Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kuiken en Diertens over de besmettingen met COVID 19 in het Caribisch deel van het Koninkrijk

Antwoord van Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens
Minister van Defensie en de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
(ontvangen 7 oktober 2020)

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Protest tegen «dubbele standaard» NL-bestuur
Sint-Eustatius» d.d. 11 september jl.?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 en 3

Bent u op de hoogte van de uitzonderingen die het bestuur van Sint-Eustatius maakt
op de verplichte veertien dagen quarantaine voor mensen uit niet-veilige landen? Zo
ja, vindt u dit een goede zaak?

Heeft u contact opgenomen met het bestuur van Sint-Eustatius om te vragen hoe vaak,
voor wie en waarom er vrijstelling is verleend? Zo ja, kunt u die informatie delen?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2 en 3

Ja, ik ben op de hoogte van het beleid dat Sint-Eustatius voert voor essential workers in de medische, publieke en private sector uit medium- en high-risk-landen.

Het reis- en quarantainebeleid van Sint Eustatius is gebaseerd op een risico-classificatie
van landen in low-, medium- en high-risk. Het classificatiesysteem is gezamenlijk vastgesteld door de diensten publieke gezondheid
in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Het beleid van Sint Eustatius biedt de mogelijkheid
om binnen de quarantaine-verplichting essentiële werknemers uit medium- en high-risk-landen toch werkzaamheden te laten verrichten, zodat vitale functies, zoals de drinkwatervoorziening,
op het eiland gedurende de crisis gecontinueerd kunnen worden. Zij doen dit onder
een strikt protocol dat vooraf met alle betrokkenen is vastgelegd. Gedurende de quarantaineperiode
van 14 dagen mogen deze werknemers hun quarantainelocatie verlaten voor het verrichten
van deze vitale werkzaamheden. Tijdens het werk zijn deze werknemers zoveel mogelijk
gescheiden van andere werknemers en dragen zij gezichtsmaskers. Anderen die mogelijk
in de nabijheid van deze werknemers komen dienen aan strenge hygiëne-eisen te voldoen.

De mogelijkheid om onder strikte voorwaarden tijdens de quarantaineperiode essentieel
werk uit te voeren, is er sinds 12 augustus 2020 en is sindsdien ten behoeve van 35 personen
toegepast.

Het is van groot belang dat vitale functies van een samenleving ook in tijden van
crisis gecontinueerd worden. Op Sint Eustatius is het niet altijd mogelijk om het
geschikte personeel hiervoor lokaal of in de regio te vinden. Deze crisis laat zien
dat risico-classificaties snel kunnen veranderen. Omdat het ingewikkeld is om gekwalificeerd
personeel te vinden, moeten de snel wisselende risico-classificaties geen barrière
vormen in het aantrekken van geschikt personeel. Ik stel vast dat het openbaar lichaam
bij het aantrekken van personeel uit de regio hier in samenspraak met de lokale GGD
zorgvuldige en weloverwogen keuzes in maakt.

Vraag 4

Is het u bekend waar en wanneer de inspecteur van coronatesten die positief bleek
te zijn en vorige week landde op Sint-Eustatius met vrijstelling voor quarantaine
is getest op corona?

Antwoord 4

In mijn antwoord ga ik ervan uit dat de Kamerleden doelen op de microbioloog die op
3 september 2020 op Sint Eustatius arriveerde. De dag voor aankomst (2 september)
was zijn testuitslag negatief. De dag na aankomst (4 september) is hij opnieuw getest
met opnieuw een negatief resultaat. De testuitslag van de test op 6 september was
uiteindelijk positief.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de vrijstelling van quarantaine zonder voorafgaande test ongewenste
gezondheidsrisico’s meebrengt en door de strengere maatregelen en een ingestelde avondklok
andere ongewenste nevengevolgen heeft op Sint-Eustatius? Zo ja, welke maatregelen
gaat u nemen om het gebruik van vrijstelling van quarantaine door het bestuur van
Sint-Eustatius te beperken?

Antwoord 5

Zoals toegelicht in het antwoord op de vragen 2 en 3 geeft het openbaar lichaam geen
vrijstellingen af, maar kunnen er binnen de quarantaineperiode onder strikte afspraken
essentiële werkzaamheden verricht worden. Bovendien laat de praktijk zien dat bijna
alle personen die aankomen op het eiland een testresultaat overleggen.

Natuurlijk brengt het toelaten van personen risico’s met zich mee en het openbaar
lichaam zal stringent blijven optreden bij het toestaan van het verrichten van werkzaamheden
door mensen in quarantaine. Tegelijkertijd wordt hiermee voorkomen dat de samenleving
niet geheel tot stilstand komt met alle gevolgen van dien.

Vraag 6

Heeft u eveneens kennisgenomen van het bericht: «Ziekenhuis Aruba kan coronazorg niet
aan» d.d. 11 september jl.2, alsmede het bericht: «Coronagolf overspoelt Aruba» d.d. 13 september jl.3?

Antwoord 6

Ja.

Vraag 7 en 8

Heeft u contact gehad met de Arubaanse overheid over de problemen met betrekking tot
de coronabesmettingen en de coronazorg? Zo nee, waarom niet?

Ziet u mogelijkheden waarmee u Aruba zou kunnen ondersteunen om deze crisis door te
komen? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7 en 8

Samen met het RIVM heb ik sinds het begin van deze crisis frequent overleg met de
Arubaanse overheid en het lokale ziekenhuis over de crisisaanpak. Om de coronazorg
te versterken is de IC-capaciteit met beademingsapparatuur uit Nederland uitgebreid
tot twaalf bedden, met de mogelijkheid om verder op te schalen. Het benodigde personeel
is via een internationaal medisch uitzendbureau door VWS ingehuurd. Het RIVM heeft
in september een arts en twee verpleegkundigen gestuurd om de dienst publieke gezondheid
te versterken. Een bijstandsverzoek om het bron- en contactonderzoek te versterken
met acht verpleegkundigen is door VWS gehonoreerd. En tenslotte worden er structureel
persoonlijke beschermingsmiddelen naar Aruba gestuurd. De situatie wordt nauwlettend
in gaten gehouden, zodat in samenspraak met de Arubaanse overheid meer ondersteuning
geleverd kan worden wanneer dat nodig is.

Vraag 9

Welke gevolgen heeft de situatie op Aruba voor de gezondheidszorg op Bonaire, dat
nog steeds geen actieve Intensive Care Units (ICU’s) heeft voor corona, noch zelf
kan over testcapaciteit beschikt?

Antwoord 9

Anders dan de vraag veronderstelt, zijn er wel IC-beademingsplekken op Bonaire beschikbaar.
In het ziekenhuis van Bonaire zijn zes extra IC-beademingsplekken gerealiseerd waardoor
er nu in totaal zeven IC-beademingsplekken beschikbaar zijn. Hier bovenop kan het
ziekenhuis 26 bedden vrijmaken voor covid-zorg. De personele medische capaciteit is
versterkt via Nederlandse uitzendbureaus. Wat betreft de testcapaciteit is deze op
Bonaire voor urgente gevallen in beperkte mate beschikbaar: bij twee verschillende
labs is er apparatuur beschikbaar met een klein volume. De rest van het testmateriaal
wordt naar Curaçao gestuurd.

Vraag 10

Is de inzet van de Zr. Ms. Karel Doorman ter ondersteuning van de medische zorg op
Bonaire en de andere landen van het Koninkrijk overwogen? Zo ja, wat is hiervan de
uitkomst? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

Zoals benoemd in de brief aan uw Kamer van 9 april jl.4 is Zr.Ms. Karel Doorman vanaf eind april voor een periode van ongeveer drie maanden
ingezet in het Caribisch gebied om ondersteuning te kunnen bieden aan de lokale civiele
autoriteiten bij het bestrijden van het coronavirus. Het schip is flexibel inzetbaar
en kan afhankelijk van de behoeften voorzien in een breed scala aan ondersteuningsactiviteiten
op het gebied van zee- en luchttransport (zoals goederen en voedsel), versterking
van de maritieme grensbewaking ter ondersteuning van de Kustwacht Caribisch Gebied
en versterking van de ondersteuning bij het handhaven van openbare ordemaatregelen.
Ook beschikt het schip over de medische faciliteiten om de lokale gezondheidszorg
te ondersteunen bij spoedeisende zorg, die geen betrekking heeft op covid-19. Zr.Ms.
Karel Doorman heeft daarmee een waardevolle aanvulling gevormd op de ondersteuning,
die het Ministerie van Defensie in het kader van covid-19 reeds in het Caribisch gebied
heeft geleverd.

Vooralsnog ziet het Ministerie van Defensie in samenspraak met Bonaire en de Landen
geen noodzaak tot hernieuwde inzet van Zr.Ms. Karel Doorman. Wel is op aanvraag van
Curaçao haar medische testcapaciteit voor drie maanden ondersteund middels de inzet
van verpleegkundigen. De ontwikkelingen worden nauwlettend in de gaten gehouden, waarbij
er voortdurend een dialoog is met de Landen om te ondersteunen waar nodig.

Vraag 11

Ziet u mogelijkheden om de medische capaciteit op Bonaire dusdanig te versterken dat
Bonaire zelf in de intensieve medische (corona)zorg kan voorzien? Zo ja, welke? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 11

In de beantwoording van vraag 9 ben in ingegaan op de wijze waarop de medische capaciteit
op Bonaire tot nu toe is versterkt. Vanwege de kleine schaal van het eiland is het
niet realistisch om in te zetten op zelfvoorzienendheid in intensieve medische zorg.
Kansrijker acht ik het verbeteren van de samenwerking van de ziekenhuizen op de verschillende
eilanden onderling. Daar wordt nu ook aan gewerkt. Het doel is om daarmee de kwaliteit
en beschikbaarheid van zorg binnen het Caribisch deel van het Koninkrijk te vergroten
en de afhankelijkheid van zorg (medische uitzendingen) buiten het Koninkrijk te verkleinen.

Vraag 12

Ziet u mogelijkheden om Bonaire te voorzien van een zelfstandige testcapaciteit zodat
zij zelf haar bewoners volledig kan testen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn
denkt u dit gerealiseerd te hebben?

Antwoord 12

Zie het antwoord op vraag 9.

Vraag 13

Wat is de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van de aangenomen motie
Jetten c.s. die het mogelijk maakt dat Bonaire een negatieve coronatest verplicht
mag stellen als voorwaarde voor bezoek aan het eiland?5

Antwoord 13

Op grond van de Wet publieke gezondheid (hierna: Wpg) kan een negatieve coronatest
als voorwaarde bij inreizen nu niet verplicht worden gesteld. De Wpg geldt zowel in
Caribisch Nederland als in Europees Nederland. Invoering van de mogelijkheid tot het
afdwingen van een test vergt een wijziging van de Wpg. De bij de Tweede Kamer aanhangige
wijziging van de Wpg voorziet hier niet in. Ik beraad mij nu over de wenselijkheid
om alleen voor Caribisch Nederland te voorzien in een wettelijke basis voor het verplicht
overleggen van een testresultaat aan bezoekers van de eilanden.

Vraag 14

Deelt u de mening dat Bonaire zich beter kan beschermen tegen het risico op import
van besmettingen als aan alle reizigers een negatieve coronatest verplicht kan worden
gesteld als voorwaarde voor bezoek aan het eiland? Zo ja, bent u bereid om ook mogelijk
te maken dat Bonaire deze voorwaarde kan stellen aan bezoekers uit landen buiten het
Koninkrijk?

Antwoord 14

Een negatieve testuitslag helpt bij het verminderen van het risico op introductie.
Maar enkel de testuitslag is onvoldoende om Bonaire te beschermen tegen introductie
van het virus. Een testuitslag is slechts een momentopname. Een negatieve testuitslag
brengt het risico met zich mee schijnveiligheid te geven. Daarom moet een testuitslag
altijd gepaard gaan met aanvullende maatregelen, zoals een quarantaine-verplichting.

Vraag 15

Kunt u een overzicht geven van de stand van zaken in het Caribisch deel van het Koninkrijk
m.b.t. de ontwikkelingen ten aanzien van besmettingen met COVID-19?

Antwoord 15

De laatste gegevens van het Caribisch deel van het Koninkrijk laten het volgende besmettingsbeeld
zien:

Bonaire

St. Eustatius

Saba

Curaçao

Aruba

Sint Maarten

Aantal actieve COVID patiënten (cumulatief)

57 (113)

8 (13)

0 (5)

220 (452)

517 (4079)

85 (679)

Aantal actuele ziekenhuisopnamen (op de IC)

2 (0)

0

0 (1)

2 (1)

33 (10)

2 (0)

Aantal patiënten overleden

2

0

0

1

30

22