Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over de financiering van Grieks wanbeleid op Lesbos

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken), mede namens Staatssecretaris van
Justitie en Veiligheid (ontvangen 1 oktober 2020).

Vraag 1 t/m 5

Wat is uw reactie op het artikel «Hallucinant, Nederland financiert Grieks wanbeleid
op Lesbos»?1

Waarom is ervoor gekozen om een nieuwe Covid-19-kliniek te bouwen terwijl op Lesbos
reeds een functionerende noodkliniek bij kamp Moria aanwezig was van Artsen zonder
Grenzen (AzG)?

Had de Griekse regering niet beter een veel kortere route kunnen kiezen, door AzG
alsnog een vergunning te geven? Waarom heeft u uw Griekse collega’s daar niet toe
aangespoord?

Erkent u dat niet alleen sprake is van kapitaalvernietiging, maar ook van een zeer
pijnlijke ontwikkeling, helemaal nu sprake is van een coronabesmetting in kamp Moria?2

Wanneer wordt de nieuwe kliniek operationeel? Met welke partijen werkt u samen?

Antwoord 1 t/m 5

Wij hebben kennisgenomen van het artikel «Hallucinant, Nederland financiert Grieks
wanbeleid op Lesbos», maar onderschrijven de gestelde samenhang tussen het schenken
van de hospitainer en het sluiten van de kliniek van Médecins Sans Frontières(MSF) niet.

In maart van dit jaar is een verzoek vanuit de Griekse autoriteiten om steun bij de
beheersing van COVID-19 binnengekomen, dat op 16 april jl. ook via het Union Civil Protection Mechanism (UCPM) van de EU is ingediend. Nederland stond welwillend tegenover het verlenen
van steun, temeer omdat de strijd tegen COVID-19 niet aan de landsgrenzen stopt. Op
de lijst met gevraagde goederen stond o.a. een hospitaaltent. Na intern beraad en
overleg met de Griekse autoriteiten is op 23 april jl. besloten dat Nederland deze
in de vorm van een hospitainer kon leveren. Het mobiele veldhospitaal bood Griekenland
flexibiliteit in de COVID-19 respons, om tijdelijk capaciteit te verhogen waar dat
nodig was. Dit is ruim voordat het kabinet bekend werd dat de kliniek van MSF vanwege
juridische kwesties diende te worden gesloten. Op 24 april jl. is het Nederlandse
aanbod officieel door de Griekse autoriteiten geaccepteerd. Het bericht dat de kliniek
van MSF vanwege juridische kwesties diende te worden gesloten, bereikte de ambassade
in juli, en is op 30 juli jl. middels een persbericht door MSF naar buiten gebracht.

Bij het aanbieden, en accepteren van de hospitainer is niet over een specifieke locatie
gesproken. Zoals gebruikelijk bij dergelijke steun via het UCPM was het kiezen van
een locatie, de wijze van inzet en bemensing de verantwoordelijkheid van de Griekse
autoriteiten. Het is in de periode mei-juni onduidelijk geweest waar de hospitainer
zou worden geplaatst en het kabinet heeft dan ook geen aanwijzingen om te veronderstellen
dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen het aanvaarden van de schenking van
de hospitainer in april jl. door de nationale autoriteiten en de sluiting van de kliniek
van MSF in juli jl. door de lokale autoriteiten op grond van lokale wet- en regelgeving.

Helaas is de hospitainer tijdens de branden in Moria tussen 08 en 10 september jl.
beschadigd geraakt, waardoor deze op dit moment niet inzetbaar is.

Vraag 6 en 7

Zijn hierover afspraken gemaakt met Movement on the Ground (MOTG) en het Griekse HomeProject?

Is het juist dat MOTG zich zal terugtrekken uit kamp Moria en kamp «Kara Tepe» teneinde
de aandacht te vestigen op het realiseren van huisvesting van vluchtelingenkinderen
op het Griekse vasteland?

Antwoord 6 en 7

Nee. De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft in het kader van het samenwerkingsverband
met Griekenland om het voogdij- en opvangsysteem van alleenstaande minderjarige vreemdelingen
te verbeteren afspraken gemaakt met Movement on the Ground (MotG) over het opzetten
van 48 opvangplekken in Athene. Daarvoor werkt MotG samen met het Griekse The HOME
Project. Hierover is uw Kamer geïnformeerd.3Overige activiteiten van beide organisaties staan hier geheel los van.

Vraag 8 t/m 11

Bent u op het Griekse vasteland begonnen met het gereedmaken van een eerste door Nederland
gefinancierde opvanglocatie voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen?4

Klopt het dat MOTG de opdracht hiertoe en de 3,5 miljoen euro «inderdaad begin juli»
gekregen heeft?

Hoe oordeelt u over de kritiek op MOTG, onder meer over hun gebrek aan expertise?

Hoeveel vluchtelingenkinderen zullen in september van dit jaar door uw inspanningen
worden opgevangen? Wat gebeurt er met de kinderen nadat de opvang is afgerond; waar
gaan zij dan naartoe?

Antwoord 8 t/m 11

Over de stand van zaken van het samenwerkingsverband met Griekenland, de samenwerking
met MotG daarin en de voortgang in het opzetten van de 48 opvangplekken heeft de Staatssecretaris
van Justitie en Veiligheid uw Kamer op 2 september jl. geïnformeerd.5 De duur van de opvang die zal worden geboden, is onder meer afhankelijk van het verloop
van de procedures in Griekenland of in andere EU lidstaten (i.g.v. gezinshereniging
of herplaatsing).

Vraag 12

Worden met dit project uiteindelijk minimaal 500 kinderen opgevangen? Wat is uw Plan
B als de geplande opvang in Griekenland niet van de grond komt?

Antwoord 12

Zoals uit de reeds genoemde brief van de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid
blijkt, kunnen de eerste opvangplekken eind september in bedrijf worden genomen. De
andere plekken zullen naar verwachting zo snel mogelijk daarna volgen. Er is op dit
moment geen aanleiding om ervan uit te gaan dat dit niet zou lukken. Uw Kamer wordt
separaat geïnformeerd over de voortgang van het samenwerkingsverband met Griekenland,
conform de motie Van Toorenburg-Voordewind.6

Vraag 13

Deelt u de mening dat de vluchtelingenproblematiek op Lesbos niet alleen een Grieks
probleem is, maar van alle Europese lidstaten? Bent u bereid om alsnog een aantal
kinderen naar Nederland te halen, zoals ook wordt gevraagd in de brief van een groot
aantal organisaties?7

Antwoord 13

Het kabinet heeft in reactie op deze uitzonderlijke situatie door de branden in en
rond Moria besloten de Griekse overheid aan te bieden om 50 alleenstaande minderjarige
vreemdelingen (amv) en 50 migranten in gezinsverband met minderjarige kinderen over
te nemen. Hierover is uw kamer op de hoogte gesteld en dit is uitgebreid besproken
tijdens het Algemeen Overleg met uw Kamer dat eveneens op 10 september plaatsvond.
Inmiddels hebben meer dan tien EU-lidstaten zich bereid getoond om de groep van circa
400 amv op te vangen als ook andere kwetsbare groepen. Onder coördinatie van de Europese
Commissie vindt daar overleg over plaats om dit zo snel mogelijk te bewerkstelligen.