Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Paternotte en Diertens over het stijgend aantal besmettingen met COVID-19 i.r.t. terugkerende vluchten

Antwoord van Minister van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) en
van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 20 augustus 2020).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «GGD: 45 Schipholpassagiers bleken thuis besmet,
maar anderen niet aangestoken»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u met de Kamer delen uit welke gebieden deze besmette passagiers gereisd hebben
en is vast te stellen of deze reizen essentieel waren of niet?

Antwoord 2

In de periode van 1 juni tot en met 27 juli zijn bij de GGD Kennemerland 63 personen
gemeld die besmet bleken met het coronavirus en een vluchthistorie hadden. 26 personen
reisden met een vlucht binnen Europa en 37 met een vlucht van buiten Europa. De reden
van de reis wordt niet doorgegeven aan de GGD.

Op dit moment is voor de meeste landen buiten de EU, de Schengenlanden en het Verenigd
Koninkrijk het EU-inreisverbod van kracht. Dit betekent dat personen uit deze landen
niet Nederland in mogen reizen, tenzij zij zwaarwegende redenen hebben om naar Nederland
af te reizen en daarom onder één van de uitzonderingen vallen. Deze maatregel beperkt
de reisbewegingen uit derde landen sterk. Voor de landen waarvoor op dit moment het
EU-inreisverbod van kracht is, geldt een oranje reisadvies (alleen noodzakelijke reizen).
Ook voor EU landen waar de gezondheidsrisico’s hoog worden geacht door verspreiding
van het coronavirus geldt een oranje reisadvies. De gezondheidssituatie in de EU landen
wordt wekelijks geëvalueerd door het RIVM.

Vraag 3

Bestaat op dit moment inzicht in hoe groot de directe en indirecte bijdrage is van
vluchten die terugkeren met besmette reizigers aan het stijgend aantal besmettingen
met COVID-19? Zo ja, kunt u de inzichten hierover delen? Zo nee, bent u voornemens
hier onderzoek naar te verrichten?

Antwoord 3

In de periode van 1 juni tot en met 27 juli zijn bij de GGD Kennemerland 63 personen
gemeld die besmet bleken met het coronavirus en een vluchthistorie hadden. In deze
periode werden er in totaal 2.816 mensen positief getest. Daarmee lijkt de bijdrage
van personen met een vluchthistorie aan het totale aantal nieuwe besmettingen over
die periode beperkt.

Vraag 4

Bent u bereid reizigers die met klachten arriveren op Nederlandse luchthavens te vragen
zich direct te laten testen? Bestaan op dit moment faciliteiten op de Nederlandse
luchthavens waar reizigers zich direct kunnen melden indien zij tijdens de reis klachten
hebben ontwikkeld? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Vooropgesteld, alle reizigers van- en naar Nederlandse luchthavens dienen een gezondheidsverklaring
in te vullen voor het vliegen waarin zij verklaren geen klachten te hebben, geen COVID-19
en ook niet in contact geweest te zijn met iemand die besmet is. Wanneer zij symptomen
hebben die passen bij COVID-19, mogen ze niet aan boord van het vliegtuig. Het zou
kunnen zijn dat mensen gedurende de vlucht klachten ontwikkelen. Indien een reiziger
zodanig klachten heeft dat er een ernstige verdenking is op COVID-19, dan kan iemand
op Schiphol worden getest. Dat gebeurt momenteel door Air Medical Service of door
GGD Kennemerland. Indien het onverantwoord is om door te reizen wordt geadviseerd
in isolatie te gaan door een kamer te huren in een hotel en zich te houden aan de
voorschriften. Als iemand niet in staat is om zelf een voorziening te treffen en er
is sprake van een groot besmettingsrisico, dan kan in dat geval opvang worden geboden
in een hiertoe aanwezige opvangvoorziening. Op 6 augustus is uw kamer per brief geïnformeerd
dat er wordt gestart met het aanbieden van testen aan alle reizigers die inreizen
vanuit een land of gebied met een verhoogd risico op coronabesmetting2.

Vraag 5

Wordt in het bron- en contactonderzoek van besmette passagiers ook overwogen om medepassagiers
en bemanningsleden proactief te testen, ook al hebben zij geen klachten? Zo ja, hoe
geeft u hier invulling aan? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Bron- en contact onderzoek zal worden opgestart wanneer blijkt dat een reiziger of
bemanningslid in de besmettelijke periode aan boord van een vliegtuig heeft gezeten.
Passagiers die binnen een straal van 1,5 meter om de patiënt hebben gezeten worden
in het protocol bron- en contactonderzoek COVID-19 gedefinieerd als «overige nauw
contact». Daarom zal bron- en contactonderzoek worden ingezet gericht op medepassagiers
die twee stoelen voor, twee stoelen achter en aan weerzijden van de bewuste passagier
hebben gezeten. Ook zal bron- en contactonderzoek worden ingezet gericht op bemanningsleden
die intensief contact hebben gehad met de patiënt. Dit gaat bijvoorbeeld om bemanningsleden
die extra zorg hebben verleend tijdens de vlucht.

Indien een bemanningslid besmettelijk was tijdens de vlucht, zullen passagiers met
wie dit bemanningslid intensief contact heeft gehad en direct samenwerkende collega’s
die meer dan 15 minuten aaneengesloten contact hadden op minder dan 1,5 meter worden
gewaarschuwd. Dit is vastgelegd in het protocol bron- en contactonderzoek COVID-19.

Overige bemanningsleden worden beschouwd als overige (niet-nauwe) contacten in het
bron- en contactonderzoek protocol als zij niet-intensief contact hebben gehad met
de index patiënt. Personeel op de luchthaven en beveiligers die mensen fouilleren
hebben meestal korter dan 15 minuten contact met reizigers en zullen zodoende doorgaans
volgens het protocol bron- en contactonderzoek COVID-19 niet als nauwe of niet-nauwe
contacten worden gedefinieerd worden.

Op 6 augustus is uw kamer per brief geïnformeerd dat er wordt gestart met het aanbieden
van testen aan alle reizigers die inreizen vanuit een land of gebied met een verhoogd
risico op coronabesmetting3.

Vraag 6

Hoe worden reizigers die landen op Schiphol en andere Nederlandse luchthavens op dit
moment gestimuleerd om zich te laten testen bij klachten? Acht u deze stimuleringsmaatregelen
voldoende om te zorgen dat iedere reiziger met klachten zich ook daadwerkelijk laat
testen?

Antwoord 6

Reizigers worden via verschillende communicatiekanalen geïnformeerd over de geldende
maatregelen in Nederland en gestimuleerd bij klachten contact op te nemen met de GGD
voor een testafspraak. Ook krijgen zij bij aankomst in Nederland een brief van de
GGD waarin beschreven staat welke maatregelen in Nederland gelden. Op 6 augustus is
uw kamer per brief geïnformeerd dat er wordt gestart met het aanbieden van testen
aan alle reizigers die inreizen vanuit een land met een verhoogd risico op coronabesmetting4.

Vraag 7

Welke maatregelen overweegt u als het aantal besmettingen blijft groeien, wanneer
aannemelijk is dat dit in aanzienlijke mate ten gevolge is van reizigers die vanuit
het buitenland naar Nederland kwamen?

Antwoord 7

Thuisquarantaine voor reizigers uit gebieden waar vanwege verspreiding van het coronavirus
een oranje reisadvies van kracht is, blijft een belangrijke maatregel om te voorkomen
dat reizigers het coronavirus in Nederland verspreiden. Daarom is het ook voor reizigers
die uit een hoog risicogebied komen, nodig om de mogelijkheid te hebben om een quarantaineplicht
op te leggen vanwege het enkele feit dat de reiziger uit een dergelijk onveilig gebied
komt. Een juridische grondslag ontbreekt op dit moment. Hiervoor is er het voornemen
om dit te regelen in via een aanpassing van artikel 35 Wet Publieke Gezondheid (de
quarantainemaatregel). Uw kamer is hierover op 11 augustus per brief5 geïnformeerd. Dit komt erop neer dat zodra een dergelijke inkomende reiziger Nederlands
grondgebied betreedt, voor deze reiziger de quarantaineplicht geldt. Personen die
het betreft zullen – waar dat redelijkerwijs uitvoerbaar is – daartoe in ieder geval
hun contactgegevens moeten afstaan, opdat deze worden doorgegeven aan de GGD. Zonder
deze gegevens is een quarantainemaatregel immers niet te controleren.

Vraag 8

Kunt u toelichten hoe het staat met de uitvoering van de motie-Kröger/Paternotte?6

Antwoord 8

Over de uitvoering van deze motie wordt uw Kamer spoedig per brief geïnformeerd.

Vraag 9

Kunt u deze vragen gezien het belang van deze kwestie voor de volksgezondheid, elk
afzonderlijk zo spoedig mogelijk beantwoorden?

Antwoord 9

Ja.