Lijst van vragen en antwoorden : Lijst van vragen en antwoorden over toezeggingen mondelinge vragen naar aanleiding van een bijeenkomst op de Amerikaanse ambassade met Forum voor Democratie

Nr. 59 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vastgesteld 20 november 2020

De vaste commissie voor Buitenlandse Zaken heeft een aantal vragen voorgelegd aan
de Minister van Buitenlandse Zaken over de brief van 5 oktober 2020 inzake toezeggingen
mondelinge vragen naar aanleiding van een bijeenkomst op de Amerikaanse ambassade
met Forum voor Democratie (Kamerstuk 35 570 V, nr. 8).

De Minister heeft deze vragen beantwoord bij brief van 13 november 2020. Vragen en
antwoorden zijn hierna afgedrukt.

De voorzitter van de commissie, Pia Dijkstra

De adjunct-griffier van de commissie, Reinders

1

Klopt het dat er naast de formele uitnodigingen vanuit de ambassade vanwege veiligheidsredenen,
ook vanuit de partij uitnodigingen zijn verstuurd door het hoofd fondsenwerving? Zo
ja, was ambassadeur Hoekstra daarvan op de hoogte? Zo nee, wordt dit ontkend?

Antwoord:

Zoals aangegeven in de Kamerbrief terzake (Kamerstuk 35 570 V, nr 8) heeft de Amerikaanse ambassade het ministerie geïnformeerd dat de formele uitnodiging
voor deze bijeenkomst is uitgegaan vanuit de Amerikaanse ambassade, omdat veiligheids-
en gezondheidsvoorschriften dat dicteren en van tevoren bekend moet zijn wie deel
zal nemen. De ambassade heeft ontkend dat er formele uitnodigingen zijn verstuurd
vanuit de partij.

2

Klop de berichtgeving in de Groene Amsterdammer dat de ambassade heeft toegestaan
dat een campagnefilmpje werd getoond, waarbij ook werd getoond hoeveel geld nodig
is om deze campagne te financieren? Zo ja, hoe verhoudt zich dat tot de zinsnede in
uw brief «de ambassade heeft aangegeven dat voor zover haar bekend er niet gesproken
is over campagnefinanciering en fondsenwerving en dat er geen financiële toezeggingen
gedaan zijn door deelnemers aan de bijeenkomst»? En zo ja, hoe verhoudt zich dat tot
de zinsnede in uw brief «De Amerikaanse ambassade heeft het ministerie ervan verzekerd
dat zij in geen geval toestaan dat er met ondersteuning van de ambassade of Amerikaanse
diplomaten fondsenwerving of campagnes voor politieke partijen plaats zou vinden»?

3

Welke consequentie zou het hebben als, in tegenstelling tot wat de ambassade zegt,
er toch financiële toezeggingen zijn gedaan bij deze bijeenkomst?

Antwoord vragen 2 en 3:

De Amerikaanse ambassade heeft desgevraagd aangegeven dat tijdens de bijeenkomst beeldmateriaal
is vertoond waarin de prioriteiten van Forum van Democratie aan de orde kwamen. Daarnaast
heeft de ambassade aangegeven dat bij vergelijkbare bijeenkomsten met andere politieke
partijen het eveneens gebruikelijk is dat partijen hun prioriteiten uiteenzetten.
Dit beeldmateriaal is van tevoren door de ambassade beoordeeld of het voldoet aan
de richtlijnen die verbieden dat er met ondersteuning van de ambassade of Amerikaanse
diplomaten fondsenwerving of campagnes voor politieke partijen plaatsvinden. Het beeldmateriaal
is niet bekend bij het ministerie.

In de reeds aangehaalde Kamerbrief wordt ingegaan op de door de Amerikaanse ambassade
verstrekte informatie dat tijdens deze bijeenkomst met Forum voor Democratie niet
gesproken is over campagnefinanciering en dat er geen financiële toezeggingen zijn
gedaan. Dat desondanks de beeldvorming ontstaan is dat deze bijeenkomst in het teken
stond van fondsenwerving voor en/of de politieke campagne van Forum voor Democratie
is onwenselijk. Die boodschap is ook overgebracht aan de Amerikaanse ambassade.

4

Zou het volgens u politiek en vanuit het Verdrag van Wenen acceptabel zijn als de
Nederlandse ambassade in Washington zou spreken op ofwel de Democratic National Convention,
ofwel op de Republican National Convention?

Antwoord:

Het onderhouden van contacten met politieke partijen in een gastland teneinde de belangen
van Nederland of Nederlandse onderdanen te behartigen is een normaal onderdeel van
het werk van een diplomaat. Indien eenzelfde lijn wordt aangehouden ten opzichte van
de verschillende politieke partijen in een gastland, is er geen reden om aan te nemen
dat in zo’n geval sprake is van onacceptabel handelen.

5

Klopt het dat ambassadeur Hoekstra in een ledenwerffilmpje van Forum voor Democratie
is verschenen?

Antwoord:

Een dergelijk filmpje is mij niet bekend. Ik weet dan ook niet of beeldmateriaal van
Ambassadeur Hoekstra gebruikt is in media-producties van Forum voor Democratie.

6

Klopt het volgens de tot u beschikbare informatie dat minimaal één van de deelnemers
die avond € 20.000 heeft toegezegd?

Antwoord:

Zoals aangegeven in de Kamerbrief, heeft de Amerikaanse ambassade het ministerie geïnformeerd
dat voor zover haar bekend er tijdens deze bijeenkomst geen financiële toezeggingen
zijn gedaan en dus ook geen toezegging van EUR 20.000.

7

Hoe apprecieert het kabinet het wetgevingsinitiatief Opposing Foreign Fundraising
at U.S. Embassies (OFF U.S. Embassies) van Democraten Edward Markey en Tom Malinowski
in de Verenigde Staten om naar aanleiding van deze gebeurtenis bijeenkomsten van ambassades
en diplomatieke posten met politieke partijen te verbieden?

Antwoord:

Dit wetgevingsinitiatief lijkt niet in strijd te zijn met internationaal recht. Het
is dan ook een interne aangelegenheid van de Verenigde Staten waar Nederland zich
niet in mengt.

8

Heeft de ambassade bij het vaststellen van de uitnodigingenlijst uitdrukkelijk gekeken
naar de aanwezigheid van donateurs, geldschieters of mensen die zich primair bezighouden
met fondsenwerving voor Forum voor Democratie?

Antwoord:

Zoals aangegeven in de Kamerbrief, heeft de ambassade aangegeven dat het primair aan
de politieke partijen is om te bepalen wat het uitnodigingsbeleid is en of het een
klein gezelschap betreft of dat het juist gaat om een grotere groep deelnemers.

9

Hoe groot is de mogelijkheid dat er zonder het expliciet medeweten van de Amerikaanse
ambassade fondsen zijn geworven voor Forum voor Democratie?

Antwoord:

In gesprekken met het ministerie heeft de ambassade aangegeven dat voor zover haar
bekend er niet gesproken is over campagnefinanciering en fondsenwerving.

10

Heeft de Amerikaanse ambassade naar aanleiding van deze gebeurtenis haar protocol
ten aanzien van bijeenkomsten met politieke partijen veranderd?

Antwoord:

De ambassade heeft aangegeven dat er geen sprake is van een veranderd protocol t.a.v.
engagement met politieke partijen.

11

Is het kabinet van mening dat artikel 41 lid 3 Weens Verdragenverdrag: «De gebouwen
van de zending mogen niet worden gebruikt op een wijze die onverenigbaar is met de
functies van de zending als omschreven in dit Verdrag of door andere regelen van algemeen
internationaal recht of door bijzondere overeenkomsten die tussen de zendstaat en
de ontvangende staat van kracht zijn» is geschonden en kan hier een toelichting over
worden gegeven?

Antwoord:

Op basis van de door de Amerikaanse ambassade verschafte informatie is hier geen sprake
van. Het onderhouden van contacten met politieke partijen in Nederland teneinde de
belangen van de zendstaat of zijn onderdanen te behartigen is een normaal onderdeel
van het werk van een diplomaat, mits eenzelfde lijn wordt aangehouden voor andere
politieke partijen in Nederland. Zoals aangegeven in de Kamerbrief, heeft de ambassade
aangegeven in dit kader een evenwichtig beleid te voeren. Ook heeft de ambassade aangegeven
dat voor zover haar bekend er tijdens deze bijeenkomst met Forum voor Democratie geen
financiële toezeggingen zijn gedaan.

12

Welke interpretatie van het begrip inmenging in interne aangelegenheden in de context
van het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer hanteert het kabinet wél?

Antwoord:

Zoals aangegeven in de Kamerbrief, is Nederland van mening dat de interpretatie van
dit begrip context-specifiek is. Zoals aangegeven in de Memorie van Antwoord van 8 maart
1983 (Kamerstuk 16 644, nr. 7), vanwege «de verschillen die nu eenmaal naar plaats en tijd bestaan in de waardering
van wat wel en wat niet valt aan te merken als ontoelaatbare bemoeienis met de binnenlandse
aangelegenheden van een ontvangende staat». Mede daarom is Nederland van mening dat
het niet mogelijk – en ook onwenselijk – is om een richtlijn aan te geven voor wat
precies valt onder inmenging in interne aangelegenheden.