Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Smals over de impuls regeling praktijkleren

Antwoord van Minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen
19 augustus 2020)

Vraag 1

Kunt u onderbouwen waarop u de keuze maakt om de sectoren landbouw, horeca en recreatie
uit te sluiten om gebruik te maken van de extra impuls op de regeling praktijkleren,
jaarlijks goed voor 10,6 miljoen euro voor de studiejaren 2020–2021 en 2021–2022?1

Antwoord 1

De nieuwe regeling impuls regeling praktijkleren is bedoeld om een aantal (contact-
en conjunctuurgevoelige) sectoren die als gevolg van de Coronacrisis ook met veel
vraaguitval van doen hebben tijdelijk eveneens in aanmerking te laten komen voor een
extra subsidie voor het realiseren van bbl-plekken. De regeling is dus in aanvulling
op hetgeen in de regeling naar aanleiding van de motie Heerma c.s. is gerealiseerd
met dien verstande dat de aanvullende impuls regeling enkel voor een periode van twee
jaar is, terwijl de drie genoemde sectoren landbouw, horeca en recreatie op basis
van de uitvoering van de motie Heerma c.s. voor vijf jaar extra subsidie toegekend
krijgen bovenop de standaardsubsidie.2

Vraag 2

Wat zijn de objectieve maatstaven die gebruikt worden om te bepalen of een mbo-opleiding
voldoende arbeidsmarktperspectieven geeft om gebruik te kunnen maken van de impuls
regeling praktijkleren voor leerbedrijven? Welke sectoren worden door deze criteria
dus uitgesloten van deelname aan deze regeling? Kunt u hiervan een overzicht geven?

Antwoord 2

Zoals in mijn brief is aangegeven, zijn de volgende criteria gehanteerd:

de arbeidsmarktperspectieven voor mbo'ers moeten goed zijn;

de sector is conjunctuurgevoelig of er komen veel contactberoepen voor;

de sector wordt voornamelijk privaat gefinancierd;

Dit in aanvulling op het buiten de selectie houden van de sectoren landbouw, horeca
en recreatie vallen omdat er voor deze sectoren al € 10,6 miljoen beschikbaar is voor
verhoging van de Subsidieregeling praktijkleren via de motie-Heerma c.s. Hard cijfermateriaal
ontbreekt nog in een aantal gevallen en er is nog veel onduidelijk over hoe de situatie
zich in economisch opzicht gaat ontwikkelen. De sectoren die niet in aanmerking komen
kunt u aantreffen in de SBI-overzichten van het CBS. Zie bijgaand overzicht waarin
is aangegeven welke sectoren niet in aanmerking komen voor een extra impuls.3

Vraag 3

Bent u bekend met het bericht dat FNV Vakbond en branchevereniging ONCE waarschuwen
dat er een ontslaggolf dreigt in de horecasector? Wat zijn de gevolgen hiervan voor
het aantal mbo-stages binnen deze sector?4

Antwoord 3

Ja daarmee ben ik bekend. De mogelijke gevolgen voor de beschikbaarheid van stage-,
maar ook bbl-leerwerplekken zijn nu nog niet ten volle in te schatten. Veel is afhankelijk
van in hoeverre en hoe snel de economie weer opstart en dus de mogelijkheden om de
contact-beperkende maatregelen (verder) af te bouwen. Momenteel staan meer sectoren
onder druk waar het de werkgelegenheid betreft. Door de extra middelen via de motie
Heerma c.s. en de impuls op de regeling praktijkleren geeft het kabinet een impuls
om juist in de sectoren waarvan verwacht wordt dat de bbl meer dan gemiddeld onder
druk staat te stimuleren. Ik waardeer ook zeer dat vanuit de sociale partners daar
waar mogelijk wordt geïnvesteerd om stage- en bbl-leerwerkplekken in stand te houden.
In die zin is dan ook geleerd van de ervaringen die zijn opgedaan ten tijde van de
financiële crisis, waar in een aantal sectoren de instroom (ook in stage en bbl-plekken)
sterk was gereduceerd en vervolgens bij het aantrekken van de economie grote problemen
onderstonden om in de vacatures te voorzien.

Vraag 4

Op welke manier monitort u het aantal stageplekken voor mbo-studenten in de verschillende
sectoren en dan met name de sectoren landbouw, horeca en recreatie? Wanneer kan de
Kamer hiervan een overzicht verwachten?

Antwoord 4

Het totale aantal beschikbare stageplekken en leerbanen wordt gemonitord door SBB.
SBB heeft op 13 juli de laatste monitoring voor de vakantie afgerond en zal in september
wederom een monitor uitvoeren en daarover verslag uitbrengen. In september zal dit
worden gedeeld met de Kamer. Over de monitoring van juli heeft SBB bericht op haar
website.5 Er is op dit moment nog een tekort van naar schatting 19.000 stages en leerbanen
voor het aankomend schooljaar voor het gehele mbo.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het van belang is voor mbo-studenten dat stages, ongeacht de
sector, zoveel mogelijk behouden dienen te blijven? Bent u eveneens van mening dat
de «impuls regeling praktijkleren voor leerbedrijven» als doel moet hebben om zoveel
mogelijk stageplekken voor mbo-studenten te behouden, ongeacht de sector? Zo ja, waarom
kiest u er dan voor om drie specifieke sectoren uit te sluiten van deze regeling?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

De impuls op de regeling praktijkleren is bedoeld om in de sectoren waar wel een redelijk
arbeidsmarktperspectief bestaat of naar verwachting weer zal ontstaan, leerbanen te
behouden. De impuls ziet niet op stageplekken. Om te zorgen voor voldoende stageplekken
heeft SBB een actieplan Stages en leerbanen in gang gezet, waarvoor ook additionele
middelen beschikbaar zijn gesteld.6 De reden waarom de sectoren horeca, landbouw en recreatie niet zijn meegenomen in
deze impuls, is omdat er al in een eerder stadium een omvangrijke impuls voor deze
sectoren is geregeld via de uitvoering van de motie Heerma c.s. Zie ook het antwoord
op vraag 1.

Vraag 6

Op welke manier bent u in gesprek met werkgeversverenigingen binnen de sectoren landbouw,
horeca en recreatie over de manier waarop mbo-stages het beste behouden blijven? Hoe
kijken zij naar het feit dat ze nu uitgesloten worden van deze extra impulsregeling?

Antwoord 6

Het kabinet is rondom de Coronacrisis met alle sectoren in nauw contact geweest en
is dat nog steeds. De werkgevers in de sectoren landbouw, horeca en recreatie hebben
positief gereageerd op de extra gelden die zijn toegekend op basis van de motie Heerma
c.s. Ook andere sectoren dan de in de motie Heerma c.s. genoemde sectoren hebben momenteel
echter grote problemen als gevolg van vraaguitval door de Coronacrisis. De impulsregeling
is dan ook bedoeld om ook deze sectoren tijdelijk te ondersteunen.

Vraag 7

Bent u bereid om de door u voorgestelde «impuls regeling praktijkleren voor leerbedrijven»
te verruimen naar de sectoren landbouw, horeca of recreatie, indien blijkt dat ze
meer middelen nodig hebben om het aantal mbo-stages te kunnen behouden of eventueel
uit te breiden? Zo ja, op basis van welke criteria wordt dit besluit hiertoe genomen?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Nee, vooralsnog ben ik daar niet toe bereid, zie ook het antwoord op vraag 1. De grootste
tekorten worden volgens monitoringsgegevens van SBB verwacht in andere sectoren dan
die van landbouw, horeca of recreatie.7 Daarnaast wil ik er wel op wijzen dat ook extra financiële impulsen hun beperkingen
kennen. Daar waar door (fysieke) beperkingen stage- of leerwerkplekken eenvoudigweg
niet of minder gerealiseerd kunnen worden helpt ook geen financiële impuls. Het moet
immers ten alle tijden wel gaan om zinvol werk met voldoende leerpotentieel. Ik verwacht
– en de praktijk wijst dat gelukkig ook uit – dat sociale partners en scholen grote
creativiteit tentoonspreiden om onze studenten in deze moeilijke omstandigheden van
goede praktijkleerervaring te voorzien.