijn, dan wordt agrément verleend. Over de overwegingen om in individuele
gevallen al of niet agrément te verlenen worden geen mededelingen gedaan.

Vraag 9

Klopt het dat de oud-ambassadeur is geridderd tot de Orde van Oranje-Nassau of anderszins
is onderscheiden? Zo ja, kunt u dit onmiddellijk ongedaan maken en hem op de nationale
terrorismelijst plaatsen?

Antwoord 9

De oud-ambassadeur is destijds benoemd in de Orde van Oranje-Nassau.

Een benoeming ongedaan maken is slechts onder één voorwaarde mogelijk. Volgens de
Wet instelling van de orde van Oranje-Nassau, artikel 11 lid 2, vervalt een onderscheiding
indien degene aan wie de onderscheiding is verleend, onherroepelijk is veroordeeld
tot een gevangenisstraf van ten minste een jaar. Dit is niet het geval.

Plaatsing op de nationale sanctielijst terrorisme is niet aan de orde. De toepassing
van een nationale bevriezingsmaatregel is territoriaal beperkt en wordt buiten het
grondgebied van Nederland alleen toegepast op Nederlanders en Nederlandse rechtspersonen.
Vanwege deze beperking gaat de Minister van Buitenlandse Zaken slechts over tot een
«nationale» bevriezingsmaatregel indien sprake is van aanknopingspunten met de Nederlandse
rechtsorde, meer in het bijzonder indien aanwijzingen bestaan dat een organisatie
of persoon in of vanuit Nederland (een poging tot) terroristische activiteiten ontplooit
of betrokken is bij het faciliteren daarvan. Voor de oud-ambassadeur ontbreken dergelijke
aanknopingspunten.

Vraag 10

Kunt u daarnaast uitleggen met welke motivatie de toenmalige Minister van Buitenlandse
Zaken de oud-ambassadeur c.q. terrorist heeft voorgedragen voor een onderscheiding?

Antwoord 10

Het decoreren van ambassadeurs is een instrument dat tussen landen wereldwijd wordt
gebruikt in het kader van diplomatiek verkeer. Om in aanmerking te komen voor een
decoratie bij vertrek uit Nederland moet een ambassadeur aan de volgende voorwaarden
voldoen:

Er moet reciprociteit zijn met het land waartoe de vertrekkende ambassadeur behoort.
Met andere woorden: de Nederlandse ambassadeur ontvangt bij vertrek uit het desbetreffende
land ook een onderscheiding.

De ambassade moet te ’s-Gravenhage zijn gevestigd.

De ambassadeur moet tenminste drie volle jaren in Nederland geaccrediteerd zijn geweest
en gedurende deze periode zijn woonplaats te ’s-Gravenhage of omliggende gemeenten
hebben gehad.

De oud-ambassadeur voldeed aan deze voorwaarden.

Vraag 11

Waarom is de Kamer niet eerder geïnformeerd over deze ernstige terreurverdenking en
falende screening?

Antwoord 11

Zie het antwoord op de vragen 3 t/m 8.

Vraag 12

Kunt u ervoor zorgen dat de oud-ambassadeur nooit meer voet zet op Nederlandse bodem
en hij direct opgepakt en uitgezet wordt als hij hier toch verschijnt?

Antwoord 12

Zoals uw Kamer bekend is, ga ik niet in op individuele zaken. In het algemeen geldt
dat toegang tot en verblijf in Nederland wordt geweigerd aan personen die een gevaar
vormen voor de openbare orde of de nationale veiligheid. Dit geldt ook voor personen
die ten behoeve van weigering gesignaleerd staan in het Schengen Information System of nationale opsporingsregisters. Gevaar voor de openbare orde blijkt doorgaans uit
strafrechtelijke veroordelingen; gevaar voor de nationale veiligheid kan worden gebaseerd
op informatie van veiligheidsdiensten of andere gezaghebbende bronnen. Of dit aan
de orde is, wordt individueel getoetst aan de hand van alle relevante feiten en omstandigheden
uit het betrokken dossier en kan niet op voorhand vastgesteld worden.

Vraag 13

Bent u bereid de huidige diplomaten van Soedan aan een extra screening te onderwerpen?

Antwoord 13

Naar mijn mening zal een extra screening geen toegevoegde waarde hebben. Overigens
wordt, conform het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer, slechts een beperkt
aantal beoogde benoemingen, waaronder die van ambassadeur, van tevoren aan de gaststaat
voorgelegd.