Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Koerhuis over het bericht ‘woningbouwrel met Ouderkerk’

Antwoord van Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
2 september 2020).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Woningbouwrel met Ouderkerk»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het juist het dat de gemeente Amsterdam zich te houden heeft aan het beleid van
Ouder-Amstel bij woningbouwprojecten op het grondgebied van Ouder-Amstel, ook al is
de gemeente Amsterdam grondeigenaar?

Antwoord 2

Daar de in het artikel genoemde woningbouwlocatie («De Nieuwe Kern») in de gemeente
Ouder-Amstel ligt, is het aan de gemeenteraad van Ouder-Amstel om een bestemmingsplan
vast te stellen.

De gemeente Amsterdam heeft zich als grondeigenaar in het gebied te houden aan de
regels die in het betreffende bestemmingsplan zijn opgenomen.

Vraag 3

Hoe kijkt u aan tegen het feit dat de gemeente Amsterdam haar eigen woningbouwbeleid
aan andere gemeenten opdringt?

Antwoord 3

De gemeente Amsterdam kan als grondeigenaar voorwaarden opleggen aan marktpartijen
aan wie zij grond uitgeeft. Bijvoorbeeld t.a.v. woningbouwcategorieën, zolang deze
voorwaarden niet strijdig zijn met het bestemmingsplan of andere wet- en regelgeving.
De rol van de gemeente Amsterdam verschilt in dezen niet van die van een private grondeigenaar.

De gemeenteraad van Ouder-Amstel stelt het bestemmingsplan vast en kan op die manier
haar eigen woningbouwbeleid gestalte geven in «De Nieuwe Kern». Ontwikkelingen in
«De Nieuwe Kern» zullen moeten voldoen aan de in het bestemmingsplan opgenomen regels.
Er is geen sprake van het opdringen van eigen woningbouwbeleid aan de gemeente Ouder-Amstel
door de gemeente Amsterdam.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de gemeente Amsterdam hiermee de lokale democratie van de gemeente
Ouder-Amstel aantast?

Antwoord 4

Nee, deze mening deel ik niet. De gemeente Amsterdam vervult bij de ontwikkeling van
«De Nieuwe Kern» alleen de rol van grondeigenaar. In die rol beschikt de gemeente
Amsterdam over dezelfde privaatrechtelijke instrumenten als een private grondeigenaar.

De gemeente Ouder-Amstel heeft diverse publiekrechtelijke instrumenten ter beschikking
om woningbouwontwikkelingen in de gemeente te sturen. Het voornaamste instrument is
hierbij het bestemmingsplan, dat wordt vastgesteld door de gemeenteraad van Ouder-Amstel.

Vraag 5

Hoeveel gemeenten kopen grond buiten hun eigen stadsgrenzen voor woningbouw?

Antwoord 5

Hiervan zijn geen cijfers beschikbaar. Het is overigens geenszins mijn indruk dat
dit op grote schaal gebeurt.

Vraag 6

Bent u van mening dat het grondbedrijf van Amsterdam zich gedraagt als een projectontwikkelaar
door grond buiten Amsterdam te kopen voor woningbouw? Zo ja, vindt u dit wenselijk?
Zo nee, wat is het verschil?

Antwoord 6

De gemeente Amsterdam beoefent veelal een actieve grondpolitiek. Dit houdt onder meer
in dat zij grond verwerft, deze tot ontwikkeling brengt door deze bouwrijp te maken
en deze grond in erfpacht uitgeeft aan marktpartijen die hier vastgoed op ontwikkelen.

In dit geval bezit de gemeente Amsterdam ook grond buiten de eigen gemeentegrens.
Het gaat hierbij overigens om grond die de gemeente al lang in bezit heeft. De grond
is dan ook niet verworven met het oog op de woningbouwontwikkelingen in «De Nieuwe
Kern».

Het is niet vreemd dat de gemeente Amsterdam dezelfde erfpachtvoorwaarden hanteert
ten aanzien van woningbouwcategorieën voor haar grond, onafhankelijk of die grond
nu binnen of buiten de eigen gemeentegrenzen ligt. Bij de uitgifte van grond is de
gemeente Amsterdam wel gebonden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

Vraag 7

Is het opkopen van grond door een gemeente in een buurgemeente geëigend op basis van
de Wet Ruimtelijke Ordening? Zo ja, op basis van welk(e) artikel(en)?

Antwoord 7

De Wet Ruimtelijke Ordening bevat geen artikelen die ingaan op het kopen van grond
door gemeenten buiten de gemeentegrenzen.

Vraag 8

Hoe verhoudt het aankopen van grond door gemeenten buiten hun jurisdictie zich tot
geldende staatssteun en mededingingsregels? Welke beperkingen gelden hierbij en in
hoeverre zijn deze beperkingen hier (mogelijk) van toepassing?

Antwoord 8

Als de gemeente Amsterdam zich op grondmarkt begeeft, is zij een marktpartij en gedraagt
zich dan ook als zodanig. Ook als marktpartij zal de gemeente zich zowel bij het aan-
als verkopen van grond zal moeten houden aan staatsteunregels.

Vraag 9

Bent u bereid om in uw periodieke gesprekken met de regio Amsterdam, aan te geven
dat het onwenselijk is als gemeenten op elkaars grondgebied beleid maken?

Antwoord 9

Zoals eerder in deze beantwoording gesteld, hebben de gemeenten Amsterdam en Ouder-Amstel
ieder hun eigen rol bij de ontwikkeling van «De Nieuwe Kern»: de gemeente Amsterdam
als grondeigenaar en de gemeente Ouder-Amstel als bevoegd gezag voor het vaststellen
van het bestemmingsplan. Beide hebben zij hun eigen respectievelijk privaat- en publiekrechtelijke
instrumentarium.

Er is geen sprake van dat de gemeente Amsterdam buiten haar bevoegdheden treedt. Ik
zie dan ook geen reden om de gemeente Amsterdam hierop aan te spreken.