Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Ojik over de voortgang van de evacuatie van asielzoekers van het Griekse eiland Lesbos

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid), mede namens
de Minister van Buitenlandse Zaken (ontvangen 24 november 2020)

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat het nieuwe tentenkamp Kara Tepe dat door de Griekse
autoriteiten is ingericht, qua leefomstandigheden nog verschrikkelijker is dan het
afgebrande kamp Moria?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 t/m 5

Klopt het dat mensen zich moeten wassen in de zee bij gebrek aan sanitair? Zo ja,
wat betekent dit voor de gezondheid van deze mensen?

Klopt het dat er geen medische zorg beschikbaar is voor de mensen die in het nieuwe
tentenkamp verblijven? Zo ja, wat betekent dit voor de gezondheid van deze mensen?

Klopt het dat de tenten bij regenbuien onder water komen te staan? Zo ja, wat betekent
dit voor de gezondheid van deze mensen?

Klopt het dat mensen op Lesbos verblijven op met lood vergiftigde grond? Zo ja, wat
betekent dit voor de gezondheid van deze mensen?

Antwoord 2 t/m 5

Na de catastrofale reeks branden in Moria hebben de Griekse autoriteiten, in samenwerking
met de Europese Commissie, UNHCR en andere organisaties in korte tijd een nieuw opvangkamp
gerealiseerd met een capaciteit van 10.000 opvangplaatsen. Hier zijn momenteel circa
7.000 vluchtelingen en migranten ondergebracht. Daarmee is opvang verzekerd voor alle
migranten op Lesbos die na de branden hun accommodatie verloren. Het tijdelijke kamp
is ruimer en gestructureerde van opzet dan Moria was. Bovendien zetten de Griekse
autoriteiten meer in op veiligheid. Zo is er permanent politie aanwezig, waardoor
er veel minder incidenten zijn. De voedseldistributie vindt inmiddels twee keer per
dag plaats en functioneert naar behoren.

De grootste uitdaging is momenteel om het kamp gereed te maken voor de winter. Het
kabinet is bekend met het feit dat overige voorzieningen, zoals sanitaire en medische
voorzieningen, vooralsnog ondermaats zijn. De regenbuien die de afgelopen tijd hebben
plaatsgevonden, verslechteren de situatie van de vluchtelingen en migranten in het
opvangkamp. De Griekse autoriteiten hebben geen aanwijzingen gevonden dat de grond
onder het nieuwe opvangkamp met lood is vergiftigd.

De Griekse autoriteiten spannen zich in om deze situatie te verbeteren door middel
van extra en verbeterde voorzieningen. Hierbij worden de Griekse autoriteiten geholpen
door internationale organisaties zoals IOM en UNCHR, en door ngo’s.

Nederland ondersteunt de humanitaire respons op Lesbos onder andere via geoormerkte
en ongeoormerkte bijdragen aan humanitaire organisaties die actief zijn op Lesbos.
In navolging van de branden in Moria schaalde de Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging
(IFRC) de respons op Lesbos op. Nederland droeg eerder dit jaar EUR 500.000 bij aan
het regionale noodappeal van IFRC, waarmee ook activiteiten op Lesbos worden gefinancierd.
Verder heeft Nederland al snel na de branden in Moria besloten om de activiteiten
van UNICEF op Lesbos te ondersteunen met EUR 1 miljoen. Dit geld is onder andere bestemd
voor noodopvang, toegang tot onderwijs, beschermingsactiviteiten voor kinderen (waaronder
MHPSS), en water- en sanitaire voorzieningen.

Daarnaast werken de Griekse autoriteiten samen met de Europese Commissie aan wederopbouw,
verbetering en beheer van de opvang-, asiel- en terugkeerfaciliteiten op Lesbos. In
dit kader is een EU taskforce opgericht waaraan ook Lidstaten kunnen deelnemen. Een
eerste missie van de EU taskforce heeft plaatsgevonden om de locatie en inrichting
van deze faciliteiten te bepalen. Nederland heeft hiervoor een expert vanuit het COA
beschikbaar gesteld. De missie krijgt spoedig een vervolg.

Vraag 6

Zijn de Griekse autoriteiten al begonnen met het afbouwproces van Kara Tepe en Pikpa,
dat volgens uw brief van 26 oktober voor eind 2020 gebeurd moet zijn?2

Antwoord 6

De Griekse autoriteiten zijn momenteel bezig met het overplaatsen van kwetsbare vluchtelingen
en migranten vanuit Lesbos naar het vasteland. Dit betreft ook kwetsbare vluchtelingen
en migranten die in Pikpa en Kara Tepe verblijven. Pikpa is inmiddels leeg. Op 30 oktober
jl. werden de laatste 74 inwoners overgebracht naar Kara Tepe. Momenteel verblijven
nog circa 900 mensen in Kara Tepe. Griekse autoriteiten zijn voornemens om ook Kara
Tepe voor het einde van het jaar te sluiten.

Vraag 7

Wat voor opvang is Griekenland voornemens in te richten voor de «niet-kwetsbare personen»
die Griekenland niet naar het vasteland wil evacueren? Zal deze opvang voldoen aan
Europese normen en waarden?

Antwoord 7

De Griekse autoriteiten en de Europese Commissie zijn bezig met de wederopbouw en
verbetering van opvang-, asiel- en terugkeerfaciliteiten op Lesbos. Hier zullen de
vluchtelingen en migranten die nu nog op Lesbos aanwezig zijn, worden ondergebracht.
Voor deze nieuwe faciliteiten worden de geldende internationale en Europese standaarden
gehanteerd. Alle betrokkenen zijn vastberaden om deze standaarden te handhaven. In
dit kader voorziet de Europese Commissie ook een Europese rol in het management van
de faciliteiten.

Vraag 8

Is de door de Europese Commissie aangekondigde taskforce voor het verbeteren van de
opvang op de Griekse eilanden inmiddels ingesteld en operationeel? Zo nee, op welke
termijn gaat dit gebeuren? Zo ja, welke vorderingen zijn inmiddels door de taskforce
geboekt?

Antwoord 8

Zie antwoord vraag 2 t/m 5.

Vraag 9 en 10

Hoeveel kinderen zijn inmiddels vanaf Lesbos geëvacueerd en in Nederland opgevangen?

Op welke termijn verwacht u alle honderd kinderen die Nederland heeft aangegeven te
willen opnemen, in Nederland te hebben opgevangen?

Antwoord 9 en 10

Het Nederlandse aanbod betreft 100 personen, waarvan 50 amv en 50 personen in gezinsverband
met minderjarigen. Momenteel zijn bijna alle alleenstaande minderjarige vluchtelingen
(amv) die verbleven in de hotspots op de Griekse eilanden, waaronder circa 400 amv
vanuit Moria, overgebracht naar het Griekse vasteland. Er zijn nog geen amv of gezinnen
met minderjarigen vanuit Griekenland naar Nederland overgebracht.

Momenteel zijn de voorbereidingen voor de herplaatsing vanuit Griekenland naar een
tiental bereidwillige lidstaten, waaronder Nederland, gaande onder coördinatie van
de Europese Commissie. Dit vergt tijd, mede met het oog op zorgvuldigheid en vertragende
omstandigheden zoals COVID-19. Alle betrokken partijen werken eraan om de herplaatsing
zo snel mogelijk en zo zorgvuldig mogelijk te realiseren.

Ik heb uw Kamer reeds toegezegd hier nader over te informeren.3 Dat zal ik voor de begrotingsbehandeling doen.

Vraag 11

Heeft Nederland ondersteuning en/of middelen aangeboden aan Griekenland voor het evacueren
van kinderen vanaf Lesbos? Zo nee, bent u daartoe alsnog bereid?

Antwoord 11

Ik heb naar aanleiding van de branden in Moria meermaals contact gehad met mijn Griekse
counterpart en aangeboden Griekenland te ondersteunen waar nodig. Daarbij heb ik aangeboden
om 100 kwetsbare personen te herplaatsen naar Nederland. Tevens heb ik gemeld dat
de amv die zijn overgeplaatst naar het vasteland intrek konden nemen in de opvang
die in het kader van het Grieks-Nederlandse samenwerkingsverband is gerealiseerd.

De overplaatsing vanaf Lesbos ligt primair bij de Griekse autoriteiten. Hierbij worden
zij ondersteund door de Europese Commissie en internationale organisaties, zoals IOM.
Zo heeft de Europese Commissie Griekenland ondersteund met het overplaatsen van circa
400 amv vanuit Lesbos naar het Griekse vasteland. Dit is direct na de branden in Moria
binnen 1,5 dag gerealiseerd. Naar opgave van de Griekse autoriteiten zijn hiermee
nagenoeg alle amv op Lesbos overgebracht. De Europese lidstaten, waaronder Nederland,
hebben geen verzoek gehad van Griekenland om hierbij ondersteuning te bieden.

Vraag 12

Bent u bereid om, gelet op de nu voortdurende humanitaire noodsituatie op Lesbos,
meer kinderen inclusief hun ouders in Nederland op te vangen en de mogelijkheid te
geven hun asielverzoek te laten behandelen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 12

Op dit moment zie ik geen reden om het aanbod voor de herplaatsing van 100 personen,
dat namens het kabinet bij uitzondering is gedaan, te verhogen. Bovendien biedt herplaatsing
geen structurele oplossing. Het is zaak dat mensen ter plekke zo snel mogelijk worden
voorzien in hun noden en Griekenland zorgt voor de benodigde structurele verbeteringen.
Nederland biedt Griekenland hierbij de nodige ondersteuning.

Vraag 13

Kunt u deze vragen beantwoorden voor aanvang van het AO van 11 november a.s. inzake
de aanstaande JBZ-raad?

Antwoord 13

Het is mijn streven om deze vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.