Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Hijink en Ploumen over onafhankelijk advies over welke lessen geleerd kunnen worden van de coronamaatregelen

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de
Minister van Justitie en Veiligheid (ontvangen 14 oktober 2020).

Vraag 1

Hoe geeft u uitvoering aan de aangenomen motie van de leden Asscher en Marijnissen
over onafhankelijk advies welke lessen geleerd kunnen worden van de coronamaatregelen?
Kunt u aangeven op welke manier de plannen voor de evaluatie zijn geïntensiveerd naar
aanleiding van de aangenomen motie?1

Antwoord 1

Ik heb de Tweede Kamer op 15 juni, 24 juni, 21 juli en 1 september geïnformeerd over
het Lessons Learned traject. Via dit traject intensiveert het kabinet het betrekken
van externe deskundigen bij de aanpak van de coronacrisis, conform de aangenomen motie
van de leden Asscher en Marijnissen. Ruim 90 externe deskundigen zijn bereid gevonden
om mee te doen. Over de uitkomsten van dit traject heb ik uw Kamer op 1 september
geïnformeerd.

Vraag 2

Klopt het dat een kwartiermaker evaluatie en verantwoording Covid-19 bij het Ministerie
van Justitie en Veiligheid is aangesteld? Zo ja, kunt u toelichten wie als kwartiermaker
is aangesteld?

Antwoord 2

Binnen het programma Directoraat-Generaal COVID-19 is per 6 juli 2020 een directeur
Evaluatie en Verantwoording benoemd. De directie Evaluatie en Verantwoording richt
zich op de voorbereiding van (externe) onderzoeken en verantwoording (zie www.abd.nl). Aangezien de projectorganisatie zich in een opstartfase bevond, was binnen deze
directie ook een kwartiermaker aangesteld.

Minister van Justitie en Veiligheid, heeft de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV)
op 1 mei 2020 mede namens het kabinet gevraagd om een onafhankelijke evaluatie van
de Corona crisis aanpak uit te voeren. Op 7 mei 2020 heeft de OVV ingestemd met het
uitvoeren van het onderzoek naar de evaluatie Corona crisis aanpak. De eerste fase
van het onderzoek, de verkennende fase, is nu afgerond. In deze fase is de focus voor
het verdere onderzoek bepaald. Het onderzoek zal onder meer betrekking hebben op de
voorbereiding op een pandemie, de crisisbeheersing en -organisatie, de getroffen maatregelen
en de uitfasering van deze maatregelen. Het doel van het onderzoek is om lessen te
trekken voor eventuele toekomstige epidemieën.

Vraag 3

Kunt u ingaan op het bericht dat de voorgestelde kwartiermaker een vertrouweling en
partijgenoot is die openlijk haar stem op u heeft uitgebracht in de strijd om het
lijsttrekkerschap van het CDA voor de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021?2

Antwoord 3

Op berichten die betrekking hebben op (individuele) ambtenaren ga ik in beginsel niet
in. Dat past niet in de staatsrechtelijke verhoudingen. Ik heb geen enkele twijfel
over de professionaliteit waarmee de werkzaamheden (zullen) worden verricht.

Vraag 4, 5

Bent u het ermee eens dat de neutraliteit van de aangestelde kwartiermaker van groot
belang is voor het vertrouwen in een kritische evaluatie van de corona-aanpak? Hoe
oordeelt u over de neutraliteit van de aangestelde kwartiermaker?

Kunt u het zich voorstellen dat het aanstellen van een partijgenoot en vertrouweling
niet bijdraagt aan het vertrouwen in het onderzoek? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 4, 5

Het is van groot belang dat de wijze waarop de evaluatie zal worden vormgegeven een
kritische reflectie op de aanpak van de corona-crisis mogelijk maakt. Juist om die
reden heeft de Minister van JenV, mede namens de Minister-President, per 1 mei 2020
gevraagd om een onafhankelijk onderzoek door de OVV. Over de wijze waarop evaluatie
wordt vormgegeven en de resultaten ervan legt het kabinet verantwoording af aan uw
Kamer.

Voor het overige verwijs ik u naar het antwoord op vraag 3.

Vraag 6

Hoe gaat u garanderen dat er voldoende ruimte is voor kritiek op het beleid en aanbevelingen
voor het bestrijden van een eventuele tweede golf van coronabesmettingen?

Antwoord 6

Via het Lessons Learned traject hebben ruim 90 externe deskundigen lessen gedeeld
op het gevoerde beleid en de uitvoering en zijn hierover in gesprek gegaan. De geschreven
bijdragen van al deze deskundigen, alsook de gespreksverslagen van de expertsessies
zijn op 1 september openbaar gemaakt. Deze aanpak onderschrijft dat het kabinet open
staat voor nieuwe inzichten. Het kabinet is transparant over de ontvangen adviezen
en de manier waarop nieuwe kennis wordt meegewogen.

Vraag 7

Bent u bereid om de evaluatie geheel onafhankelijk te laten plaatsvinden en hier ook
het rapport van KPMG en de VU bij te betrekken waarin wordt gesteld dat tijdens de
eerste golf onvoldoende is gedaan om het virus daadwerkelijk in te dammen?3

Antwoord 7

Zoals reeds gesteld in antwoord op vragen 1 en 6, heeft het kabinet ruim 90 externe
deskundigen bereid gevonden om inbreng te leveren in de vorm van geschreven bijdrages.
Ook is aan de externe deskundigen gevraagd om een verklaring in te vullen die inzicht
biedt in hun functie, eventuele nevenfuncties, en eventuele eerdere betrokkenheid
bij VWS inzake de aanpak van de coronacrisis. Al deze schriftelijke bijdragen alsook
de gespreksverslagen van experttafels zijn openbaar. Xander Koolman, een van de opstellers
van het genoemde rapport, is ook geconsulteerd. Ik ben van mening dat deze werkwijze
garandeert dat externe deskundigen onafhankelijk en transparant hun kritiek en lessen
uiten.