Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Yesilgöz-Zegerius en Van Wijngaarden over het bericht 'Tilburger met drugs en inbrekersspullen na wilde achtervolging twee agenten meegesleurd'

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 21 september
2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 1.

Vraag 1

Bent u bekend met bericht «Tilburger met drugs en inbrekersspullen na wilde achtervolging
twee agenten meegesleurd»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel zaken van geweld en agressie tegen politieambtenaren (GTPA) telt Nederland
in 2020 tot op heden? Kan dit aantal worden opgesplitst per categorie (geweldsdelict),
jaar en regio?

Antwoord 2

De politie deelt jaarlijks de cijfers van agressie en geweld tegen politieambtenaren
met een onderverdeling naar delictsoort op haar site. https://www.politie.nl/binaries/content/assets/politie/algemeen/algemee…. Tot 8 augustus 2020 ging het om 7486 gevallen van geweld tegen politieambtenaren
vergeleken met 6049 gevallen in dezelfde periode vorig jaar. Er is een toename te
zien in de grootstedelijke gebieden in de Randstad, maar ook in de landelijker gelegen
eenheden is een toename zichtbaar. In de onderstaande tabel vindt u de onderverdeling
naar delictsoorten en de vergelijking met dezelfde periode in 2019.

Rubriek

1 jan t/m 8 aug 2019

1 jan t/m 8 aug 2020

Onbekend (niet geregistreerd)

4

14

Aanranding

10

2

Ambtsdwang

21

23

Bedreiging feitelijk (voorwerp)

140

227

Bedreiging woordelijk

659

731

Belediging

2.427

3.391

Belediging – spugen

181

222

Diefstal

2

8

Discriminatie

5

4

Gooien van vuurwerk

14

37

Inrijden met voertuig op collega

33

26

Laster

4

7

Mishandeling (eenvoudig)

343

314

Mishandeling (eenvoudig): bijten licht

39

50

Mishandeling (eenvoudig): kopstoot licht

9

11

Mishandeling (eenvoudig): krabben licht

16

13

Mishandeling (eenvoudig): schoppen licht

61

49

Mishandeling (eenvoudig): slaan licht (eventueel met voorwerp)

59

66

Niet voldoen bevel of vordering

96

93

Openlijk geweld

89

59

Poging moord

2

4

Poging tot doodslag

64

118

Poging zware mishandeling

81

203

Smaad

9

8

Vernieling

5

8

Wederspannigheid

1.411

1.544

Wederspannigheid met letsel ten gevolge

222

195

Zware mishandeling

30

50

Zware mishandeling: bijten zwaar

1

3

Zware mishandeling: kopstoot zwaar

1

1

Zware mishandeling: krabben zwaar

Zware mishandeling: schoppen zwaar

2

Zware mishandeling: slaan zwaar (eventueel met voorwerp)

9

5

 

6.049

7.486

Vraag 3

Is er door de Coronaperiode sprake van nieuwe vormen van GTPA? Zo ja, welke en hoe
wordt hierop geanticipeerd?

Antwoord 3

Tijdens de coronaperiode is er vaker sprake van incidenten waarbij verdachten dreigen
of daadwerkelijk middels spugen en/of hoesten het coronavirus willen overbrengen.
Overigens is dit geen helemaal nieuwe vorm van GTPA, in het verleden gebeurde dit
ook met andere besmettelijke ziekten, zoals bijvoorbeeld HIV.

De gezondheid en veiligheid van eigen medewerkers is binnen de politie heel belangrijk.
Men is daarom extra alert op besmettingsgevaar. Om het besmettingsgevaar te minimaliseren
is in elk politievoertuig in het kader van persoonlijke beschermingsmiddelen een coronakit
beschikbaar met hierin verschillende mondkapjes, wegwerphandschoenen, vuurwerk-, veiligheids-
of spatbril, wegwerpoverall, afvalzakken, alcoholhoudende doekjes of reinigingsdoekjes
met desinfecterende gel en desinfecterende handgel. Tevens heeft de politie de beschikking
over anti-spuugmaskers. Op intranet is een speciale pagina beschikbaar met veel informatie
in de vorm van handelingsprotocollen, werkinstructies en vraag en antwoorden. Daarnaast
is 24/7 een informatienummer «Corona» beschikbaar en is er de «luisterend oor»-lijn
voor mentale hulp in deze «coronaperiode».

Een spuug- of hoestincident zorgt voor grote onzekerheid op het gebied van gezondheid
bij een politiemedewerker en diens gezin. Bij een dergelijk incident kan de Officier
van Justitie bevelen dat van de verdachte celmateriaal wordt afgenomen ten behoeve
van een coronatest. De Officier van Justitie bepaalt op basis van feiten en omstandigheden
of een test opportuun is.

Vraag 4

Is er sprake van een toename van agressie en geweld jegens politieagenten in 2020
ten opzichte van voorgaande jaren? Zo ja, hoe ziet deze ontwikkeling eruit en hoe
wordt hierop gehandeld?

Antwoord 4

Lopende het jaar is nog niet goed te beoordelen of sprake is van een toename van agressie
en geweld tegen politieagenten in 2020. Het aantal meldingen en aangiftes tot nu toe
is hoger dan in dezelfde periode in 2019 en suggereert dat sprake is van een stijgende
trend.

De politie meldt mij dat een stijging waarneembaar is in het aantal gevallen van agressie
en geweld in bekeuringssituaties, situaties van huiselijk geweld, geplande aanhoudingen
en bij incidenten met personen met verward gedrag. Daartegenover staat dat een daling
zichtbaar is bij de werkcontext, festiviteiten, voetbal en uitgaansgeweld. Dit hangt
vermoedelijk samen met de huidige maatregelen ter bestrijding van Covid-19.

Vraag 5 en 6

Deelt u de mening dat geweld jegens politieagenten en hulpverleners in het algemeen
zeer verwerpelijk is, gezien zij een stap naar voren doen voor de veiligheid van anderen
en dat zij derhalve te allen tijde goede bescherming verdienen? Zo ja, welke concrete
acties neemt u tegen GTPA? Zo nee, waarom niet?

Hoeveel GTPA-zaken hebben tot dusver tot een veroordeling met strafoplegging geleid,
hoeveel GTPA-zaken hebben tot dusver tot veroordeling zonder strafoplegging geleid
en hoeveel GTPA-zaken zijn geseponeerd? Welke analyse hoort hierbij volgens u?

Antwoord 6

Van de Raad voor de Rechtspraak heb ik begrepen dat er dit jaar tot en met de maand
juli 1.308 eindvonnissen met het oordeel «schuldig met strafoplegging» en 4 eindvonnissen
met het oordeel «schuldig zonder strafoplegging» geweest zijn.

Het Openbaar Ministerie meldt mij dat in 2020 tot en met augustus in 915 gevallen
een OM-strafbeschikking is opgelegd. 775 zaken zijn geseponeerd. Van deze sepots waren
218 voorwaardelijk en 557 onvoorwaardelijk van aard.

Omdat de beschikbare cijfers van de Raad voor de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie
betrekking hebben op de periode tot en met respectievelijk juli en augustus is het
niet mogelijk een volledige analyse te doen over de aantallen veroordelingen, sepots
en OM-strafbeschikkingen in vergelijking met andere jaren.

Vraag 7

In hoeveel gevallen van de GTPA -aken van 2020 is tot dusver snelrecht toegepast?
In hoeveel gevallen niet? Waarom is er in die laatste gevallen niet voor gekozen het
snelrecht toe te passen?

Antwoord 7

Het is helaas niet mogelijk om het aantal gevallen van toepassing van snelrecht te
determineren. Er is voor snelrecht geen landelijk gedragen definitie beschikbaar,
waardoor niet is te bepalen of een zaak via snelrecht is afgedaan.

Ik kan geen oordeel geven over individuele zaken. In zijn algemeenheid kan gezegd
worden dat snelrecht van toepassing is op eenvoudige strafzaken.

Vraag 8

Welke aanvullende maatregelen bent u bereid te treffen om agressie jegens politieagenten
aan te pakken naast het recent naar de Kamer gestuurde wetsvoorstel voor een taakstrafverbod
bij geweld tegen hulpverleners?

Antwoord 5 en 8

Geweld tegen politieambtenaren is onacceptabel. Een geweldsincident kan zeer ingrijpende
gevolgen hebben voor de functionaris en zijn of haar omgeving. Daarom heb ik een Taskforce
agressie en geweld in het leven geroepen die zich gaat richten op het voorkomen van
agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak. Zodra de Taskforce,
onder voorzitterschap van de burgemeester van Delft, Marja van Bijsterveldt, in oktober
van start is gegaan, zal ik uw Kamer hierover nader informeren. In het kader van de
Taskforce heb ik het WODC gevraagd om te onderzoeken welke effectieve nieuwe maatregelen
er zijn tegen dit soort geweld. De resultaten van dit onderzoek verwacht ik in oktober.